Belgische techbedrijven krijgen tegenwind in 2021

Belgische beloftevolle techbedrijven doen het almaar beter, maar het is nog altijd wachten op dat ene megasucces dat van België écht vruchtbare grond maakt voor een wildgroei aan succesvolle techbedrijven.

In 2020 haalden Belgische beloftevolle techbedrijven meer dan 1 miljard euro op. UnifiedPost haalde zijn geld op via een heel succesvol debuut op de beurs van Brussel. De databeheerspecialist Collibra stoomde door naar een waardering van meer dan 2 miljard euro, na een nieuwe kapitaalronde. Het zijn enorme opstekers in een crisisjaar. Maar de echte impact van de coronacrisis wordt pas in 2021 zichtbaar.

Start-ups en scale-ups zijn het gewoon om met verlies te draaien. Ze investeren in groei. Daarom hebben ze meestal een cashbuffer om het een jaar of twee uit te zingen. In 2021 zullen veel techbeloftes geld moeten bijtanken, terwijl ze hun ambitieuze doelstellingen vaak niet hebben kunnen halen door de coronacrisis. Tijdens de eerste lockdown lagen veel van hun klanten compleet stil. Traditioneel mikken Belgische start-ups op de bedrijfsmarkt, en die zal de komende jaren niet florissant zijn, zeker niet op de Belgische thuismarkt. Veel grote bedrijven in België schroeven hun investeringen in experimentele projecten of nieuwe software terug sinds de tweede lockdown.

De tegenwind in 2021 zal nogmaals illustreren dat het fundament onder het Belgische ecosysteem van start-ups en scale-ups nog niet stevig genoeg is. De investeringen komen meestal van fondsen die rechtstreeks of onrechtstreeks van overheidsgeld afhangen. De omzet per medewerker ligt zelfs bij de meest succesvolle groeibedrijven relatief laag, tussen 100.000 en 200.000 euro per jaar. De toppers in Silicon Valley draaien omzetten van meer dan 1 miljoen dollar per medewerker. Veel Belgische techbeloftes zitten nog in de ontwikkelingsfase of opereren op een heel competitieve markt.

Eén keer de jackpot

Het goede nieuws is dat bedrijven zoals Showpad, UnifiedPost en Datacamp in de schaduw van Collibra ook goede kaarten hebben om uit te groeien tot wereldspelers. België moet slechts één keer de jackpot winnen om de boel te laten ontploffen. Het enorme aantal techgiganten in Silicon Valley is ook min of meer gegroeid uit één bedrijf, Fairchild Semiconductor, dat als een magneet geld en toptalent aantrok.

Een belangrijke kanttekening is wel dat een techcluster zoals Silicon Valley over verschillende decennia heen is gegroeid. Belgische start-ups en scale-ups hebben die luxe niet. De internationale concurrentie is bikkelhard en zeker in software geldt dat the winner takes it all. Er is op termijn slechts ruimte voor enkele grote spelers per niche. Snel groeien is een noodzaak om te overleven.

Daarnaast zijn er ook de stijgende loonkosten. België is nog altijd een lagelonenland voor techbedrijven. Goede programmeurs en ervaren managers kosten in de Verenigde Staten een veelvoud. Maar dat blijft niet duren, zeker omdat in Oost-Europa eveneens succesvolle techclusters ontstaan, met goedkoper personeel. Economen hebben het over het glazen plafond van de middle income trap, waardoor landen blijven steken in hun economische ontwikkeling. Ondanks alle successen is een relatieve achteruitgang van de Belgische techscene nog altijd een reëel risico.