Defensiebedrijven zijn weer in trek bij de belegger

Het Duitse beursgenoteerde defensiebedrijf Rheinmetall flitste op maandag 21 maart naar zijn hoogste koers ooit, met een prijs van 184,5 euro per aandeel. Sinds eind vorig jaar verdubbelde het aandeel bijna in waarde. Dat heeft alles van doen met de stijgende defensiebudgetten van overheden, door de Oekraïneoorlog. Wat zijn de belangrijkste Belgische defensiebedrijven?

De grootste defensiespelers in ons land bevinden zich rond Luik. Het bekendste en grootste wapenbedrijf is FN Herstal, dat 60 procent van zijn omzet – 767 miljoen euro in 2020 – uit defensie haalt. De groep heeft bijna 3.000 werknemers, van wie 1.200 in België. FN Herstal is een winstmachine, met in 2020 een bedrijfswinst van 60 miljoen euro. In dat boekjaar kreeg de enige aandeelhouder, het Waals Gewest, een dividend van 10 miljoen euro. In een gesprek in februari met ons zusterblad Trends-Tendances beloofde gedelegeerd bestuurder Julien Compère voor 2021 een verdubbeling van het dividend. Compère prees zijn bedrijf als een hoogtechnologische topspeler. In 2020 ging ruim 40 miljoen euro naar onderzoek en ontwikkeling. Het bedrijf heeft een heel solide positie in Noord-Amerika. FN Herstal is bijna de enige leverancier van mitrailleurs aan het Amerikaanse leger. Ook voor geweren zijn de Amerikanen een belangrijke klant.

Geostrategische conflicten kunnen de groei van FN Herstal afremmen, want ze kunnen wegen op het verkrijgen van exportvergunningen. Die vergunningen zijn een gewestelijke bevoegdheid. In het verleden kwam het geregeld tot een clash tussen Vlaanderen en Wallonië over wapenleveringen aan landen die de mensenrechten schenden.

Afhankelijk van het buitenland

Export is een levenslijn voor de defensiebedrijven. FN Herstal haalde in 2020 amper 23 miljoen euro omzet in België, nog geen 3 procent van de groepsomzet. Nog meer afhankelijk van het buitenland is dat andere zware Waalse kaliber: John Cockerill Defense. In Loncin maken ruim 400 werknemers kanonnen voor pantservoertuigen, inclusief een volledig geïntegreerde geschutskoepel. Van de omzet van 354 miljoen euro in 2020 kwam amper 1,5 miljoen euro uit België. John Cockerill Defense werkt al enkele jaren aan het grootste contract in zijn geschiedenis, in opdracht van het Amerikaanse beursgenoteerde defensieconglomeraat General Dynamics. Maar de omzet kreeg in 2020 een flinke knauw, toen de productie tijdelijk werd onderbroken door het opschorten van exportvergunningen. Toch haalde John Cockerill Defense nog een bedrijfswinst van 106 miljoen euro. De aandeelhouders kregen een dividend van 100 miljoen euro. De grootste aandeelhouder is de Fransman Bernard Serin, ook de voorzitter van de voetbalclub FC Metz.

Wereldspeler

In Herstal is ook Thales Belgium gevestigd, een dochter van het Franse beursgenoteerde conglomeraat Thales, actief in luchtvaart, defensie en informatica. Het filiaal in Herstal maakt raketten voor lichte vliegtuigen en helikopters, en is een wereldspeler in die activiteit. Sinds de overname in september 2016 door de Fransen ging Thales Belgium fors vooruit. De omzet verviervoudigde bijna, tot 103 miljoen euro in 2020. Het aantal werknemers steeg van 69 naar 224.

Nog langs de Maas, richting Hoei, ligt de Poudrerie Belge Clermont, een filiaal van de Franse munitieproducent Eurenco. De 118 werknemers in Clermont-sous-Huy maken poeder voor mortiergranaten en munitie van klein en groot kaliber. Ook dat is een winstgevende activiteit, met een bedrijfswinst van 3 miljoen euro bij een omzet van 30 miljoen euro in 2020. Het orderboek is volgeboekt. Slechts een half miljoen euro van de omzet blijft in België.

