Non-profitorganisaties worden steeds meer geleid zoals ondernemingen in de privésector. Vijf managers geven hun beste advies.
1. Raadpleeg een raad van wijzen
Voordat ze een belangrijke beslissing nemen, doen managers weleens een beroep op externe contacten. Fons Leroy, de baas van de VDAB, spreekt over zijn raad van wijzen. “Het is een vaste groep van acht mensen die ik al heel mijn carrière raadpleeg. Er zit een kunstenaar in, een communicatiespecialist, iemand van allochtone afkomst, een schooldirecteur en een arbeidsmarktdeskundige. Ik kan altijd op hen terugvallen als ik iets wil aftoetsen, individueel of met de hele groep.”
2. Gebruik aangepaste functietitels
Bert Hoogewijs, de algemeen directeur van HoGent, de grootste hogeschool van Vlaanderen, paste de functietitels in zijn organisatie aan. “Het lijkt een banale ingreep, maar het zette onze verantwoordelijken tijdens onderhandelingen met commerciële bedrijven wel op hetzelfde niveau als hun gesprekspartners. Zo heet het sectorhoofd financiën nu financieel directeur.”
3 Veeg niet zelf
Pierre Breyne, priester-ondernemer en gedelegeerd bestuurder van Dienstencentum GID(t)S, dat actief is in sociale werkgelegenheid en in het bijzonder onderwijs, was een tijd onderdirecteur van een middelbare school. “Op de ochtend van een opendeurdag veegde de directeur de gang, omdat de poetsploeg dat vergeten was. Hij maande me aan te helpen. Ik antwoordde dat ik dat niet zou doen: het was onze taak ervoor te zorgen dat de poetsploeg de gang veegt. Als dat niet gebeurt, hebben wij ons werk niet gedaan. Als je manager bent, veeg dus niet zelf, zorg dat er wordt geveegd. De ene baan is niet meer waard dan de andere, maar iedereen heeft zijn eigen rol.”
4 Wat je zelf doet, doe je beter dan consultants
Externe consultants in huis halen is een veelbeproefde techniek om bijvoorbeeld een strategisch plan te schrijven. Het management van non- of social-profitorganisaties denkt vaak dat het dat zelf niet kan. Piet Vanthemsche, de topman van de Boerenbond, is het daar niet mee eens: “Ik zie vaak jonge consultants die allemaal dezelfde boekenwijsheid hebben gehaald uit dezelfde sylabussen. Je investeert het beste in een goede eigen entourage, waarmee je het werk zelf kunt opknappen.”
5 Laat participatie toe, maar niet altijd en overal
De medewerkers in non-profitorganisaties hebben vaak veel inspraak. Ook bij 11.11.11 is dat het geval. Algemeen directeur Bogdan Vanden Berghe: “Participatie is absoluut nodig en belangrijk voor het draagvlak van ingrijpende managementbeslissingen. Maar het mag niet verlammend werken. Daarom hebben we ‘participatie’ gedefinieerd als ‘meewerken aan beslissingen met een rechtstreekse impact op je werk’. We hebben de beslissingslijnen en de participatiegraden duidelijk omschreven, zodat iedereen zijn plaats kent. Dat helpt.”
Tom Bosman, auteur van ‘Het nieuwe non-profitmanagement in theorie en praktijk’.
