Amazon dropt een bom in de retailsector

De retailsector staat in rep en roer. De heerschappij van de grote supermarktketens wordt in twijfel getrokken, nadat halfweg juni bekend raakte dat Amazon de klassieke distributeur Whole Foods Market overnam.

De retailsector staat in rep en roer. De heerschappij van de grote supermarktketens wordt in twijfel getrokken, nadat halfweg juni bekend raakte dat Amazon de klassieke distributeur Whole Foods Market overnam voor 13,7 miljard dollar. Het bracht een enorme schokgolf teweeg. Bij ons had vooral de koers van Ahold Delhaize erg te lijden onder de bom die Amazon op de retailsector dropte. Dezer dagen lopen zelfs geruchten dat Amazon een bod zou uitbrengen op Carrefour.

Toen half juni het nieuws van de overname van Whole Foods in de Verenigde Staten werd aangekondigd, verloor het aandeel van Ahold Delhaize meteen 15 procent. Een paar dagen later, toen de markt begon te denken dat de paniekgolf bijna over was, zakte de koers nog eens met 5 procent. De beurs gaat ervan uit dat de agressieve en wellicht vernieuwende aanpak van overnemer Amazon in de eerste plaats de andere Amerikaanse retailers pijn zal doen. De fusiegroep Ahold Delhaize haalt het gros van haar omzet en winst aan de overkant van de Atlantische Oceaan en is dus betrokken partij.

Colruyt zag zijn koers midden juni met 6 procent zakken. Het verlies was snel goedgemaakt, maar intussen is het aandeel alweer verzwakt. Ahold Delhaize daarentegen zit nog altijd in het sukkelstraatje. Daar moet meer aan de hand zijn. Carrefour, een van de grootste warenhuisketens van Europa en ook een belangrijke speler in ons land, had ogenschijnlijk het minst te lijden van de overname van Whole Foods. De koers reageerde nauwelijks op het nieuws. Maar de reactie kwam met vertraging, wat doorgaans nog het ergst is. De aandelenkoers van Carrefour staat 25 procent lager dan begin dit jaar, na teleurstellende halfjaarresultaten. Vorige week leefde de koers weer even op, omdat een Franse publicatie het had over een overname door Amazon.

Concurrent van formaat

Het Amerikaanse Whole Foods Market heeft het aantal bezoekers flink zien stijgen, nadat Amazon de prijzen rigoureus had verlaagd. Die data zijn slechts gebaseerd op de eerste dagen na de overname van Whole Foods en werden vergeleken met de bezoekersaantallen van een week eerder, maar ze zijn wel veelzeggend. De koersen van de concurrenten van Whole Foods, waaronder het Belgisch-Nederlandse Ahold Delhaize, gingen scherp lager na het overnamebericht en de later aangekondigde prijsverlagingen. De idee daarachter is uiteraard dat de marges van de concurrenten verder onder druk komen. En die waren al niet fameus de jongste jaren.

Amazon kan uitgroeien tot een concurrent van formaat voor de supermarkten. Maar zal de intrede in die sector veel meer zijn dan een steen in een kikkerpoel? Whole Food is niet zomaar een supermarkt. Het is de winkel waar vooral Democraten komen. De keten staat bekend om zijn focus op gezonde en verse voeding tegen hoge prijzen.

Begin jaren tachtig boorde Whole Foods daarmee een nichemarkt aan, een tegenpool van de fastfoodketens en de megasupermarkten. Maar intussen volgden de meeste andere supermarkten dat voorbeeld. Het is zelfs zover gekomen dat Whole Foods moet concurreren met de harddiscounters in de Verenigde Staten. Kortom, Whole Foods zit in een serieuze crisis. Het heeft in vier jaar de helft van zijn beurswaarde verloren. De aandeelhouders morden. Het is nu aan Amazon om het tij te keren. Maar gemakkelijk zal dat niet gaan.

