Wat is een aandeel?

Het is een eigendomsbewijs voor een deel van het kapitaal van een onderneming. Ondernemingen geven nieuwe aandelen uit om geld op te halen om te groeien. Wie aandelen bezit, kan die verkopen, schenken of overdragen.

Verwacht nettorendement

Aandelen hebben in het verleden, en over voldoende lange periodes beschouwd, meer opgebracht dan obligaties. Alleen wisselen slechte en goede beursjaren elkaar af, met grote verschillen in rendement als gevolg. Over een periode van vijf jaar durven we een gemiddeld jaarlijks rendement van 7 procent netto voorspellen.

Karakteristieken

Met een aandeel koopt u een stuk van een bedrijf en deelt u mee in de bedrijfswinst of het verlies via de koersevolutie en eventueel ook via een winstuitkering. Zo’n winstuitkering kan gebeuren in de vorm van een dividend in aandelen of in cash, of via een fiscaalvriendelijke kapitaalvermindering. Volgens studies komt meer dan de helft van het rendement van aandelen voort uit het dividend. De rest komt van een eventuele koersstijging. Een index of een korf van aandelen meet de schommelingen op de beurs. Bekende voorbeelden zijn de Amerikaanse Dow Jones en de Belgische Bel-20, waarin twintig grote aandelen van de beurs van Brussel vertegenwoordigd zijn. Wanneer de beurs met meer dan 20 procent stijgt, komen we in een stierenmarkt terecht. Zodra een beursindex meer dan 20 procent verliest, spreken we van een berenmarkt. De hoorns van een stier zijn naar boven gericht. De beer richt zijn klauwen naar beneden.

2023

The Magnificent Seven, de zeven Amerikaanse aandelen Apple, Alphabet, Amazon, Microsoft, Nvidia, Meta Platform en Tesla, hebben het afgelopen jaar de wereldwijde beurzen op sleeptouw genomen. Zij werden de helft of meer duurder sinds 1 januari, onder meer gedreven door het toekomstperspectief van generatieve artificiële intelligentie zoals ChatGPT. Het aandeel Nvidia verdrievoudigde zelfs.

Belgische aandelen hinkten het afgelopen jaar achter op Europese en Amerikaanse aandelen. Exclusief dividenden verloren beleggers zelfs een beetje geld met de Bel-20. De stijging van de rente zorgde voor kopwind. Een daling van de rente in de loop van 2024 zou rugwind kunnen geven.

Bescherming

Bij een faillissement van de onderneming staan de aandeelhouders achteraan in de rij van de schuldeisers. U riskeert dus uw volledige inleg te verliezen, als het bedrijf over de kop gaat. Door de aard van de activiteiten of de mate waarin een bedrijf zich in de schulden steekt, kan het aandeel meer of minder defensief zijn. Maar er zijn nooit garanties. Aandelen zouden op de lange termijn een betere bescherming tegen inflatie moeten bieden dan cash of obligaties, omdat bedrijven hogere kosten volledig of gedeeltelijk kunnen doorrekenen aan de klanten.

Kosten

Bij de Belgische internetbanken betaalt u 6 tot 7,5 euro transactiekosten voor kleine aan- en verkooporders op de beurs van Brussel. Bij de grootbanken betaalt u hogere transactiekosten en mogelijk ook nog jaarlijkse dossier- en bewaarkosten. Bij buitenlandse spelers betaalt u vaak veel minder, maar daar komt vaak wel meer gedoe bij kijken.

Fiscaliteit

Bij elke aan- en verkoop van aandelen draagt u 0,35 procent belastingen af, met een plafond per transactie van 1.600 euro. Op enkele uitzonderingen na gaat van elk dividend 30 procent roerende voorheffing naar de overheid. Sinds het inkomstenjaar 2019 kunt u de roerende voorheffing op de eerste schijf van 800 euro aan dividenden recupereren via uw belastingbrief. Het zou kunnen dat dat bedrag in 2024 geïndexeerd wordt.

Duurzaam of niet?

Alle beursgenoteerde bedrijven in Europa zullen op termijn moeten rapporteren over hun beleid voor milieubescherming, mensenrechten en diversiteit op de werkvloer. Het gaat om de volledige waardeketen. Voor beursgenoteerde bedrijven en financiële instellingen met meer dan 500 werknemers start deze rapporteringsverplichting vanaf 2025 (over het boekjaar 2024). Voor andere grote bedrijven geldt de plicht vanaf 2026 en voor kleine beursgenoteerde bedrijven vanaf 2027.