Marc Grynberg (CEO Umicore): ‘Het is knap lastig een multinational van thuis uit te leiden’

Umicore beleeft een zwaar jaar. Behalve met de coronacrisis en de negatieve publiciteit over loodvervuiling rond zijn fabriek in Hoboken kampt de wereldleider in schone mobiliteit en recyclage ook met de instortende automarkt en de overcapaciteit op de Chinese markt. Maar CEO Marc Grynberg predikt geduld. “Onze fundamenten zijn niet alleen intact, ze zijn zelfs sterker geworden.”

Twee jaar geleden leken de bomen nog tot in de hemel te groeien voor Umicore, maar nu verdienen de onderbenutte fabrieken voor de productie van batterijmaterialen de kapitaalkosten niet terug. Maar Umicore is een driemotorig vliegtuig. De recyclagedivisie draait als een tierelier en de verkoop van katalysatoren, de derde grote divisie, herstelt in het zog van een automarkt die uit het coronadal klimt. CEO Marc Grynberg is er vrij gerust in. “De Europese Green Deal en het herstelplan van de Europese Commissie versnellen de elektrificatie van de Europese auto-industrie. In China bevestigde de overheid haar groene ambitie en verhoogde ze de doelstellingen tegen 2035. Umicore is goed geplaatst om daarop in te spelen. Onze fundamenten zijn niet alleen intact, ze zijn zelfs sterker geworden. Ik kan dit bedrijf voorbereiden op de volgende twintig jaar. Dat is uniek.”

U bent niet van plan de strategie bij te sturen na de moeilijkheden van 2020?

MARC GRYNBERG. “De strategie blijft onveranderd. Onze focus ligt op schone mobiliteit en recyclage. De maatschappelijke tolerantie voor vervuiling is volledig verdwenen. Er is nog veel ruimte voor verbetering en innovatie. De klanten willen een elektrische auto met een grotere autonomie, een langere levensduur van de batterij, snellere laadbeurten en een lagere kostprijs. Dat vergt nog veel investeringen in onderzoek en ontwikkeling, maar het potentieel is bijzonder groot.”

De Europese markt draait vooral op hybride modellen, waarvoor vijf keer minder batterijmaterialen nodig zijn dan voor een elektrische auto.

GRYNBERG. “De plug-inhybride zal de komende jaren heel populair blijven in Europa. De consument wil geen auto die maar 98 procent van de tijd voldoet. Hij wil met zijn auto één keer per jaar ook naar de bergen of het zuiden van Frankrijk kunnen rijden. Zolang de klant dat wil, zullen hybrides populair blijven. Dat is geen kritiek, maar een vaststelling. Het is al een grote stap dat mensen een hybride wagen kopen. Vaak is dat de opstap naar het comfort van een elektrische auto.”

Rijdt u, onder het motto ‘ken uw tegenstander’, met een Tesla? Tesla gebruikt batterijmaterialen van de concurrentie.

GRYNBERG. “Nee. Ik rijd met een elektrische auto die materialen van Umicore gebruikt. Maar Tesla is geen tegenstander, het is een potentiële klant op lange termijn. Tesla koos jaren geleden voor onbenutte en goedkope capaciteit bij een Japanse speler. Wij hadden toen geen capaciteit over om Tesla te kunnen bedienen. We blijven met Tesla praten en producten evalueren, zoals we met alle andere grote spelers doen. Ooit komt er opnieuw een kans.”

Is het voor een autofabrikant strategisch interessant Umicore over te nemen?

GRYNBERG. “Ik denk het niet. Dat is een stap te ver van hun kernactiviteit. Autobouwers hebben geen ervaring met chemische materialen of processen.”

Dreigt op termijn nog altijd schaarste aan batterijgrondstoffen?

GRYNBERG. “Kobalt is er voldoende en het gebruik ervan in batterijen daalt. In batterijen zit almaar meer nikkel om de energiedichtheid te verbeteren. De beschikbaarheid van nikkel zou op termijn een thema kunnen worden. Recyclage wordt almaar belangrijker voor de bevoorrading.”

Maakt België een kans als locatie voor de toekomstige recyclagefabriek voor batterijen van elektrische voertuigen?

GRYNBERG. “De beslissing is nog niet genomen, maar de kans is klein. Nieuwe fabrieken bouwen in België of West-Europa is niet vanzelfsprekend. De traagheid van de procedures en de vergunningen blijft een handicap. De industrie lijkt niet meer welkom in West-Europa.”

De recyclagedivisie in Hoboken draait op volle toeren, maar de vervuiling van de omgeving rond de fabriek lijkt een blok aan uw been. Bestaat daar wel een oplossing voor?

GRYNBERG.“Ja. De emissies van de fabriek zijn sterk gedaald. Ze liggen nu beduidend lager dan de wettelijke normen. We hebben de voorbije vier jaar 25 miljoen euro per jaar geïnvesteerd in een schonere fabriek. Daar plukken we de vruchten van. Er zijn wel nog historische bronnen van loodstof in de buurt. Die moeten we nu structureel aanpakken. We hebben de tuinen in de buurt al gesaneerd, maar we vermoeden dat er nog loodstof is in de huizen en de straten. Die willen we grondig reinigen. We zullen ook een groene zone aanleggen tussen de fabriek en de woningen.”

Het blijft een smet op het blazoen van een bedrijf dat een wereldleider is in schone mobiliteit en recyclage.

GRYNBERG. “Ja, daarom willen we ook een structurele oplossing. Het is niet makkelijk. We zoeken naar een lepeltje loodstof in een kubieke kilometer. Maar we zijn ermee bezig, en in milieuprestatie geven we alle concurrentie het nakijken.”

Begin november stuurde Umicore een kwartaalupdate uit, die de beleggers interpreteerden als een verdoken winstwaarschuwing.

GRYNBERG. “Mijn perspectief is anders. Hoeveel bedrijven kunnen in dit coronajaar hun resultaat handhaven? Waarom speuren mensen zo hard naar slecht nieuws? Het pessimisme blijft me verbazen. Het is indrukwekkend dat we in deze moeilijke context zulke resultaten neerzetten.”

Wat is uw grootste frustratie in deze lastige tijden?

GRYNBERG. “Moeilijke vraag. Ik zoek altijd naar oplossingen en kansen. Maar mijn grootste frustratie dat ik van thuis uit moet werken. Ik mis het contact met de medewerkers en de klanten. Er wordt veel gesproken over thuiswerk in de strijd tegen het coronavirus, maar wij hebben mensen op de werkvloer nodig om onze fabrieken te doen draaien. Thuiswerk is goed voor de dienstensector, niet voor de industrie.

“Toen in België werd beslist mensen zonder symptomen niet meer te testen, moesten gezonde mensen in quarantaine gaan. Zij konden dus om absurde redenen niet meer naar het werk komen. Ook in andere Europese landen houdt het beleid te weinig rekening met de industrie, op een manier die ik onverantwoord vind.”

U pleit al acht jaar voor statiegeld op smartphones. Vindt u gehoor?

GRYNBERG. “Nee. Een aantal landen probeert oude gsm’s in te zamelen, maar dat zijn initiatieven in de marge. Statiegeld zou een goede manier zijn om mensen te motiveren. Het is een gemiste kans, zeker ook omdat de prijzen van de edelmetalen gestegen zijn.”

Waar moet Umicore staan over tien jaar?

GRYNBERG. “We zullen dan een veel groter bedrijf zijn dan vandaag. De trend naar elektrificatie van de auto-industrie zet door. De recyclage van autobatterijen begint pas. De kansen zijn dus gigantisch voor ons.”

U leidt de groep al twaalf jaar. Wordt dat gemakkelijker?

GRYNBERG. “Sinds begin dit jaar is het moeilijker, maar dat heeft niets met anciënniteit te maken. Het is knap lastig een multinationaal bedrijf van thuis uit te leiden. Maar dankzij mijn ervaring weet ik heel snel hoe we efficiënt moeten reageren op een veranderende marktdynamiek. Ik ken mijn mensen en mijn organisatie. Ik weet hoe we onze sterktes kunnen gebruiken. En omdat we bezig zijn met projecten van lange adem, moeten we ook continuïteit in de leiding hebben.”

U wil dus nog een aantal jaren doorgaan?

GRYNBERG. “Dat beslist de raad van bestuur. Maar ik ben bereid, want ik heb er de energie voor. Mijn passie en mijn energie zijn net zo ongeschonden als de fundamenten van dit bedrijf.”

Tot slot, bent u als fervent fietser al toe aan een e-bike, met Umicore-materialen?

GRYNBERG. “Nee. Dat is nog taboe ( lacht). De energie moet uit de benen komen.”