De lijn tussen falen en succes zal ook in 2025 vaak flinterdun zijn. Net daarom moeten we de vuist van Trump onthouden.
2024 is aan zijn laatste weken bezig. Misschien krijgen we met een nieuwe federale regering nog het grote kerstcadeau dat onze economie nodig heeft. Ook al zal die pijnlijke maatregelen moeten nemen. Ook al zal ze wellicht niet zo ingrijpend hervormen als de ambitie zou moeten zijn. Maar een stabiele regering is op zich al iets wat we niet meer als vanzelfsprekend moeten beschouwen. Na het ontslag van premier Michel Barnier zal Frankrijk nog maanden zwalpen.
In de Verenigde Staten wordt het uitkijken hoe Donald Trump kan regeren. Met veel controversiële kandidaten voor belangrijke regeringsposten, van wie al enkele zich hebben teruggetrokken, kiest de aankomende president direct voor een conflict met zijn eigen Republikeinse senatoren. Het wordt de eerste loyaliteitstest voor de Amerikaanse Senaat en Trump kan er niet van uitgaan dat zijn meerderheid hem daar gaat volgen. In het Huis van Afgevaardigden heeft Trump dan weer een zeer nipte en weinig coherente meerderheid.
De Republikeinen zijn een verdeelde partij, met een zeer radicale rechtse vleugel. Wanneer er een stemming over het schuldenplafond komt, zal blijken hoe goed Trump de Republikeinen bij elkaar kan houden. In zijn eerste ambtstermijn was dat al een probleem. De grote belastingverlagingen of de zware invoertarieven zullen wel goedgekeurd raken, maar de noodzakelijke besparingen zullen veel moeilijker liggen. Een deel van zijn economische beleid zal worden verlamd worden, maar Europa hoeft zich geen illusies te maken. Trump zal de prijs om handel te mogen drijven met de Verenigde Staten gevoelig optrekken, net zoals die om te mogen schuilen onder de Amerikaanse militaire macht. De oproep van ECB-voorzitter Christine Lagarde in de Financial Times was veelzeggend: “Koop Amerikaans, vermijd een handelsoorlog.” Het is wellicht een doorn in het oog van veel Europese regeringsleiders die voor hun eigen publieke opinie stoer willen doen tegenover Trump, maar het is de juiste analyse.
De Europese Unie zit niet alleen in een veel te zwakke positie. We gaan het spel ook nooit hard genoeg durven te spelen wegens de interne verdeeldheid en de angst om alles kwijt te raken. De harde waarheid is dat Donald Trump zijn Russische tegenhanger Vladimir Poetin meer respecteert dan de Europese Unie. Poetin richt een slachting aan in Oekraïne en ruïneert zijn eigen land, maar Trump ziet vooral een autoritaire leider die niet wijkt bij een tegenslag.
Trump en de kracht van perceptie
Trump heeft ons het voorbije jaar een masterclass gegeven in de kracht van perceptie. Hij leek onoverwinnelijk in juli toen hij enkele seconden na een mislukte aanslag zijn vuist in de lucht stak. Dat ene moment deed zijn stuntelige poging vergeten om aan de macht te blijven na zijn verkiezingsnederlaag in 2020. Dat ene moment was ook sterk genoeg om zijn zwakkere prestatie in een tv-debat met Kamala Harris te doen vergeten. Zijn overwinning in november gaf hem een nog grotere aura van onoverwinnelijkheid, maar dat beeld is vertekend door het systeem met kiesmannen.
Wie dieper in de cijfers kijkt, ziet een meer genuanceerd verhaal. Trump heeft nog altijd duidelijk gewonnen, maar zijn voorsprong in het totaal aantal stemmen is uiteindelijk kleiner dan verwacht. Net als in 2016 won Trump vooral overtuigend door in veel cruciale staten een nipte meerderheid te halen. Het was een dubbeltje op zijn kant en Trump liet het telkens in de juiste richting vallen, onder meer dankzij 250 miljoen dollar van Elon Musk.
Misschien is Trump wel de verpersoonlijking voor wat ons in 2025 te wachten staat. Dicht bij huis en in heel wereld is er geen gebrek aan crisissen. De lijn tussen falen en succes zal ook in 2025 vaak flinterdun zijn. Net daarom moeten we de vuist van Trump onthouden. Een gebaar of een beslissing hoeft niet groot te zijn om de wereld te veranderen, het is vooral een kwestie van doorzetten.
Lees ook:
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier