Chinese wagens overspoelen Europa

Na de Japanners en de Zuid-Koreanen overspoelen nu de Chinezen de West-Europese automarkt, met vooralsnog vrij onbekende merken als Aiways, Li Auto, MG, Nio en Xpeng. Voor de nieuwe wereldmacht is de auto-industrie een van de cruciale sectoren waarmee het de wereld wil veroveren.

De verkoop van het Chinese merk MG, een dochter van de Chinese marktleider SAIC Motor, steeg in België in de eerste vijf maanden met ruim 240 procent, naar 1.397 wagens. In de Europese Unie ging het in de eerste vier maanden om 70.000 wagens, meldt het Chinese staatsbedrijf in zijn jaarverslag over 2022. MG verkoopt vooral elektrische wagens. Dat segment was in Europa goed voor 415.579 nieuwe inschrijvingen.

“Wij worden overspoeld met Chinese elektrische wagens. Ze willen te allen prijze marktaandeel winnen in Europa”, zei Sam De Spiegelaere begin mei in De Standaard. Hij is de algemeen manager van de site van de vrachtvervoerder Wallenius Wilhelmsen in de zeehaven van Zeebrugge. De krant bracht een reportage over Zeebrugge als de grootste autohaven van de wereld. “Het zijn betaalbare elektrische wagens voor de middenklasse. Ze kunnen uit voorraad worden geleverd”, vervolgde De Spiegelaere.

Lees hieronder verder

Half mei volgde een alarmerend rapport van de kredietverzekeraar Allianz Trade. Johan Geeroms, directeur risk underwriting Benelux: “Het waarschuwt voor de klap die China toebrengt aan de Europese auto-industrie en daarmee aan de hele Europese economie. De Europeanen gaan de komende jaren massaal met in China gemaakte auto’s rijden.” Tegen 2030 zouden de Europese autoproducenten daardoor jaarlijks 7 miljard euro minder winst maken. De auto-industrie is de belangrijkste industriële sector in de Europese Unie.

Gigantisch effect

Het Chinese offensief steunt bijna volledig op elektrische wagens. In 2015 ontvouwde de Chinese overheid haar plan Made in China 2025. De auto-industrie werd daarin gedefinieerd als een van de negen cruciale industriële sectoren waarin China wereldwijd een leidende rol wil vervullen. De focus ligt op wagens zonder fossiele brandstoffen. De overheid trok de geldbuidel open. Autoproducenten kregen subsidies voor milieuvriendelijke technieken. De Chinese consument kreeg subsidies voor onder meer de aankoop van elektrische wagens, gunstige laadtarieven en een kwijtschelding van de belasting op inverkeerstelling. Die subsidies werden dit jaar grotendeels stopgezet. Een van de Chinese elektrische-autobouwers, Nio, maakt zich daarover zorgen in zijn jongste jaarverslag. De groei van Nio is in grote mate te danken aan de staatssteun. Als die wegvalt, is dat een risico voor het zwaar verlieslatende bedrijf.

De Chinese consument is tuk op technologische nieuwigheden.

Made in China 2025 had een gigantisch effect. Nergens ter wereld rijden zoveel elektrische wagens als in de nieuwe wereldmacht, meldt de studie van Allianz Trade. In 2022 kochten de Chinezen ruim twee keer zoveel elektrische wagens als de Europeanen en de Amerikanen tezamen. Met een verkoop van 5,4 miljoen elektrische wagens in eigen land was de communistische dictatuur goed voor twee derde van de wereldwijde verkoop van elektrische wagens. De Chinese merken nemen ruim 80 procent van die verkoop voor hun rekening. De eerste internationale achtervolger is het Amerikaanse Tesla van Elon Musk.

Gitaarspelen in de file

De stijgende marktaandelen in eigen land gaan gepaard met een toenemend zelfbewustzijn, zeker sinds het Chinese overwicht in het eerste kwartaal van 2023 nog is versterkt. Op de autobeurs van Sjanghai gaven de Chinese producenten de toon aan. Allerlei in het Westen nog onbekende merken stalen er de show, zoals Aiways, Li Auto, Lynk & Co, Nio en Xpeng. Allemaal maken ze elektrische wagens. En allemaal heten ze technologisch beter te zijn dan de wagens uit West-Europa. Want de Chinese consument is tuk op technologische nieuwigheden. De licht- en temperatuurregeling gebeurt volautomatisch, spraaktechnologie is alom aanwezig. Voor de liefhebbers zijn er verrassende vermaakfuncties. Wie dat wil, kan tijdens het rijden of in de file kiezen voor de optie ‘karaoke’. In de deuren van de Yuan Plus van marktleider BYD (wat staat voor ‘Build Your Dreams’), zitten zelfs gitaarsnaren aan, waarop de passagiers kunnen tokkelen. Of de bestuurder, als er weer eens file is.

