‘Arbeidsmigratie verdient een betere discussie dan simpele slogans en zwart-witstellingen’

Federgon roept de volgende federale en regionale overheden op een allesomvattende visie op arbeidsmigratie te ontwikkelen, zodat die op een ordentelijke en legale manier kan plaatsvinden.

Stel, u bent een werkgever die op zoek is naar een nieuwe werkkracht. U plaatst een vacature, maar door de arbeidskrapte vindt u geen kandidaten en kiest u er bijgevolg voor in het buitenland te zoeken. Buitenlandse werknemers aantrekken is echter een hele uitdaging wegens de lange doorlooptijden van single permits (de gecombineerde vergunning voor verblijf en arbeid) tot zes maanden en de strenge voorwaarden die eraan gekoppeld zijn. Terwijl de administratieve mallemolen u hoofdpijn bezorgt, ziet u reclame verschijnen: een Portugees bedrijf kan u binnen een week een Braziliaanse werknemer bezorgen. Sneller én goedkoper. De keuze is snel gemaakt. Probleem opgelost, uw vacature raakt ingevuld, de productie in uw onderneming is hersteld en u hebt de ellenlange wachttijden vermeden.

Detachering versus single permit

Het Portugese bedrijf maakt gebruik van het systeem van detachering. Daarmee levert het diensten in plaats van werknemers. Het is een systeem met zijn eigen merites – denk aan ASML dat tijdelijk medewerkers meezendt om een machine te installeren – maar detachering wordt al te vaak gebruikt als achterpoort om de lange doorlooptijden van de single permit te vermijden. In veel gevallen wordt werkgeversgezag overgedragen, waardoor het in de praktijk over illegale terbeschikkingstelling gaat in plaats van detachering. Wat betekent dat?

In ons land is terbeschikkingstelling streng gereglementeerd. Uitzendarbeid is één van de enige manieren om op een legale manier werkgeversgezag over te dragen aan een andere werkgever (de gebruiker). Daarbij wordt een sterke sociale bescherming van de uitzendkracht gegarandeerd: die ontvangt hetzelfde loon als waarop hij recht zou hebben als hij vast in dienst bij de gebruiker zou werken. Bovendien bouwt hij ook sociale rechten in België op. Uitzendarbeid mag daarbij enkel georganiseerd worden door bedrijven die daarvoor een regionale erkenning hebben in ons land.

Lees ook een opinie van onze arbeidsmarktspecialist Alain Mouton: ‘Ook kortgeschoolde arbeidsmigratie is nodig’

Het Portugese bedrijf maakt dus oneigenlijk gebruik van detachering om in illegale terbeschikkingstelling te voorzien. Daarmee eigent het zich zonder erkenning de rol van een uitzendkantoor toe. Maar net door de lange wachttijden van de single permit, kunnen Belgische erkende uitzendkantoren niet concurreren met die illegale detacheringen. Daarbovenop heeft de arbeidsmigrant geen garantie op een gelijkwaardig loon en bouwt hij geen sociale zekerheid op in ons land. De Belgische gebruiker is zich vaak niet bewust van de sociale fraude die georganiseerd wordt.

Tot slot is het voor onze sociale inspectie zeer moeilijk vat te krijgen op het Portugese bedrijf dat vanuit het buitenland opereert. De sociale uitbuiting die in die grijze zone kan ontstaan, leidt politiek dan weer tot strengere controlemaatregelen en administratieve lasten op de legitieme kanalen. Dat maakt detachering nog interessanter. Het wordt een vicieuze cirkel, waarbij legale arbeidskanalen het moeten afleggen tegen de illegale kanalen. Door die constructies loopt onze staatskas voor maar liefst 4 miljard euro aan inkomsten mis.

Een fundamenteel debat, weg van de slogans

Federgon vindt dat het debat over arbeidsmigratie een betere en genuanceerdere discussie verdient dan simpele slogans en zwart-witstellingen. Nochtans kan ons land, waar straks een op de vier mensen gepensioneerd is en de arbeidsmarktkrapte al groot is, niet zonder arbeidsmigratie. De tekorten zijn nu al nijpend. Federgon roept de volgende federale en regionale overheden daarom op een allesomvattende visie op arbeidsmigratie te ontwikkelen, zodat die op een ordentelijke en legale manier kan plaatsvinden, met aandacht voor een snellere en eenvoudigere procedure voor de single permit en een versterking van de sociale inspectie. Dat komt niet alleen onze bedrijven, maar ook de werknemers én onze staatskas ten goede. Laat ons een fundamenteel debat voeren over arbeidsmigratie en de simpele slogans achter ons laten.

Andreas Valkiers is legal director voor Federgon, de federatie van de private arbeidsmarktbemiddelaars en hr-dienstverleners.

Lees ook een interview met Rika Coppens, de CEO van House of HR en de vorige Trends Manager van het Jaar: ‘België is niet aantrekkelijk voor arbeidsmigranten’