Terwijl de bedrijfsmarges in 2021 nog op een eerder hoog niveau zaten, zijn ze in 2022 in de meeste sectoren fors gedaald. De brutomarge (een indicator van de winstgevendheid) van een “typische onderneming” in België zakte onder het langetermijngemiddelde (sinds 2015).
Dat blijkt uit een nieuwe studie van de Nationale Bank van België (NBB) op basis van de eerste drie kwartalen van vorig jaar.
Stijging kosten
De daling van de marges heeft te maken met de sterke stijging van de kosten in de loop van 2022. Denk aan de hoge energieprijzen, de verstoring van aanvoerketens (bijvoorbeeld van elektronische chips) en de hoge inflatie. Grondstoffen werden duurder en lonen stegen.
De marge wordt dan bepaald door de mate waarin de ondernemingen die kosten kunnen doorrekenen in hun verkoopprijzen.
Uiteraard zijn er verschillen per sector en per bedrijf, maar globaal genomen slaagden de ondernemingen er niet in die kosten volledig door te rekenen, blijkt uit de studie van de NBB-economen (pdf) Gert Bijnens en Cédric Duprez.
‘Aanzienlijke’ margedaling
De brutomarge van een “typische onderneming” (de mediaan van alle niet-financiële ondernemingen) daalde daardoor naar 14,3 procent tijdens de eerste drie kwartalen van 2022, tegen 16,8 procent in dezelfde periode een jaar eerder. De marge lag vorig jaar ook lager dan in 2020 en dan het gemiddelde van de vijf jaar daarvoor (2015-2019).
De economen noemen de margedaling aanzienlijk. “De marge liep met ongeveer 2 centiem per euro omzet terug, terwijl deze marge de afgelopen jaren nagenoeg constant constant bleef en in 2021 zelfs licht steeg”, klinkt het.
Opinie: “De hoge bedrijfswinsten zijn een Wetstraatlegende”
Trends-hoofdeconoom Daan Killemaes schreef eerder deze maand al dat “de Wetstraat ziende blind is voor de storm die de bedrijven treft.”
Lees zijn opinie.
Sectoren
Bijnens en Duprez maakten de oefening voor 140 bedrijfssectoren. Bij de overgrote meerderheid daalde de marge in 2022.
Globaal genomen was de daling meer uitgesproken in de verwerkende nijverheid dan in de dienstensector. De voedingssector (industrie, supermarkten, gespecialiseerde winkels als slagers …) blijkt het moeilijk te hebben om de gestegen kosten door te rekenen, terwijl aan de andere kant bijvoorbeeld de reisbureaus in 2022 de marges wel konden verhogen. Zij kwamen dan ook uit een heel moeilijke coronaperiode.
Hoge bomen voor het bos
De vastgestelde margedaling lijkt wat haaks te staan op een eerdere, macro-economische studie van de instelling, die vaststelde dat de marges in 2022 op een vrij hoog niveau bleven. Maar die resultaten werden beïnvloed door een klein aantal zeer grote bedrijven (met gemiddeld duidelijk hogere marges dan de overige 99 procent), zegt de instelling.
“We wilden nu achter de enkele hoge bomen gaan kijken die het bos verbergen”, aldus de NBB-economen Gert Bijnens en Cédric Duprez.
Ze ontkennen ook dat de beide studies elkaar zouden tegenspreken, want ook in de macro-economische studie wordt een margedaling verwacht. Die zou eind 2022 of begin dit jaar ingezet zijn.
De volledige studie op de website van de Nationale Bank
