Groeicontinent Afrika

Afrika kampt met een slecht imago. Het voorbije lustrum of zelfs decennium is dat voor heel wat Afrikaanse landen zonder meer onterecht.

Als het in de media over de ‘opkomende landen’ gaat, bedoelt men op de eerste plaats Azië, met de twee subcontinenten China en India en grote landen met een omvangrijke bevolking zoals Indonesië en Thailand. Verder heeft men het klassiek over Latijns-Amerika en over Centraal- en Oost-Europa. Soms komt ook het Midden-Oosten aan bod. Slechts zelden echter Afrika. Het zwarte continent kampt met een slecht imago. Het voorbije lustrum of zelfs decennium is dat voor heel wat Afrikaanse landen zonder meer onterecht.

In mei 2000 bestempelde het gezaghebbende weekblad The Economist Afrika op de cover nog als ‘het continent zonder hoop’. Recentelijk dienden de Britten dat toch bij te stellen tot ‘Afrika groeit’. En ook andere media beginnen Afrika op te waarderen. Ze moeten wel, op basis van objectief cijfermateriaal. Het IMF en de Wereldbank hebben onlangs nog een rapport gepubliceerd waaruit blijkt dat van de tien snelstgroeiende landen het afgelopen decennium er zes Afrikaanse landen waren. Sinds enkele jaren groeit Afrika als continent, weliswaar met grote verschillen, toch in een tempo van 5% per jaar. Dat is niet alleen het dubbele van de rest van de wereld en meer dan Azië momenteel, maar ook meer dan het dubbele van het gemiddelde in de voorbije twee decennia. Enkele recente rapporten van het studiebureau McKinsey geven aan dat er meer verklaringen zijn dan enkel de gestegen grondstoffenprijzen. Twee derde is een gevolg van een interne groeidynamiek, die mede ontstaan is door een gestegen politieke stabiliteit, structurele economische hervormingen, het terugdringen van de corruptie, de verbetering van het onderwijs en uiteraard buitenlandse investeringen. Die laatste zijn sinds 2007 gemiddeld met 20% per jaar toegenomen. De cijfers zijn duidelijk: alle sectoren groeien in Afrika, van de bouw over de landbouw tot de gezondheidssector.

45 miljoen extra middenklassers

Bijgevolg moeten we Afrika zien als een continent met afgerond 1 miljard potentiële consumenten. Met vandaag nog een erg laag consumptiepeil, waarbij de uitgaven voor voeding nog 40% van het gemiddelde gezinsbudget uitmaken. De gemiddelde Zuid-Afrikaan spendeert het meest, maar het is amper een tiende van de uitgaven van de gemiddelde Amerikaan. In vele landen is het nog een twintigste of zelfs een dertigste. Maar de gemiddelde consumptie stijgt er wel in een nog hoger tempo dan de economische groei. De jongste jaren ligt het groeiritme op 7% per jaar! Mc Kinsey verwacht dat tussen 2012 en 2020 de Afrikaanse consumptie met 410 miljard USD zal stijgen en dat het aantal Afrikanen met een jaarlijkse consumptie van minimaal 5000 USD (opklimmen naar de lagere middenklasse) zal toenemen van 85 naar 130 miljoen of van 7,5 naar 12% van de sterk groeiende Afrikaanse populatie.

In een langetermijnbeleggingsstrategie moeten we dus steeds meer rekening houden met (westerse) bedrijven die profiteren van de sterke Afrikaanse groei. Met Texaf (vastgoed in de Democratische Republiek Congo) en Socfinaf (plantages in zestal Afrikaanse landen) volgen we al jaren enkele op Afrika gefocuste bedrijven. Maar hun bereik is zowel sectorieel als qua aanwezigheid in aantal landen erg beperkt. Met Lonrho plc leken we vorig jaar wel een pan-Afrikaanse speler te hebben opgepikt, maar de referentieaandeelhouder wist wel verduiveld goed waarom enige tijd geleden een overnamebod werd gelanceerd (zie IB 24A). Dus stellen we in de komende weken met CFAO en Bolloré (beide genoteerd NYSE Euronext Parijs) twee nieuwe pan-Afrikaanse waarden voor.