Het miskende potentieel van uranium

Voor investeerders vergt het moed om uranium als een potentiële belegging te beschouwen. De prijsevolutie van de voorbije jaren gaf daar ook niet veel reden toe. Toch zijn we van mening dat de grondstof fraaie investeringskansen biedt.

Uranium komt meestal op een negatieve manier in het nieuws. Iedereen is als de dood voor een militair conflict met kernwapens op basis van verrijkt uranium. Ook het opwekken van nucleaire energie kan niet op algemene bijval rekenen. Daar hebben incidenten uit het verleden toe bijgedragen.

Om begripsverwarring te voorkomen: we hebben het in wat volgt niet over uranium als oorlogstuig, maar wel als brandstof voor kerncentrales die elektriciteit opwekken. Triuranium octoxide of U3O8 is de correcte wetenschappelijke naam, ook wel vereenvoudigd omschreven als uraniumoxide. Uraniumhexafluoride (UF6) is een verdere bewerking van U3O8. Energie werd de voorbije twaalf maanden flink duurder. Er waren prijsstijgingen voor ruwe olie en afgeleide producten, aardgas en zelfs steenkool. Uranium valt duidelijk uit de toon en is een achterblijver in het energiecomplex.

Sentiment ondermaats

De prijs van een pond uranium (kernbrandstof) viel eind november 2016 zelfs terug naar minder dan 18 dollar, het laagste peil sinds 2003. In het eerste kwartaal klom de uraniumprijs weer richting 24-25 dollar, een niveau waar het de voorbije weken stabiliseert.

De spot market of cashprijs is door de lage volumes een weinig accurate barometer voor de uraniumindustrie. Voor bedrijven die in de sector actief zijn, is de contractprijs veel belangrijker. Dat is de prijs voor leveringsovereenkomsten tussen de producent en een afnemer, meestal een nutsbedrijf. Ondanks de lage prijs sloten nutsbedrijven vorig jaar relatief weinig afnamecontracten voor de lange termijn (typisch tot 10 jaar). In de plaats daarvan kozen ze voor contracten van twee tot maximaal vijf jaar. De meeste nutsbedrijven beschikken nog over voldoende voorraden en kunnen dus wachten op nog lagere prijzen.

Die strategie is niet helemaal zonder risico,maar de vraag naar uranium is weinig prijselastisch. Uranium vertegenwoordigt slechts een fractie van de kosten van het uitbaten van een kerncentrale. Daarnaast laten de naweeën van de kernramp in Fukushima van 2011 zich nog altijd voelen in de voorraadniveaus. Japanse kerncentrales bezitten naar schatting nog 120 miljoen pond of bijna 60.000 ton uranium. Naargelang de snelheid waarmee de Japanse kerncentrales weer worden opgestart, en die is erg laag, kan die voorraad nog tot 2030 volstaan.

Tekort op komst

De mijnproductie vertegenwoordigt het primaire aanbod van uranium. UxConsultingschat dat op 163 miljoen pond in 2016. Daarnaast is er ook het secundaire aanbod uit de bestaande voorraden en de recyclage van uranium uit ontmantelde kernwapens. Die laatste component zal de komende jaren afnemen. De vraag schommelt nu rond 160 miljoen pond. Verschillende marktonderzoekers en analisten verwachten dat er uiterlijk tegen 2025 tekorten op de markt ontstaan. Enkelen zien het omslagpunt al tegen het einde van dit decennium. Die voorspelling is gebaseerd op een forse groei van de vraag, terwijl tegelijk het aanbod zal inkrimpen. Volgens een studie van het Internationaal Energie Agentschap (IEA) zal de globale vraag naar elektriciteit de komende twintig jaar met de helft toenemen. De Amerikaanse Energy Information Administration (EIA) ziet de hoeveelheid opgewekte nucleaire energie zelfs verdubbelen tegen 2040. Die trend staat grotendeels los van de economische cyclus en hangt samen met de groei van de wereldbevolking en de hogere levensstandaard.

Het spreekt voor zich dat daarvoor meer kerncentrales nodig zijn. Uit cijfers van de World Nuclear Association blijkt dat op 1 maart 447 nucleaire reactoren operationeel waren. Er zijn ook 59 centrales in aanbouw en nog eens 164 besteld of gepland. Alleen al in Azië wordt voor 800 miljard dollar aan nieuwe reactoren gebouwd. Ongeveer twee derde van de centrales in aanbouw wordt de komende vijf jaar in gebruik genomen. De grootste groeier is China met 21 reactoren in aanbouw. Die komen boven op de 36 reactoren die nu al operationeel zijn. China wekt nu 35 gigawatt (GW) aan elektriciteit op via nucleaire energie. Dat cijfer moet tegen 2020 oplopen naar 58 GW. Ook Rusland en India trekken de nucleaire kaart. Per saldo zal het aantal operationele kerncentrales tegen 2035 met 155 stuks toenemen naar 602, een derde meer dan nu.

Productieverlagingen

Analisten verwachten dat de globale consumptie door de bijkomende centrales tegen 2025 oploopt naar 220 miljoen pond uranium. Dan zal de mijnproductie zijn afgenomen naar maximaal 140 miljoen pond. Daarna zal de markt minstens een decennium in deficit blijven. Er is de voorbije jaren nauwelijks geïnvesteerd in nieuwe productiecapaciteit. Dat is ook logisch, want de marginale operationele productiekosten, de kostprijs om 1 additionele eenheid te produceren, bedraagt momenteel 40 tot 50 dollar. De totale productiekosten, dus inclusief kapitaalinvesteringen, exploratie en algemene kosten, wordt geschat op ongeveer 70 dollar. Het is nu dus absoluut niet rendabel nieuwe projecten op te starten.

Verschillende marktpartijen bouwen zelfs hun productie af. Dat is onder meer het geval bij Cameco, dat de productie in een aantal Amerikaanse en Canadese mijnen verlaagde. Paladin Energy doet hetzelfde bij de Langer Heinrich-mijn in Namibië. Onlangs kondigde ook het staatsbedrijf Kazatomprom uit Kazachstan een productieverlaging aan. De Centraalaziatische republiek is het voorbije decennium uitgegroeid tot de grootste uraniumproducent ter wereld. Door het overaanbod wil Kazachstan de output van uranium in 2017 met ongeveer 10 procent verminderen. Concreet gaat het om iets meer dan 5 miljoen pond of ongeveer 3 procent van de mondiale mijnproductie.