Beleggen in bioplastics: veelbelovend op de lange termijn

Zijn onvergankelijkheid is het belangrijkste nadeel van plastic. Ook microplastics, minuscule deeltjes die niet met het blote oog te zien zijn, worden een steeds groter gezondheids- en milieuprobleem. Recyclage helpt, maar volstaat niet. Biologisch afbreekbare plastics zijn een ander deel van de oplossing.

Plastic is een van de belangrijkste uitvindingen van de afgelopen eeuw geweest. De toepassingen zijn de voorbije halve eeuw exponentieel gegroeid, omdat het materiaal voordelen biedt. Zo kan het eender welke vorm krijgen, waardoor het een ideale verpakking is. Het beschermt, houdt vers en vergaat niet. Daardoor is de wereldwijde productie aanzienlijk gestegen: van 50 miljoen ton per jaar in 1970 naar meer van 400 miljoen ton nu. Alles samengeteld, is al 8 miljard ton plastic geproduceerd.

Onvergankelijk vuil

Zijn onvergankelijkheid is het belangrijkste nadeel van plastic. Afhankelijk van het type plastic duurt het 20 tot 500 jaar eer het volledig is afgebroken. Omdat drie kwart van de geproduceerde plastics worden weggegooid, wordt de vervuiling elk jaar erger. De plastic afvalberg groeit jaarlijks met 9 procent. Tegen 2040 zal de wereld met 1,3 miljard ton plastic afval zijn bestrooid. Jaarlijks komt 8 tot 10 miljoen ton plastic afval terecht in de oceanen en de waterwegen. Ook microplastics, minuscule deeltjes die niet met het blote oog te zien zijn, worden een steeds groter gezondheids- en milieuprobleem.

Recyclage helpt, maar volstaat niet. Nog altijd komt 55 procent van de plastics op vuilnisbelten terecht, een kwart wordt verbrandt en slechts 20 procent wordt gerecycleerd. Van de 8 miljard ton die tot nu toe is geproduceerd, is nog maar 9 procent gerecycleerd.

Bio to the rescue

Biologisch afbreekbare plastics zijn een ander deel van de oplossing. Dat zijn plastics gemaakt van natuurlijke grondstoffen, die van nature vergaan tot water, koolstof en andere organische stoffen. Of ze zijn composteerbaar door enzymen of bacteriën. Dankzij die troef is de markt van bioplastics fel gegroeid. In 2018 was ze goed voor 3 miljard dollar, in 2021 was dat al 7,7 miljard. Tegen 2026 zou die markt 23 miljard dollar waard zijn. Dat is een jaarlijkse groeivoet van 25 procent.

Plastics worden het meest gebruikt voor verpakkingen en consumentengoederen. In die segmenten valt de meeste winst te behalen door over te schakelen op biologische afbreekbare alternatieven. Let wel, veel van die alternatieven kun je niet zomaar in de vrije natuur dumpen. De meeste bioplastics breken het best af in industriële compostinstallaties. Ecologisten wijzen op de valkuil dat bioplastics voor meer vervuiling kunnen zorgen.

Corbion: polymelkzuur

Corbion is de wereldleider in melkzuur en afgeleiden daarvan. Het Nederlandse bedrijf levert melkzuur als basisingrediënt aan de voeding- en chemiesector. Het gebruikt het ook als basis voor een bioplastic: polyactic acid (PLA) af polymelkzuur. Corbion richtte in 2016 een joint venture op met TotalEnergies voor de productie van PLA. Dat bioplastic is minder vervuilend dan kunstmatige plastics, maar het vergt industriële composteringsprocessen om het afdoende af te breken.

De productie van PLA levert maar een beperkt deel van de omzet bij Corbion. Het valt onder de afdeling Lactic Acid & Specialties, die goed is voor 30 procent van de jaarlijkse omzet. De PLA-productie groeit sterker dan het groepsgemiddelde en is winstgevender. Er zijn plannen om de productiecapaciteit uit te breiden van 75.000 tot meer dan 200.000 ton per jaar.

Corbion is financieel gezond. De komende jaren zullen de schulden iets hoger oplopen en de kasstromen lager uitvallen door die capaciteitsuitbreidingen. Naast de melkzuuractiviteiten heeft het ook nog een incubatorprogramma met enkele innovaties in de pijplijn die op de lange termijn veelbelovend zijn.

De waardering van Corbion ligt in lijn met het sectorgemiddelde. De koers is het voorbije halfjaar teruggevallen en kan de komende maanden onder druk blijven staan door de inflatiedruk en de dalende winstmarges en kasstromen. Op de lange termijn biedt het bedrijf veel potentieel en loont het de moeite om het op te volgen.

