Palladium op record

De prijs van een troy ounce palladium bereikte eerder deze maand een record van 1700 dollar. Daarmee is palladium niet alleen het best presterende edelmetaal van 2019, maar met een klim van 33 procent ook de grondstof met het hoogste rendement tout court.

De timing van dit record is opmerkelijk tegen een achtergrond van een lagere industriële activiteit in alle belangrijke economische regio’s, en dalende autoverkopen. Ongeveer 80 procent van alle palladium wordt door de autosector verbruikt in katalysatoren die ervoor moeten zorgen dat voertuigen de emissienormen halen. Maar de autoverkoop staat onder druk met een gemiddelde daling van 10 procent op jaarbasis.

Structureel deficit

De voornaamste oorzaak van de prijsstijging ligt echter in het aanbod. Het edelmetaal kampt met een structureel deficit en 2019 wordt het zevende opeenvolgende jaar met een aanbodtekort. Het Russische Norilsk Nickel, dat instaat voor 40 procent van de palladiumproductie, schat het tekort op 600.000 troy ounce. De marktonderzoeker Metals Focus spreekt zelfs een tekort van bijna 800.000 troy ounce. Palladium wordt vaak met platina of nikkel ontgonnen. Voor die metalen zitten er op korte termijn weinig uitbreidingsprojecten in de pijplijn. Ten vroegste in 2024 kan de output weer stijgen. Ook de bovengrondse voorraden zijn sterk geslonken, al bestaat er onzekerheid over de omvang van de Russische staatsvoorraden.

Platina blijft achter

Platina doet het dit jaar ongeveer even goed als goud, maar blijft wel sterk achter op palladium. Als oorzaak wordt meestal verwezen naar het dieselschandaal waarbij verschillende constructeurs de officiële uitstootnormen ruim overschreden. Daardoor werd diesel hoe langer hoe minder politiek correct. Platina en palladium hebben gelijkaardige eigenschappen, maar kunnen niet zomaar worden omgewisseld voor industriële toepassingen omdat ze verschillend reageren op temperatuur en chemicaliën. Maar ook voor platina bestaat het risico op een aanbodschok. In Zuid-Afrika, goed voor 78 procent van het aanbod, zitten de onderhandelingen tussen de grootste vakbond AMCU en de mijnbouwers in het slop. Er dreigt dan ook een staking en de geschiedenis leert dat die lang kan aanslepen.

De palladiumprijs verdisconteert op dit moment heel veel goed nieuws. Op korte termijn is een verdere prijsstijging niet uitgesloten. Toch liggen de kaarten gunstiger voor platina, waar de prijs nog geen aanbodproblemen verrekent. Inspelen op een hogere platinaprijs kan onder meer via hefboomproducten of de ETFS Physical Platinum van WisdomTree ETF.