Het schaarse blauwe goud

Redactie Trends

13-10-2017, 12:00 Bijgewerkt op: 29-09-2021, 18:01

Drinkwatertekorten worden in de komende decennia een van de grootste uitdagingen voor de wereld. Bedrijven actief in die sector vormen dan ook een interessante belegging.

Liefst 71 procent van de aardoppervlakte bestaat uit water. Vandaar de bijnaam de ‘blauwe planeet’. Elk organisme op aarde bestaat voor minstens de helft uit water. Toch spreken experts almaar vaker over toenemende kansen op conflicten en zelfs oorlogen over water en wordt gebrek aan drinkwater als een van de grootste uitdagingen voor de wereld van de komende decennia beschouwd.

Er is ongeveer 1,4 miljard kubieke kilometer water op aarde. Helaas is 97 procent daarvan zout water en dus niet drinkbaar. De overige 3 procent is zoet water (zoals meestal in de rivieren of het grondwater). Van die 3 procent zit 2 procent onder de bevroren ijskappen en in gletsjers. De facto is slechts 1 procent van het water op aarde beschikbaar om te drinken of bruikbaar in de landbouw en de industrie. Amper 0,26 procent is rechtstreeks bereikbaar.

Forse toename waterverbruik

Sinds 1900 is het waterverbruik wereldwijd vernegenvoudigd. Dat komt door de explosieve groei van de wereldbevolking, maar ook door de toegenomen welvaart, die aanleiding geeft tot een veel hoger gemiddeld waterverbruik per inwoner. De gemiddelde Belg heeft meer dan 7400 liter water per dag nodig. Dat ligt een stuk boven het wereldwijde gemiddelde, dat zo’n 4000 liter per persoon per dag bedraagt of omgerekend 1.385.000 liter per wereldburger per jaar.

De gemiddelde Belg heeft 7400 liter water per dag nodig. Het wereldwijde gemiddelde bedraagt 4000 liter.

Voor u zich in uw koffie verslikt, van die 7400 liter is ‘slechts’ circa 120 liter bestemd voor dagelijks huishoudelijk verbruik. Daarvan komt twee derde voor rekening van bad/douche en toilet. Het is duidelijk dat we daar ook het meest zouden kunnen besparen. De was- en de vaatwasmachine horen ook bij de grotere waterverbruikers. Een tiende van ons dagelijkse waterverbruik gaat naar koken, poetsen en de tuin.

Naast dat huishoudelijke gebruik zijn onze voeding en onze kleding de grote slokoppen. De landbouw staat voor ruim 70 procent van het waterverbruik, de industrie (waaronder de textielindustrie) voor ongeveer 15 procent. Landbouwgewassen verbruiken enorme hoeveelheden water omdat ze water verdampen tijdens hun groeicyclus. Per hectare verdwijnen dagelijks duizenden liters water van een veld. Om 1 kilogram graan te produceren, is naargelang de regio 1000 tot 2000 liter water nodig. Bij ons is voor één boterham (30g) 40 à 45 liter water nodig. Voor een portie fruit en groenten van gemiddeld 150 gram is 40 liter water nodig.

De landbouw staat voor ruim 70 procent van het waterverbruik.

Maar het kan nog (veel) erger. Voor een kilo rijst kom je gemakkelijk aan 2750 liter water, voor een blikje cola van 33 centiliter aan 200 liter en een portie van 200 gram rundvlees vergt zelfs bijna 4000 liter water. Runderen eten tijdens hun leven gigantische hoeveelheden gras en veevoeders (soja, maïs, maniok,…). Dat zijn erg waterintensieve gewassen. Om uit suikerbieten 1 kilo suiker te halen, is ongeveer 1000 liter water nodig. Een bakje aardbeien slorpt bij ons tijdens het seizoen 40 liter water op, terwijl geïmporteerde aardbeien uit Spanje buiten het seizoen 80 liter of het dubbele nodig hebben.

Bron van conflicten

Minstens 1 miljard mensen op aarde hebben geen rechtstreekse toegang tot zuiver drinkbaar water. Al 11 procent van de Europeanen leeft in gebieden met watertekorten. Na een erg droog voorjaar moesten dit jaar de gezinnen en de landbouw zelfs bij ons hun verbruik beperken, om tekorten te vermijden. Vanuit die optiek was de berichtgeving dat bij ons elke dag 180 miljoen liter drinkwater verloren gaat, onder meer door lekken in het waterleidingnet, natuurlijk bijzonder storend. Temeer omdat 75 procent van de Belgische watervoetafdruk bestaat uit extern water omdat we massaal waterintensieve landbouwgewassen invoeren.

De lijst van landen met watertekorten groeit aan.

Nog veel ernstiger is de situatie in andere regio’s. De lijst van landen met watertekorten groeit aan. Irrigatielandbouw staat voor 45 procent van de wereldvoedselvoorziening. Miljoenen boeren hebben irrigatiebronnen geboord om met hun productie aan de stijgende vraag naar voedsel te kunnen voldoen. Het gevolg is dat het grondwater daalt en in zo’n twintig landen uit het Midden-Oosten, Afrika en Azië bronnen droog dreigen te vallen. In die landen woont zowat de helft van de wereldbevolking.

China is een van de belangrijkste graanproducenten ter wereld. Al 130 miljoen Chinezen wordt gevoed met graan dat geproduceerd wordt met niet-duurzaam watergebruik. China herbergt zowat een kwart van de wereldbevolking, maar beschikt slechts over 6 procent van de wereldwijde reserves aan zuiver, drinkbaar water en recycleert nog maar 20 procent van zijn afvalwater.

Waardevolle belegging

Zullen we de komende decennia ‘wateroorlogen’ zien? Dat is niet erg waarschijnlijk, gezien de enorme kosten van oorlogvoering. Maar er zijn al conflicten over water en dat fenomeen zal toenemen.

Alleen al in de Europese Unie zijn de komende tien jaar 100 tot 150 miljard euro aan investeringen nodig om de waterinfrastructuur in overeenstemming te brengen met de behoeften. Het mag dan ook geen verbazing wekken dat bedrijven actief in de sector van het water goede beursprestaties hebben geleverd de jongste jaren. Het gaat om bedrijven die bezig zijn met zeewaterontzilting, waterzuivering, geavanceerde meetinfrastructuur, enzovoort.

Bedrijven actief in de sector van het water leveren de jongste jaren goede beursprestaties.

Zo haalde de Standard&Poor’s Global Water-index een return van 78 procent over de voorbije vijf jaar of een gemiddelde opbrengst van 12,2 procent per jaar. Dit jaar staat de index al op 18 procent winst. In de top tien van beste presterende bedrijven uit de index dit jaar merken we de Nederlandse ondernemingen Aalberts Industries (+29 procent)en Arcadis(+35 procent)op naast het Zweedse Alfa-Laval (+30 procent). Gezien de grote noden en de dreigende watertekorten mag van de ‘wateraandelen’ ook de komende jaren een meer dan gemiddelde prestatie in het vooruitzicht worden gesteld.

Waterfondsen en -trackers

Wie globaal op watergerelateerde aandelen wil inspelen, kan terecht bij trackers en beleggingsfondsen. De fondsen die in ons land het meest verspreid zijn bij het publiek zijn het KBC Eco Fund Water en Pictet Water, het grootste en het oudste waterfonds. De bekendste twee trackers in verband met water zijn de Guggenheim S&P Global Water ETF en de iShares Global Water UCITS ETF. We hebben de belangrijkste gegevens van die waterfondsen en -trackers bijeengebracht.