Textiel uit Vlaanderen

Vlaanderen heeft enkele kleine spelers, die niet uitsluitend voor defensie werken. Elcos in Massenhoven is een leverancier van onderdelen voor luchtvaart en defensie. Elcos voorziet vooral in vervangcomponenten voor systemen die niet langer worden geproduceerd.

In Antwerpen huist een bedrijf dat is gespecialiseerd in vrachtvervoer van wapens en munitie. Het wil liever niet bij naam worden genoemd, maar merkt “een gigantische stijging in de opdrachten”. Het gaat om defensiemateriaal voor de landen aan de oostflank van de NAVO. Die opbouw is al bezig sinds november vorig jaar.

In Vlaanderen zijn ook enkele grote bedrijven deels actief in defensie. De textielproducent Seyntex in Aalter maakt hoogtechnologische beschermkledij, zoals scherf- en kogelwerende vesten en speciale rugzakken. Het produceert daarnaast ook beschermkledij tegen chemische, biologische, radiologische en nucleaire gevaren. In die kledij zitten ook sensoren die de conditie van de militairen monitoren. “Bijna ons volledige klantenbestand bestaat uit overheden”, duidt gedelegeerd bestuurder Agar Daelemans. “We leveren aan de meeste landen van de Europese Unie en de NAVO. Door de oorlog in Oekraïne is er een stijgende vraag naar onze gespecialiseerde kledij. Ook in de politiezones in de aangrenzende landen – de Baltische staten en Roemenië – zien we een groeiende bezorgdheid en een stijgende vraag. Maar hoe groot die groei de volgende jaren zal zijn, kunnen we moeilijk inschatten. Veel zal bovendien afhangen van de beschikbaarheid van de basisproducten en -componenten, waarvan de levertermijn nu al oploopt.” Seyntex haalde in het boekjaar 2020-2021 een omzet van 43 miljoen euro.

In West-Vlaanderen is ook het textielbedrijf Sioen actief in de sector van de militaire kledij. “Die markt groeide de voorbije jaren al, omdat we diverse nieuwigheden lanceerden”, zegt Bart Vervaecke, de CEO van de kledingafdeling bij Sioen. “Nu gaan we zeker uit van een stijgende vraag bij diverse legers.”

Beeldschermen

Het grootste defensiebedrijf in Vlaanderen is ScioTeq. De voormalige defensiepoot van het beursgenoteerde Barco is sinds vorig jaar in handen van het Amerikaanse durfkapitaalfonds OpenGate Capital. In het boekjaar 2019-2020 haalde de Kortrijkse onderneming een omzet van 89 miljoen euro met 317 werknemers. 60 procent van de omzet komt uit defensie en veiligheid. ScioTeq is verlieslatend, met een overgedragen verlies van 67 miljoen euro. De onderneming ontwikkelt oplossingen voor beeldschermen, onder meer voor defensie. De displays zijn geschikt voor gebruik in de meest extreme omstandigheden. Ze zijn bestand tegen zware en herhaaldelijke schokken, grote temperatuurschommelingen, water en druk. Lockheed Martin en Rheinmetall zijn enkele van de klanten.

“Er zal de komende jaren wereldwijd meer worden geïnvesteerd in veiligheid, want het wordt duidelijk dat sommige landen te weinig hebben geïnvesteerd in de verdediging van hun landsgrenzen”, analyseert gedelegeerd bestuurder Frank Timmermans. “Wij gaan uit van een groei op middellange termijn. Onze beeldschermen zijn een klein onderdeel van jeeps of schepen. Zulke investeringen in militaire uitrusting van grote omvang nemen jaren in beslag.” ScioTec werft volop aan en verhoogt dit jaar zijn uitgaven voor onderzoek en ontwikkeling met de helft.

Een andere hoogtechnologische speler is OIP in Oudenaarde. Het filiaal van het Israëlische defensieconglomeraat Elbit draaide in het boekjaar 2020 een omzet van 31 miljoen euro en heeft 111 werknemers. 80 tot 85 procent van de omzet komt van defensie. “Ons orderboekje is gevuld, met 100 miljoen euro omzet”, meldt gedelegeerd bestuurder Freddy Versluys. OIP staat bekend om zijn ultraprecieze optische kijkers op wapens. De onderneming levert onder meer aan het Franse leger vizieren die op voertuigen worden geplaatst.