Geen samba in Brazilië

De Braziliaanse economie maakt de diepste crisis in een halve eeuw door, met een zware recessie erbovenop.

Het carnaval komt er weer aan in Brazilië en in augustus ontvangt Rio de Janeiro de Olympische Spelen, het belangrijkste sportevenement ter wereld. Toch dansen de Brazilianen tegenwoordig geen samba. Er zijn zelfs Braziliaanse steden die het carnaval dit jaar hebben geschrapt. Ze deden dat uit geldnood en die beslissing dateerde al van voor het onheilspellende nieuws over het zikavirus, dat Brazilië en de rest van Latijns-Amerika in de ban houdt.

De Braziliaanse economie maakt dan ook de diepste crisis in een halve eeuw door, met een zware recessie erbovenop. De prognose is dat de economie ook dit jaar met 2,5 à 3% zal krimpen. Daarnaast kampt het land ook nog eens met een hoog inflatiecijfer van ongeveer 10% door de aanhoudende daling van de Braziliaanse real (BRL), een omvangrijk begrotingstekort van ongeveer 10% voor 2015 en een overheidsschuld die intussen al is opgelopen tot 70% van het bruto binnenlands product (bbp).

Het rampzalige beleid van de linkse president van de Arbeiderspartij, Dilma Rousseff, heeft van een slechte situatie (de val van de grondstoffenprijzen) een dramatische situatie gemaakt. De recessie hakt zwaar in op de belastinginkomsten. Joaquim Levy, de minister van Financiën die Rousseff had aangesteld om de begroting op de orde te zetten, stapte onlangs gedesillusioneerd op bij gebrek aan steun. Intussen barstte het corruptieschandaal rond de nationale oliereus Petrobras in alle hevigheid los met verdachtmakingen richting de president. De politieke agenda lijkt de komende maanden dan ook te worden gedomineerd door de poging van de oppositie om Rousseff af te zetten (impeachment).

Los daarvan is het nog maar de vraag of de Arbeiderspartij met de zeer onpopulaire Rousseff naar de Olympische Spelen durft te gaan. Massale protesten zijn voor en tijdens de Spelen zeker niet uitgesloten. En intussen blijven cruciale hervormingen, zoals die van de pensioenen, uit. In Brazilië gaat een vrouw gemiddeld al op 50 jaar met pensioen, en een man gemiddeld op 55 jaar. Brazilië spendeert dan ook 12% van het bbp aan pensioenen, zelfs meer dan het meest vergrijsde land, Japan.

Bodemonderzoek

De beursindex Ibovespa bevindt zich eigenlijk al sinds begin 2011 in een berenmarkt, een dalende beurstendens (van afgerond 70.000 naar 45.000 punten). Erg begrijpelijk, gezien de dramatische toestand van het land. Toch mogen we niet vergeten dat Brazilië op lange termijn een van de meest beloftevolle consumptiemarkten ter wereld is, met vandaag al 105 miljoen Brazilianen die tot de middenklasse behoren. Met de beste bank van het land en het continent, Itau Unibanco Holding (lees p. 7), wachten we in de voorbeeldportefeuille op een ommekeer. Onder de uitdrukkelijke voorwaarde weliswaar dat de toestand in Brazilië of China niet verder verslechtert.