Vlucht vertraagd of geannuleerd: wat zijn uw rechten?

Zowat 170 Belgen die sinds vrijdag vastzaten in Napels en/of Palermo, zijn zondagnamiddag eindelijk toch kunnen terugkeren richting België. Sommigen moesten twee keer op een luchthaven overnachten. Wat zijn uw rechten wanneer uw vlucht vertraagd of geannuleerd is?

Dreigt uw vlucht vertraagd of geannuleerd te worden door een staking of een andere reden, dan zijn uw rechten als vliegtuigpassagier bepaald volgens de Europese wetgeving. Die geldt voor elke vliegreis:

• die vertrekt vanuit een luchthaven in de Europese Unie (alsook Noorwegen, IJsland en Zwitserland), ongeacht het feit of hij uitgevoerd wordt door een Europese of een niet-Europese luchtvaartmaatschappij.

• die aankomt in een luchthaven in de Europese Unie (alsook Noorwegen, IJsland en Zwitserland), op voorwaarde dat ze uitgevoerd wordt door een Europese luchtvaartmaatschappij.

1. Uw vlucht is vertraagd

U kunt uw rechten laten gelden bij een vertraging van:

• minstens twee uur voor een afstand tot 1.500 kilometer.

• minstens drie uur voor een afstand van meer dan 1.500 kilometer binnen de Europese Unie.

• minstens drie uur voor een afstand tussen 1.500 en 3.500 kilometer van of naar een niet-Europees land.

• minstens vier uur voor alle andere vluchten.

Valt uw vertraagde vlucht onder een van die categorieën, dan hebt u ongeacht de reden van de vertraging altijd recht op ‘bijstand en verzorging’. Dat betekent: maaltijden en verfrissingen in verhouding tot de wachttijd, en twee gratis telefoongesprekken of e-mails. Een overnachting in een hotel, inclusief het vervoer ernaartoe, behoort eveneens tot de verplichte compensatie wanneer u niet meer op dezelfde dag kunt vertrekken.

De luchtvaartmaatschappij moet u die tegemoetkomingen gratis aanbieden, zelfs in het geval van overmacht. Maar mogelijk zult u de terugbetaling van sommige voorgeschoten bedragen nadien zelf moeten claimen. Houd daarom alle betaalbewijzen bij. Let wel: volgens de rechtspraak kunt u enkel aanspraak maken op de terugbetaling van kosten die ‘noodzakelijk, passend en redelijk’ zijn.

Bij een vertraging van meer dan vijf uur moet de maatschappij u de mogelijkheid bieden uw vlucht te annuleren en uw geld binnen de zeven dagen terug te krijgen. U hebt dan ook recht op een gratis retourvlucht naar uw eerste vertrekpunt, indien u daardoor de aansluiting (inbegrepen in uw originele reservatie) miste.

Schadevergoeding bij vertraging

Als u uw eindbestemming met minstens drie uur vertraging bereikt, hebt u mogelijk ook recht op een forfaitaire financiële schadevergoeding. Het maximumbedrag is opnieuw afhankelijk van de afstand van uw vlucht. De compensatie bedraagt per passagier:

• 250 euro voor vluchten tot 1.500 kilometer.

• 400 euro voor vluchten van meer dan 1.500 kilometer binnen de Europese Unie.

• 400 euro voor vluchten tussen 1.500 en 3.500 kilometer buiten de Europese Unie.

• 600 euro voor alle andere vluchten.

Let wel, de luchtvaartmaatschappij hoeft die vergoeding niet te betalen wanneer de annulatie van uw vlucht te wijten is aan buitengewone omstandigheden of overmacht. Of een technisch probleem aan het vliegtuig daartoe behoort, is volgens de uitspraken van het Hof van Justitie van de Europese Unie niet altijd even duidelijk. Extreme weersomstandigheden zijn dat in principe wel.

Maar wat met een staking? Vindt die haar oorzaak buiten de luchtvaartmaatschappij, dan wordt ze beschouwd als een buitengewone omstandigheid, waardoor geen schadevergoeding verschuldigd is. Denk bijvoorbeeld aan een staking van een derde partij, zoals het veiligheidspersoneel, de luchtverkeersleiding, de bagage-afhandelaars of de douane. Daarop heeft de vliegtuigmaatschappij geen invloed.

Anders is het bij een staking van de eigen piloten of het cabinepersoneel, vaak uit onvrede met de arbeidsomstandigheden van de maatschappij zelf. Het Europees Hof van Justitie oordeelde in 2021 dat werknemersstakingen nooit als een buitengewone omstandigheid kunnen worden beschouwd. Een schadevergoeding is dan dus wel aan de orde. Het hof is van mening dat een werkgever altijd invloed kan uitoefenen op zijn eigen personeel, en zo een staking kan voorkomen. Met syndicale onredelijkheid wordt geen rekening gehouden.

2. Uw vlucht is geannuleerd

Wordt uw vlucht geannuleerd om het even welke reden, dan hebt u altijd recht op ofwel een alternatieve vlucht, ofwel een terugbetaling van uw oorspronkelijke ticket. U mag kiezen. Opteert u voor een nieuwe vlucht, dan mag u opnieuw rekenen op dezelfde ‘bijstand en verzorging’ als bij een vertraging vanaf twee uur.

Schadevergoeding bij annulatie

Of u nu kiest voor een alternatieve vlucht of voor de terugbetaling van uw ticket: u mag altijd bijkomend een forfaitaire financiële schadevergoeding eisen van de luchtvaartmaatschappij. De bedragen zijn in principe dezelfde als die bij een vertraging. Ze mogen evenwel gehalveerd worden, wanneer u een andere vlucht krijgt waarvan het aankomstuur:

• binnen de twee uur na het oorspronkelijke aankomstuur ligt voor een afstand van 1500 kilometer of minder.

• binnen de drie uur na het oorspronkelijke aankomstuur ligt voor een afstand van meer dan 1.500 kilometer binnen de Europese Unie.

• binnen de drie uur na het oorspronkelijke aankomstuur ligt voor een afstand tussen 1.500 en 3.500 kilometer buiten de Europese Unie.

• binnen de vier uur na het oorspronkelijke aankomstuur ligt voor alle andere vluchten.

Net zoals bij vertragingen hebt u geen recht op een schadevergoeding wanneer de annulatie te wijten is aan buitengewone omstandigheden of overmacht. Die financiële tegemoetkoming valt ook weg indien u tijdig geïnformeerd werd over de afschaffing. Meer bepaald:

• minstens twee weken voor uw vertrek.

• tussen twee weken en zeven dagen voor uw vertrek, voor zover de maatschappij u een nieuwe vlucht aanbood die maximaal twee uur vroeger vertrekt en maximaal vier uur later aankomt dan de geannuleerde vlucht.

• minder dan zeven dagen voor uw vertrek, voor zover de maatschappij u een nieuwe vlucht aanbood die maximaal één uur vroeger vertrekt en maximaal twee uur later aankomt dan de geannuleerde vlucht.