Op dinsdagavond 11 juli zullen de Vlamingen traditiegetrouw weer massaal toestromen op de Grote Markt voor een feestelijke afsluiting van de Vlaamse feestdag. En na afloop zullen ze zich al even traditiegetrouw met de wagen of per trein naar huis haasten, zoals de 200.000 Vlaamse pendelaars dat elke dag doen. De Vlaming is niet echt geïnteresseerd in zijn hoofdstad. Brussel blijft het verre buitenland. Nochtans zijn de Vlamingen zeer gul voor Brussel. Jaarlijks krijgen stad en gewest een financiële bonus van meer dan 1 miljard euro (zie blz. 40). Die wordt grotendeels door de Vlamingen betaald.
Op zich is daar geen probleem mee. Brussel heeft als hoofdstad van niet alleen Vlaanderen en België maar ook van Europa een bijzondere uitstraling en daarvoor is geld nodig. Probleem is dat Brussel dat geld niet efficiënt aanwendt. Ook al zorgt Brussel voor bijna 20 % van het Belgische bruto binnenlands product (bbp), de toestand van het gewest zelf ziet er belabberd uit. De inwoners van Brussel worden gemiddeld steeds armer en de werkloosheidscijfers scheren hoge toppen (22 %). Er worden met de regelmaat van een klok maatregelen aangekondigd die werking van de BGDA (de Brusselse VDAB) moeten verbeteren, maar daarvan komt niets in huis. Onlangs beklaagde VDAB-topman Fons Leroy er zich over dat de beroepsopleidingen die de VDAB in Brussel voor werklozen inricht vooral Vlamingen uit de rand aantrekken.
Men zou bijna geloven dat er in Brussel een verrottingsstrategie wordt gevoerd om de structurele problemen in stand te houden. Dit is geen complottheorie. Vooral de PS vindt in de verarmde Brussel bevolking een interessant electoraat. De Vlaamse politici in Brussel staan erbij en kijken ernaar.
Ook ondernemers in Brussel hebben hun buik meer dan vol van de hoofdstad. De belastingsdruk (50 % hoger dan in de rand) jaagt ze weg. Het Verbond van Ondernemingen te Brussel is een passief clubje, steevast geleid door Franstaligen (nu Winterthurvoorzitter Claude Desseille) omdat de Vlaamse managers gewoonweg niet geïnteresseerd zijn in de voorzittershamer.
Wat heeft de hoofdstad nodig om uit de impasse te geraken? Eerst en vooral een audit die onvermijdelijk zal aantonen dat Brussel niet meer geld nodig heeft maar wel een efficiënt beleid. Kan iemand bijvoorbeeld uitleggen waarom het Brusselse woningaanbod ondanks al het manna slechts voor 9 % uit sociale woningen bestaat, terwijl dat in andere hoofdsteden 20 % is? En waarom de hoofdstad nog altijd een lappendeken van negentien gemeenten is? Een fusie is onvermijdelijk. Maar zoals bekend willen de politici niet dat aan hun baronieën wordt geraakt.
Na de federale verkiezingen van 2007 komt Brussel hoe dan ook op de tafel van de communautaire onderhandelingen. De Vlaamse onderhandelaars doen er dan best aan om met cijfers in de hand aan te tonen dat zij de hoofdstad in belangrijke mate financieren en er dus hun zeg over moeten hebben. Gezien de precaire sociaal-economische situatie zou het geen slechte zaak zijn om Brussel onder federale curatele te plaatsen. Dat zou beter zijn dan nieuwe bevoegdheden naar het gewest over te hevelen. Brussel kan die wegens een gebrek aan kritische massa toch niet op een efficiënte manier uitoefenen.
Alain Mouton
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier