‘Deze keer kunnen de kmo’s het niet alleen’

”De helft van onze bedrijven komt in moeilijk financieel vaarwater. Laat dat de krantenkop zijn’.’ Dat zegt Daniëlle Vanwesenbeeck, voorzitter van Voka Vlaams-Brabant.

In België zijn bijna 700.000 kmo’s. 55 procent is gevestigd in Vlaanderen. We zijn bij uitstek een kmo-land. Maar momenteel zitten heel wat kmo’s in woelige wateren. De oorlog in Oekraïne hakt erin, de zoektocht naar mensen is een uitdaging, maar vooral de energiecrisis is nooit gezien. De kosten rijzen de pan uit en niemand kan het tij doen keren.

Nochtans nemen wij ondernemers graag het heft in handen. Velen hebben dat gedaan tijdens de coronacrisis. De creativiteit van de ondernemers kende toen hoogdagen. Het kon ook, want er was een markt die bereid was af te nemen. En – misschien wel het belangrijkste – de consument had koopkracht. Hij of zij was bereid geld te spenderen aan de bedrijven die nog mochten functioneren. Wat we nu meemaken, is van een andere orde. Er is geen geld op overschot en de consument wordt geconfronteerd met maandelijks hogere energie-uitgaven. De koopkracht daalt.

Ook de winst van de bedrijven smelt als sneeuw voor de zon. Er is het gebrek aan grondstoffen, er is de onderbroken logistieke keten waardoor er niet geleverd kan worden en er zijn de immens hoge kosten voor energie. Veelal gaat dat gepaard met een daling van de omzet. Zo’n situatie kan een kmo even volhouden, maar niet tot in de eeuwigheid. Sommige hebben het tij kunnen keren tijdens de coronacrisis, maar vele zaten toen al in overlevingsmodus. Dankzij de steun van de overheid werden veel ondernemingen gered. Maar ze zijn nog niet volledig hersteld en worden nu geconfronteerd met een crisis die vele malen erger is.

Groot was dan ook mijn verbazing toen ik hoorde dat sommige politici alle bedrijven over dezelfde kam scheren, “want ze hebben toch mooie dividenden uitgekeerd van hun coronajaren”. Dat is waar. Er zijn bedrijven die toen mooie winstmarges hebben geboekt. Maar dat is een minderheid. Een andere stelling was “dat kmo’s toch genoeg reserves hebben om dit door te komen”. Het is mijn overtuiging dat heel wat bedrijven binnenkort een groot tekort aan liquiditeiten zullen hebben. Aan de kostenzijde worden ze geconfronteerd met immense prijsstijgingen van hun grondstoffen, die ze niet altijd kunnen doorrekenen, de dure energie en de loonkostenstijging. Tegenover die kosten staat niets. Sommige sectoren hebben te kampen met een vertraagde omzet, omdat ze niet kunnen leveren. En wie niet kan leveren, kan ook niet factureren.

Over het algemeen is de reserve van een kmo niet zo groot. Als je de gemiddelde leeftijd van een kmo bekijkt, komen we tot een genuanceerder beeld van de financiële overlevingsmogelijkheden. 44,5 procent van de kmo’s is jonger dan tien jaar. 25 procent daarvan is jonger dan vijf jaar. 52,7 procent van de kmo’s bestaat tussen 10 en 49 jaar. In de eerste jaren maken ze ofwel geen winst, ofwel herinvesteren ze hun winsten om te groeien. Groei vergt kapitaal.

Kmo’s die jonger zijn dan vijf jaar hebben over het algemeen nauwelijks reserves, omdat ze die herinvesteren. Ook ik heb dat gedaan met mijn bedrijf. Meer dan tien jaar aan een stuk heb ik bijna elke euro geherinvesteerd. Wie kiest voor organische groei, heeft dus beperkte reserves. Dat geldt voor de helft van onze kmo’s. De helft van onze bedrijven komt in moeilijk financieel vaarwater. Laat dat de krantenkop zijn.

Kmo’s hebben te beperkte reserves om een crisis als deze door te komen als die nog lang duurt. Febelfin besliste particulieren betalingsuitstel te verlenen voor kredieten. Het is broodnodig dat banken bereid zijn dat ook aan ondernemingen aan te bieden en dat onze politici maatregelen nemen. Tijdens corona konden we nog ondernemende initiatieven nemen en creatief zijn, maar deze keer kunnen we het niet alleen.