Voedingsreuzen zijn wakker geschud

Jarenlang stonden Nestlé, Danone en Unilever garant voor fraaie, bovengemiddelde beurswinsten. De jongste twee à drie jaar was dat niet het geval. Maar het afgewezen bod op Unilever kan een keerpunt zijn.

Jarenlang stonden de aandelen van Nestlé, Danone en Unilever garant voor fraaie, bovengemiddelde beurswinsten. Maar de jongste twee à drie jaar is dat niet langer het geval. De groei van de drie grote Europese voedingsbedrijven staat duidelijk op een lager pitje. De organische groei van Nestlé (zonder overnames) bedroeg in het vierde kwartaal van vorig jaar nog maar 2,9 procent. Met Unilever (2,2%) en Danone (2,1%) was het nog erger gesteld. Bovendien stijgen de prijzen van de grondstoffen, terwijl er minder ruimte is om die door te rekenen aan de consument. Dan maar de kostenstructuur aanpassen, denkt het trio in koor.

Het Amerikaanse bedrijf Kraft Heinz gooide enkele weken geleden de knuppel in het hoenderhok met een overnamebod op Unilever. Topbelegger Warren Buffett, een van de drijvende krachten achter Kraft Heinz, vindt dat de structuur van Unilever serieus kan worden ontvet. Dat zou snel resulteren in een aanzienlijk hogere winst. Het afgewezen bod heeft Unilever zichtbaar wakkergeschud.

Mondige consument

Nestlé en Danone ondervinden sterk de nadelige gevolgen van de toegenomen prijs van rauwe melk – de basisstof voor babyvoeding, waarin beide marktleider zijn. Bovendien speelt de nieuwe wetgeving op advertenties voor voedingsmiddelen de twee bedrijven parten. Zo moeten de gezondheidsclaims voor producten als Actimel en Activia nu worden bewezen. Voordien namen de producenten het niet zo nauw met de waarheid over actieve bifidus en andere zogenaamd onmisbare stoffen voor onze darmflora.

Producenten van voedingsmiddelen ondervinden dat de consument steeds meer belang hecht aan gezonde producten, beter gecontroleerde teeltmethoden en ethisch verantwoorde werkomstandigheden van de arbeiders. Maar zulke zaken veranderen kost tijd en geld. En de consumenten zijn prijsbewuster en hebben niet altijd meer geld over voor die producten. Dat maakt het moeilijk de toenemende productiekosten door te rekenen, waardoor de marges afkalven.

Strengere wetgever

Danone mikt voor extra groei van de afdeling babyvoeding vooral op Azië, meer in het bijzonder op China waar het eenkindbeleid is opgeheven. Maar de Chinezen zijn de voorbije jaren opgeschrikt door allerlei schandalen in de voedingssector. Daardoor zijn de eisen veel strenger geworden, vooral voor babyvoeding. De gevolgen daarvan zullen vanaf begin 2018 ten volle duidelijk worden.

Nestlé is minder dan Danone afhankelijk van de Aziatische markt. 30 procent van de omzet komt uit de Verenigde Staten. De prijsstijging van rauwe melk en de steeds stringentere wetgeving op voedingsmiddelen treft uiteraard alle producenten.

Uitzonderlijk sterke balans

Nestlé is de grootste voedingsgroep ter wereld. Het Zwitsers bedrijf, dat in 1866 werd opgericht door Henri Nestlé, is het nummer één in voeding, gezondheid en welzijn. De omzet steeg vorig jaar lichtjes met 0,8 procent tot 89,5 miljard Zwitserse frank. Ook de operationele marge ging omhoog. De autonome omzetgroei bedroeg 3,2 procent. Het nettoresultaat kwam uit op 8,5 miljard frank. De winst per aandeel steeg met 3,4 procent naar 3,40 frank. Nestlé stelt een dividend voor van 2,30 frank per aandeel.

Voor 2017 verwacht de directie een autonome groei tussen 2 en 4 procent. De winstmarges moeten omhoog. Daarom zal dit jaar “aanzienlijk” in de kosten worden gesneden. Nestlé profiteert wel ten volle van de nieuwste trends naar een gezondere levensstijl, waarin het drinken van meer water (Nestlé Pure Life en Valvert) wordt gepromoot. Ook de dierenvoeding van Nestlé (Friskies, Gourmet) wordt minder geviseerd voor al dan niet correcte gezondheidsclaims.