Financieel ondermaats

De Duitse autobouwers, de wereldmarktleiders in het premiumsegment, kijken met ontzag, maar afwachtend naar die evolutie. Voor Audi, BMW, Mercedes-Benz maar ook Volkswagen is China de grootste markt. “De Duitse auto-industrie heeft de sterkte van de Chinese concurrentie onderschat. We zien in China een gevecht rond technologie zoals we dat nog nooit hebben meegemaakt”, erkende Markus Duesmann, de CEO van Audi, eind april in het Duitse weekblad Der Spiegel. Maar Duesmann merkte ook fijntjes op: “Die wagens boordevol nieuwe technologie worden verkocht tegen een prijs die de kostprijs zelfs niet benadert.” In China woedt al jaren een prijzenoorlog, precies door de vele nieuwkomers. Volgens de onderzoeker JSC Automotive hebben alle autoproducenten in China overcapaciteit, door veel te optimistische verwachtingen. De gemiddelde productiecapaciteit in 2022 was 49 procent, terwijl 80 procent nodig is voor een rendabele fabriek.

Sommige Chinese automerken zijn best solide ondernemingen. BYD, in 1995 opgericht, is ook een belangrijke batterijenproducent. Onder meer Tesla is daarvoor een klant. Het staatsbedrijf SAIC Motor werd dan weer groot dankzij joint ventures met Volkswagen (vorig jaar 1,3 miljoen wagens) en General Motors (vorig jaar 2,8 miljoen wagens).

Maar een blik op de balansen van de Chinese nieuwkomers in autoland doet de wenkbrauwen fronsen (zie tabel De Chinese autoproducenten). De hippe nieuwkomers gooien technologisch dan wel hoge ogen, financieel scoren ze ondermaats. Dat is deels begrijpelijk, want het zijn jonge ondernemingen, opgericht door een entrepreneur. Li Xiang richtte in 2015 Li Auto op, Bin Li was een jaar eerder begonnen met Nio. Nog in 2014 stampten vier ondernemers Xpeng uit de grond. De drie merken zijn beursgenoteerd en maken alle drie verlies. Maar de belegger gelooft in het verhaal, want Li Auto en Nio zijn op de beurs meer waard dan de Europese premiummerken Porsche of Volvo, die wél winst maken.

Die wagens worden verkocht tegen een prijs die de kostprijs zelfs niet benadert’ MARKUS DUESMANN, CEO AUDI

Eerst marktaandeel, dan winst

Volvo, bij veel mensen nog altijd bekend als een Zweeds merk, staat dus ook in de lijst van Chinese autobouwers. Met zijn 7.000 werknemers is de personenwagenfabriek van Volvo in Gent de grootste industriële werkgever van Vlaanderen. Het Chinese autoconcern Geely is sinds 2010 de eigenaar van Volvo Cars. De oprichter van Geely, Li Shu Fu, gaat een wat eigen weg. Het concern Geely – Chinees voor ‘geluk’ – is het nummer drie in China en heeft diverse Chinese en Europese merken. Polestar bijvoorbeeld is een naar de beurs gebracht filiaal van Volvo. De auto’s van het ‘Zweedse’ Polestar worden in China gemaakt. Een andere elektrische sportbolide in de Geely-groep, Zeekr, heeft beursplannen. Zeekr omschrijft zich als “een intelligente elektrische premiumwagen”. Het filiaal blijft voorlopig verlieslatend.

Een ander Geely-merk, het in Vlaanderen al bekende Lynk & Co, haalde vorig jaar een flinterdunne nettowinst van niet eens 1 miljoen euro, en dat ondanks een verkoop van bijna 200.000 wagens. Een belangrijke verklaring voor de zwakke cijfers was de verkoop in Europa. Die groeide vorig jaar weliswaar met 145 procent, maar “de promotie van het merk leidde tot zware marketinginvesteringen”, schrijft Geely in zijn jaarverslag. Marktaandeel winnen is belangrijker dan winst maken.

Lees ook: