Ivan Van de Cloot: ‘Banken moeten hun reserves inzetten’

De overheid bereikte een akkoord met de banksector om de economische gevolgen van de coronacrisis op te vangen. Er komt een overheidsgarantie op 50 miljard euro aan tijdelijke kredieten voor bedrijven en kmo’s. Vanaf 3 procent kredietverliezen neemt de overheid een deel van de rekening op zich. Maar de banken moeten wel de eerste klap incasseren. “Daar dienen de reserves voor die ze de voorbije jaren hebben opgebouwd”, zegt Ivan Van de Cloot, de hoofdeconoom van de denktank Itinera Institute.

Door de coronacrisis liggen bedrijven plat en moeten winkels de deuren sluiten. De overheid wil dat de banken overbruggingskredieten verschaffen, maar tegelijk moeten ze de eerste verliezen op die kredieten incasseren. Houdt dat steek?

IVAN VAN DE CLOOT. “Natuurlijk. De banken hebben de voorbije jaren extra reserves aangelegd. Die buffers dienen precies om ze aan te spreken in moeilijke tijden. Het is in deze omstandigheden van groot belang dat de economie niet compleet onderuitgaat en dat de kredietkraan niet wordt dichtgedraaid. Als dat zou gebeuren, zouden de verliezen voor de banken veel hoger oplopen. Daarom moeten ze nu hun reserves inzetten om een deel van de klap op te vangen.”

Hebben ze voldoende reserves?

VAN DE CLOOT. “Het is voorbarig om erover te speculeren dat de huidige buffers niet zouden volstaan. De banken moeten doen wat van hen verwacht wordt. Ze worden ingezet als het verlengstuk van de overheid en krijgen daarvoor steun in de vorm van garanties. Daarnaast zorgt de Europese Centrale Bank via haar TLTRO’s voor goedkope financiering.”

Zal 50 miljard euro aan overbruggingskredieten volstaan?

VAN DE CLOOT. “Het is aan de banken om die 50 miljard slim te gebruiken door het kaf van het koren te scheiden. Daarvoor hebben we behoefte aan relatiebankiers die hun klanten kennen en die, ongeacht de schaal van de bank, oog hebben voor de diversiteit van de ondernemingsklanten. De banken moeten nu topprestaties leveren om de kredietwaardigheid van hun klanten te beoordelen – bedrijf per bedrijf en geval per geval. Dat spoort niet met de algoritmische aanpak die bij sommige spelers de bovenhand neemt. Vroeger hadden ervaren kredietbeoordelaars meer bewegingsruimte om waardevolle ondernemingen toch een kans te geven.”

Bedrijven die begin dit jaar, voor de uitbraak van de coronacrisis, met een betalingsachterstand kampten, zouden volgens de banken geen beroep kunnen doen op de tijdelijke kredieten.

VAN DE CLOOT. “Dat is een simplistische en ongepaste regel, waarmee ondernemingen niet gediend zijn. Op die manier dreig je een aantal levensvatbare bedrijven te veroordelen en een kettingreactie te veroorzaken. En waarom willen de banken dat? Omdat een bedrijf niet zou gaan shoppen bij een andere bank? Daar is het algemeen belang niet mee gediend.”

Wat als de kredietverliezen te hoog oplopen en de banken in hun bestaan bedreigd worden?

VAN DE CLOOT. “De Nationale Bank van België zal de solvabiliteitsratio’s monitoren en ingrijpen als dat nodig is. Maar eigenlijk ligt het antwoord voor de hand: als banken failliet dreigen te gaan, moeten ze geherkapitaliseerd worden. Desnoods door de overheid, die de banken in een crisis als deze onbeperkt zal ondersteunen om de economie te redden.”