De balans van Nestlé is uitzonderlijk sterk. Daardoor kan het bedrijf volop investeren in nieuwe producten en innovatieve productiemethoden. CEO Ulf Schneider heeft laten verstaan dat hij daar dit jaar volop op wil inzetten. Wellicht zal Nestlé, net zoals Unilever, een aantal merken waar minder toekomst in zit, afstoten. Bij Nestlé wordt vooral gekeken naar de afdeling ontbijtgranen (Nesquik), die moet concurreren met giganten als Kellogg en General Mills.

Schneider, die Nestlé sinds begin dit jaar leidt, is een man met veel ervaring in medische voeding. Het is best mogelijk dat Nestlé de komende jaren een groot deel van zijn inspanningen en geld gaat besteden aan die nichesector. Er zit nog altijd veel toekomst in.

Heil in de Verenigde Staten

Het Franse Danone beschikt over 180 productie-eenheden en telt zo’n 100.000 werknemers. Het bedrijf positioneert zich rond vier pijlers: verse zuivelproducten (Actimel en Activia), water, babyvoeding en klinische voeding. In 2016 steeg de winst, maar de omzet ging omlaag en de organische groei bereikte het laagste peil in een decennium. De Fransen reageerden vorige zomer met de overname van de Amerikaanse sectorgenoot WhiteWave, die is gespecialiseerd in sojamelk. Daardoor zal de omzet dit jaar stijgen.

Danone boekte in 2016 een nettowinst van 1,7 miljard euro, tegenover 1,3 miljard euro een jaar eerder. Per aandeel bedraagt de winst 2,79 euro. Maar zoals gezegd ging de omzet 2,1 procent omlaag, van 22,4 miljard naar 21,9 miljard euro. Danone stelt een dividend voor van 1,70 euro per aandeel. Dat is 6,3 procent meer dan een jaar eerder. Dit jaar zou de winst per aandeel met meer dan 5 procent moeten stijgen.

Opgejaagd wild

Unilever heeft 400 merken in ruim 190 landen, en de groep heeft 169.000 werknemers. Iedere dag gebruiken 2,5 miljard mensen een Unilever-product. In het vierde kwartaal van 2016 groeide de omzet trager dan een kwartaal eerder. Dat valt tegen, want vrijwel alle analisten waren uitgegaan van een stijging. CEO Paul Polman sprak van “uitdagende marktomstandigheden”. Voor heel 2016 daalde de omzet van Unilever met 1 procent tot 52,7 miljard euro. De nettowinst steeg vorig jaar wel met 5,5 procent tot 5,5 miljard euro. Over het vierde kwartaal wordt een dividend van 0,3201 euro per aandeel voorgesteld. Unilever is positief over dit jaar. Het Brits-Nederlandse bedrijf rekent op een bovengemiddelde marktgroei, een versnelde verbetering van de operationele winstmarge en een sterke vrije kasstroom.

Polman wil beter doen dan het marktgemiddelde, ondanks de moeilijke marktomstandigheden in de eerste helft van 2017. Daarom moeten de kosten met 6 miljard euro naar beneden. Unilever verkoopt de margarinetak, inclusief het merk Becel, die een jaaromzet van 3 miljard euro vertegenwoordigt. Potentiële kopers zijn Bain Capital, CVC, Clayton Dubilier & Rice en Kraft Heinz.

De beurs ziet heil in de plannen van de directie, die ook het dividend met 12 procent optrekt en voor 5 miljard euro eigen aandelen gaat inkopen. Toen het nieuws van het bod van Kraft bekend werd, steeg de koers van het Unilever-aandeel direct met meer dan 10 procent. Hoewel het bod werd afgeketst, staat de koers op een recordniveau.

Verscheidene troeven

Voor elk van de drie aandelen valt wel iets te zeggen. Danone heeft duidelijk een troef in de waardering, want de Franse voedingsgigant noteert met een duidelijke korting tegenover de andere twee reuzen. De winstontwikkeling stelde de jongste jaren natuurlijk wel teleur, maar als de overname van WhiteWave een schot in de roos blijkt, maakt de waardering zeker een inhaalbeweging. Is het een flop, dan komt het overnamescenario dat al jaren rond het familiaal bedrijf circuleert, weer aan de orde.

Nestlé is mee met zijn tijd, heeft sterke merken en een solide balans. De tweede helft van 2016 kreeg het aandeel een flinke tik, maar sindsdien was er een herstel. Het aandeel is niet echt duur als de winstgroei terug aantrekt. Het aandeel van Unilever heeft duidelijk het momentum mee en kost ongeveer 20 procent meer dan een maand geleden. Beleggers hebben zichtbaar vertrouwen in de beloften van CEO Polman. Hij gaat grondig in de kosten snijden, minder winstgevende takken afstoten en daardoor de winstgevendheid fors verbeteren, om een nieuw overnamebod te vermijden.