Enquête Deloitte: scale-ups zijn klaar voor jobcreatie en stevige kapitaalrondes

De 125 bevraagde start-ups en scale-ups in een nieuwe enquête van Deloitte verwachten dit jaar samen 2962 werknemers in dienst te nemen. Twee derde van de bedrijven gaat op zoek naar verse financiering. Opvallend is dat een kwart van de bedrijven grote kapitaalrondes van meer dan 3 miljoen euro nastreeft.

“De jobcreatie is hoopgevend”, zegt Anaïs De Boulle, director Scale-ups Ecosystem bij Deloitte België. “Het afgelopen jaar hebben start-ups en scale-ups duizend jobs gecreëerd. De verwachting dit jaar is dat het er meer dan 2600 zullen zijn. Entreprise software is de meest veerkrachtige sector, die veruit het grootste deel van de jobcreatie invult.” De Boulle legt uit dat ze onder entreprise software automatisering en data-analyse verstaat, met bedrijven die technologie ontwikkelen voor onder meer artificiële intelligentie, cyberbeveiliging, klantenrelatiebeheer en productieketens.

Techbedrijven hopen de deuk in hun omzetgroei van vorig jaar dit jaar goed te maken. Meer dan een kwart van de bedrijven verwacht dat zijn omzet in 2021 dit jaar verdubbelt. Om die groei, die drie van de vier bedrijven verwachten, te financieren, maken de oprichters zich op voor kapitaalrondes. 65 procent van de scale-ups zoekt aanvullende financiering. Opvallend is dat een kwart gaat voor relatief grote rondes boven 3 miljoen euro. Bedrijven rekenen daarbij op een mix van durfkapitaal, klassieke financiering en steun van de overheid. Acht op de tien respondenten gaan ervan uit dat het vooropgestelde bedrag gehaald wordt.

Koen Vandaele, managing partner Ecosystems & Alliances, wijst erop dat we ons niet mogen blindstaren op kapitaalrondes als het om financiering gaat: “Financiering is een breed pallet. Er is veel focus of equity en kapitaalrondes, maar heel wat bedrijven versterkten tijdens de pandemie ook de werkingsmiddelen die ze al hadden. Er kwam meer transparantie en bewustwording daarover. Heel veel bedrijven bereiden zich ondertussen inderdaad voor op de volgende kapitaalronde. Het is een opluchting dat er heel wat kapitaal beschikbaar is. Maar er is ook publiek geld, denk aan de mooie beursgang van UnifiedPost. We hopen dat een aantal bedrijven kan uitgroeien tot topspelers.”

Hardere klap dan verwacht

Dat het consultancybedrijf Deloitte België een enquête afnam tijdens de eerste lockdown en een jaar later opnieuw, nu het ‘rijk van de vrijheid’ stilaan aan de horizon verschijnt, laat toe te bekijken hoe de verwachtingen van de ondernemers zijn geëvolueerd. De enquête van april 2020 bereikte 71 start-up en scale-ups, aan de nieuwe rondvraag namen 125 techbedrijven deel. De grote meerderheid van die bedrijven was actief in de bedrijvenmarkt. Start-ups zijn klein, met een paar honderdduizenden euro’s omzet, en zoeken nog naar een goede fit tussen hun product en de markt. Scale-ups zijn matuurder en robuuster. Ze hebben hun product-markfit al gevonden en rondden al de kaap van een miljoen euro omzet.

De eerste vaststelling is dat de klap door covid-19 harder aankwam dan verwacht. Bij het begin van de pandemie dachten de bedrijven dat hun omzet met 49 procent zou dalen in 2020, maar uit de nieuwe rondvraag bleek dat maar liefst 69 procent te zijn geweest. Vooral kleine bedrijven met een omzet onder het miljoen werden hard getroffen. De ondernemers achter die start-ups onderschatten niet alleen hoe fel hun omzet zou dalen, maar hun initiële groeiverwachtingen waren ook het hoogst. “Zulke kleine bedrijven hebben nog geen stabiele klantenbasis en dus een kleinere basis om te groeien”, zegt Koen Vandaele van Deloitte België. “Het is voor hen daarom moeilijker om hun groei in te schatten.”

In het begin was er grote bezorgdheid over de weerbaarheid van vooral de start-ups, zeggen Koen Vandaele en Anaïs De Boulle. Zoals zovelen keken techondernemers toen naar steun van de overheid om de pandemie te overbruggen. “De overheden deden een belangrijke inspanning om de bedrijven te ondersteunen met liquiditeit”, zegt Vandaele. “Dat heeft ook gewerkt. Het aantal herstructureringen blijft beperkt.” Anaïs De Boulle vult aan: “Uit een enquête bij investeerders die we een tijd geleden deden, bleek dat ze meer fusies en overnames verwachtten, maar dat thema blijkt bij start-ups en scale-ups niet hoog op de agenda te staan.”

Vooral de kleinere bedrijven kregen kasstroom- of liquiditeitsproblemen, blijkt uit de enquête. Meer dan de scale-ups, werden dus vooral de start-ups geholpen door overheidsmaatregelen als de PMV-coronalening, de vereenvoudigde procedure voor tijdelijke werkloosheid en het uitstel voor de terugbetaling van leningen. “Scale-ups die hopen meer dan 3 miljoen op halen, dat zijn inderdaad stevige rondes, maar uit de cijfers blijkt toch ook een realitycheck voor de start-ups”, stipt De Boulle aan. “Een op de vier zegt moeilijk financiering te vinden.”

Uitgestelde contracten

Net als vorig jaar blijft de belangrijkste rem op de groei minder of uitgestelde contracten met nieuwe bedrijven of klanten, maar er zijn ondertussen 15 procent minder scale-ups die daar last van ondervinden. Sommige obstakels waar ondernemers een jaar geleden beducht voor waren, blijken wel mee te vallen. Zo vreesden heel wat CEO’s dat de internationale reisbeperkingen ervoor zouden zorgen dat ze minder contracten zouden binnenhalen. Nogal wat CEO’s sprongen graag in het vliegtuig om klanten overal ter wereld over de streep te trekken. “Slechts de helft geeft aan dat de reisbeperking echt een beperking is”, zegt Koen Vandaele. “Een product in de markt zetten gebeurt nu totaal anders dan één of anderhalf jaar geleden. Het wordt eigenlijk makkelijker om op te schalen.”