Danimer: op en neer

Het Amerikaanse bioplasticbedrijf Danimer maakt PHA-plastics, op basis van plantaardige oliën die door bacteriën tot plastic gefermenteerd worden. Daardoor zijn zijn ze volledig biologisch afbreekbaar en vergen ze geen bijzonder composteringsproces. Zolang er zuurstof en micro-organismen bij het PHA kunnen, zal het ontbinden.

Danimer, opgericht in 2004, heeft jaren besteed aan onderzoek en ontwikkeling. In 2018 nam het zijn eerste fabriek in gebruik, waar het bioplastic maakt onder de merknaam Nodax. Danimer kwam in december 2020 naar de Amerikaanse beurs via een lege beurshuls of SPAC. Het bedrijf werd toen op zo’n 900 miljoen dollar gewaardeerd. Momenteel bedraagt de beurskapitalisatie ruim 700 miljoen. Danimer haalde 380 miljoen dollar cash op, waarmee het zijn productie wil uitbreiden en meer wil uitgeven aan klantenwerving.

In de maanden na de beursgang steeg de koers van 10 naar 55 dollar. In maart vorig jaar publicerde The Wall Street Journal een artikel dat de duurzaamheidsclaims van Danimer op de korrel nam. PHA zou niet zo snel en efficiënt afbreken als het bedrijf beweert. In april en mei namen ook shortsellers het aandeel onder vuur. Volgens hen loog Danimer over onder meer de productievolumes in zijn fabrieken. In de maanden daarna daalde de koers naar de huidige niveaus van ongeveer 7 dollar.

Ondanks de controverse heeft Danimer grote klanten, waaronder Bacardi en Pepsi, die voldoende afnemen om de productie op te voeren. Danimer heeft de lat voor zichzelf wel heel hoog gelegd, met een verdertigvoudiging van zijn productie tegen 2025 en een vertienvoudiging van zijn omzet.

De onzekerheid is evenwel groot, onder meer door de ongefundeerde claims over zijn producten en de onregelmatigheden die shortsellers hebben aangewezen. Dat neemt niet weg dat Danimer de komende jaren positief kan verrassen, als het de beweringen van zijn critici kan weerleggen.

Danimer is een goed voorbeeld van hoe een aandeel enkel op voluntarisme de hoogte in kan gaan. ‘Bioplastics zijn de oplossing voor de wereldwijde plasticvervuiling, dus zal alles wat daarnaar neigt wel stijgen’, is geen goede basis voor een beleggingsbeslissing.

Avantium: grote stap vooruit

Het Nederlandse Avantium produceert hernieuwbare plastics en chemicaliën. Zijn bioplastics van het type FDCA zijn uit suikers gemaakt. De FDCA wordt omgezet in PEF, een biologisch afbreekbaar polyester en alternatief voor pet, waarvan onder meer wegwerpflessen zijn gemaakt. De biochemicaliën kennen een gelijkaardig productieproces, zijn tevens een grondstof voor PEF en bieden uit duurzaamheidsperspectief ook veel potentieel.

Avantium zit nog in de pioniersfase. De productie van FDCA is al gelukt in testomgevingen en een kleine productiesite. De volgende stap is ze op industriële schaal uit te rollen in een nieuwe fabriek, die Avantium de komende twee jaar wil bouwen. Daar heeft het eind vorig jaar de financiering via schulden en extra kapitaal voor veiliggesteld.

Het bedrijf wil zijn nieuwe fabriek tegen eind 2023 operationeel hebben, en vanaf 2024 zijn FDCA-plastics op grote schaal beginnen verkopen. Het doel is een jaarlijkse productie van 5.000 ton FDCA per jaar. In een volgend stadium wil het die technologie via licenties verkopen aan andere producenten.

Avantium ging in 2017 naar de beurs. Toen bestonden al plannen om een grote bioplasticsfabriek te bouwen. Maar die werden vertraagd, toen de chemiereus BASF zijn partnerschap met Avantium afblies. Daarna is het aandeel op de dool geweest. Het nieuws eind vorig jaar over de financiering voor de nieuwe fabriek gaf de koers een stevige zet.

Avantium is een groeiaandeel. Het echte werk moet nog beginnen. Dat brengt veel risico’s mee op operationeel, commercieel en financieel gebied. De vraag is of het een eeuwige belofte blijft. De komende twee jaar zullen uitwijzen of het bedrijf zijn operationele en commerciële mijlpalen kan halen. Op de lange termijn blijft het onzeker of het zijn FDCA-productie rendabel kan opschalen. Daar is veel geld voor nodig, met meer schulden en kapitaalverhogingen tot gevolg.

Anderzijds speelt het in een niche met veel toekomst en staat het voorlopig financieel sterk genoeg om daar zijn positie in te veroveren. Het aandeel is zeker het bestuderen waard en geschikt voor risicobewuste groeibeleggers.