Steunzones onder zware druk

Van ‘buy the dips’ evolueren we geleidelijk naar ‘sell the rallies’.

Begin deze week leek het nog even dat de storm op de financiële markten zou gaan liggen, maar de dreiging van een trendommekeer op de beurzen blijft manifest aanwezig. De steunzones van alle belangrijke westerse beurzen staan onder zware druk. Zorgwekkend, aangezien flink wat factoren een nakende trendommekeer suggereren.

Vertraging in de belangrijkste economieën. Alle aandacht is dezer dagen weer gevestigd op de gevoelige afkoeling van de Chinese economie. De verwachte afkoeling van de Amerikaanse economie blijft onderbelicht. De index van de Amerikaanse aankoopdirecteuren, die toch een belangrijke voorlopende indicator is, staat voor de industrie al twee maanden onder 50 punten (48,2 voor december), wat op een nakende krimp wijst. De deelindicator voor de diensten staat nog boven 55, maar die trend is sinds de zomer ook al dalend; toen stond de index nog rond 60.

Winstrecessie in de Verenigde Staten. Die dalende trend zien we ook in de Amerikaanse bedrijfsresultaten. In het tweede en het derde kwartaal was er al een terugval en ook voor het vierde kwartaal wordt opnieuw een daling verwacht. Een recessie van de Amerikaanse bedrijfswinsten dus.

Onzekerheid over het monetaire beleid van de Federal Reserve. De verzwakkende wereldeconomie, inclusief het vooruitzicht op een vertraging in de Verenigde Staten, de sterke dollar, de krappere arbeidsmarkt met de stijgende looninflatie: het is een cocktail die de positie van de Amerikaanse centrale bank niet comfortabel maakt. De visies van economen en strategen lopen steeds verder uit elkaar over hoe het monetaire beleid dit jaar zal evolueren. Dat verhoogt de onzekerheid, wat aandelenbeleggers haten.

De beurshausse is al langer en sterker dan gemiddeld. Op die spijker hebben we de voorbije maanden al herhaaldelijk gehamerd. De lengte en de omvang van de haussemarkt (intussen 81 maanden oud, tegenover een gemiddelde van 57 maanden in de afgelopen eeuw, en de klim van 215% voor de S&P500-index, tegenover een gemiddelde van 165%) liggen al ver boven het gemiddelde. Dat maakt de stijgende tendens kwetsbaar.

Te veel fusies en overnames. 2015 was het beste jaar voor fusies en overnames, met een duizelingwekkend bedrag van 3800 miljard USD, waarmee het record van 2007 sneuvelde. Recordbedragen voor fusies en overnames treffen we in de beursgeschiedenis enkel aan op of dicht bij een top van de aandelenmarkten.

De beursklim werd te eenzijdig gedragen. De Amerikaanse beurzen zetten vorig jaar pas op de plaats. Toch zijn twee op de drie aandelen vorig jaar gezakt. De indexen werden overeind gehouden door een select clubje van gehypte en dus peperdure aandelen. Typisch voor een nakende beurstop.

Tactiek aanpassen

Daarop is maar één tactisch antwoord: zodra de trendommekeer zou worden bevestigd, moeten we gebruikmaken van tussentijdse stijgingen om de aandelenposities verder te verlichten (‘sell the rallies’), terwijl een aandelenbelegger de jongste jaren tijdens de stierenmarkt gewoon was gebruik te maken van tussentijdse correcties om zijn aandelenposities verder op te bouwen (‘buy the dips’).