Belgische loonspanning nekt bedrijven met oudere werknemers

Eén van de problemen waar de retailer Delhaize mee kampt, is zijn relatief hoge aantal oudere werknemers. De loonkosten van die groep zijn een stuk hoger dan die van jongere medewerkers.

Dat de distributeur Delhaize een zware kostenstructuur draagt, heeft ook te maken met de samenstelling van zijn personeelsbestand. In vergelijking met de concurrentie telt Delhaize meer oudere werknemers.

En dat betekent ook hogere loonkosten. Dat is een gevolg van het feit dat het brutoloon in België nog altijd wordt vastgelegd op basis van anciënniteit of het aantal gewerkte jaren. Daardoor is België een land met een hoge loonspanning. De loonspanning is de verhouding tussen het gemiddelde maandloon van de 50- tot 59-jarige werknemers en dat van 30- tot 39-jarige werknemers.

Het gemiddelde loon van een 55-jarige ligt in België bijna 60 procent hoger dan van een 30-jarige. België behoort in Europa tot de landen met een relatief grote loonspanning. In Portugal en Italië is de loonspanning hoger. België bevindt zich op het niveau van Luxemburg en Spanje. In Scandinavische landen en Nederland is die loonspanning minder uitgesproken. En in Groot-Brittannië hebben 50- tot 59-jarigen lagere lonen dan 30- tot 39-jarigen. (zie grafieken: loopbaan en loonspanning volgens leeftijd in verschillende EU-landen)

Voorts valt op dat het loonprofiel voor 50-plussers in België blijft stijgen, terwijl dat in Scandinavische landen, Nederland en Duitsland naar het einde van de loopbaan toe vlakker wordt. Volgens een studie van de Nationale Bank zou die specifieke Belgische situatie weleens te maken kunnen hebben met de systemen van vervroegde uittreding (zoals brugpensioen) die in België gunstig blijven. Met als gevolg dat veel werknemers vervroegd uittreden, terwijl enkel de best bezoldigden actief blijven.

De sterke loonspanning stelt Belgische bedrijven vaak voor een moeilijke keuze: ofwel houden ze veel 50-plussers in dienst. Maar dat weegt dan op de concurrentiepositie van de onderneming. Ofwel kiezen ze voor een jonger personeelsbestand. In dat geval komt de werkgelegenheidsgraad van de 50-plussers onder druk. Onderzoek toont aan dat er een oorzakelijk verband is tussen een hoge loonspanning en lage werkgelegenheidsgraad van 55-plussers. Met minder dan 40 procent 55-plussers aan de slag bengelt België trouwens aan het staartje van het Europese peloton.