Verwacht wordt dat Amazon de verkoop van verse voeding via Amazon Fresh of Prime Now wil aanzwengelen. Het zou de bedoeling zijn de meeste goederen bij de klant te leveren binnen een à twee uur na de bestelling. Op dat voornemen hebben al meerdere bedrijven hun tanden stukgebeten. Anderzijds kan het een slimme strategische zet zijn van Jeffrey Bezos, de CEO van Amazon. Een interessant aanbod van verse voeding zou consumenten ertoe kunnen aanzetten wekelijks de website van Prime Now te bezoeken én tegelijk voor vaker terugkerende trafiek op Amazon.com te zorgen.

Knoops buiten

Van de drie grote Belgische grootwaren is alleen Ahold Delhaize rechtstreeks betrokken bij de hertekening van het retaillandschap in de Verenigde Staten. Geen wonder dat het aandeel zo’n dreun kreeg, en het is daarvan nog niet hersteld. De koers ligt 30 procent lager dan twaalf maanden geleden. Maar er is meer aan de hand dan enkel de dreiging van Amazon. De Nederlanders hebben de macht gegrepen en Denis Knoops, de Belgische topman van Delhaize België, is aan de kant geschoven. Bij de halfjaarcijfers van Ahold Delhaize bleek dat in België de pro-formaomzet nagenoeg gelijk was gebleven, maar dat de onderliggende bedrijfskasstroom (ebitda) en de bijbehorende marge daalden. De Belgische marge ligt te ver onder het groepsgemiddelde.

Franse malaise

Ook bij Carrefour rommelt het in de directiekamers. Daar nemen de Fransen het roer in handen. François-Melchior de Polignac, de CEO van Carrefour, verhuist naar Frankrijk en België belandt bij de divisie Oost-Europa. Het is veelzeggend. De netto-omzet van Carrefour nam in het eerste halfjaar van 2017 toe met 6,2 procent tot 38,5 miljard euro, maar de operationele marge daalde van 1,9 naar 1,6 procent.

Carrefour verwacht voor heel 2017 een lagere omzetgroei dan het aanvankelijk had voorzien, vanwege moeilijke marktomstandigheden. De directie mikt nu voor heel 2017 op een omzetgroei van 2 tot 4 procent tegen constante wisselkoersen, terwijl ze daarvoor met een groei van 3 tot 5 procent had gerekend. Het concern waarschuwt dat de marktomstandigheden in de tweede helft van het jaar in sommige landen moeilijk blijven, waaronder de thuismarkt Frankrijk.

De negatieve operationele kasstroom van 1,54 miljard euro en de tot 7,72 miljard euro gestegen nettoschuld stelden veel beleggers teleur. Carrefour wil nu minder investeren (2,2 à 2,3 miljard in plaats van 2,4 miljard euro).

Lagere winstmarge

Het aandeel van Colruyt werd afgestraft vanwege de teleurstellende resultaten. De jaaromzet steeg wel, maar de winstgevendheid daalt. De hevige concurrentiestrijd en de toenemende investeringen in technologie en e-commerce wegen voorlopig op de resultaten. Colruyt snoept al jaren marktaandeel af van Carrefour en Delhaize. De discounters Aldi en Lidl doen de sector nog meer pijn. Colruyt heeft een marktaandeel van 32 procent in België, Delhaize en Carrefour elk een kwart. Uiteraard zeggen die cijfers niet alles. De omzet van Colruyt bedraagt slechts 10 miljard euro. Delhaize haalt zes keer meer omzet en Carrefour zelfs acht keer meer.

Jef Colruyt beweert dat hij niet gelooft in het model van Amazon. De toekomst zal uitwijzen of hij gelijk heeft. Maar die toekomst ligt wellicht niet al te ver weg. Alle experts verwachten dat het retaillandschap de komende jaren ook in België grondig wordt hertekend. Heel veel groei zit er niet meer in de Belgische markt. Bedrijven die willen groeien, zullen dus marktaandeel moeten afsnoepen van elkaar.