Wonen in een appartement met een tuin van 26 hectare

Is wonen in een kasteel een privilege voor de superrijken? Niet meer.Een aantal kastelen in ons land wordt omgetimmerd tot luxueuze appartementencomplexen. Met zwembad, fitness en een onmetelijke tuin.

We hebben altijd in de stad gewoond, in een mooi herenhuis. Maar we verlangden naar een meer rustgevende omgeving. We worden ook al een dagje ouder – ik ben vijftig, mijn echtgenoot 54. Die 65 treden in onze stadswoning begonnen we toch wel te voelen. Hier wonen we op de eerste verdieping. En het kader is fenomenaal: een schitterend domein van 26 hectare, een kasteel met een rijk verleden…”

Aan het woord is Denise Henry. Twee jaar geleden nam ze haar intrek in Château Lexhy, een negentiende-eeuws kasteel in Horion-Hozémont, een dorpje nabij Luik. Denise Henry is een kasteeldame nieuwe stijl. Ze houdt van ‘haar’ château. Ze vertelt enthousiast over de geschiedenis van Lexhy, rakelt spontaan enkele legendes op, maar toont zich vooral opgetogen over de woonkwaliteit in het kasteel. Château Lexhy werd enkele jaren geleden grondig gerenoveerd en ontwikkeld tot een wooncomplex met luxeappartementen.

Voor Denise Henry is het de ideale combinatie: de sfeer en de grandeur van een echt kasteel en het comfort van een modern appartement. En de buren. Want Denise Henry houdt wel van wat menselijk contact. “Onze buren zijn allemaal fijne mensen,” zegt ze. “Maar laat dit duidelijk zijn: het is hier geen commune of zoiets. We staan allemaal op onze privacy en iedereen respecteert dat.”

Zwemmen, tennissen, fitnessen

Château Lexhy is een mooi voorbeeld van hoe een historisch pand kan worden aangepast aan de hedendaagse woonverwachtingen. Het complex telt in totaal achttien appartementen. Vorig jaar werden de laatste vier appartementen opgeleverd. De prijzen liggen tussen 275.000 euro voor een appartement van ongeveer 130 vierkante meter, en 425.000 euro voor een appartement met een oppervlakte van 225 vierkante meter. Voor die prijs krijg je wel meer dan een appartement. De unieke setting bijvoorbeeld. En als mede-eigenaar kan je gebruikmaken van alle voorzieningen (onder meer een zwembad, een tennisterrein, een sauna en een fitnessruimte) op het domein.

Voor het Kasteel van Neerijse, tot voor kort nog een hotel-restaurant, zijn er gelijkaardige plannen. Na een grondige renovatie zouden er in het kasteel een vijftiental appartementen komen. Ook hier zullen de kasteelbewoners kunnen genieten van een schitterend decor: een domein van ongeveer vier hectare met onder meer een kasteelvijver, een park met eeuwenoude bomen, een tuin met fonteinen en een Oostenrijks koetshuis.

De transformatie van een kasteel tot een appartementencomplex is in ons land nog vrij nieuw. Maar het lijkt wel een product met een mooi groeipotentieel. De vraag naar luxeappartementen zit immers in de lift. Die trend kan voor een belangrijk deel demografisch uitgelegd worden: de babyboomgeneratie bereikt stilaan de pensioenleeftijd, een ouderdom waarop velen het comfort van een appartement wel kunnen appreciëren. Bovendien hebben die babyboomers vaak een mooi spaarpotje opgebouwd. Kunnen ze hun woning voor een goede prijs verkopen, dan mag het prijskaartje van zo’n luxeappartement geen onoverkomelijke hindernis zijn.

In het rijke Kapellen, ten noorden van Antwerpen, is geld zelden een probleem. Projectontwikkelaar Van Wellen bouwt er de zijbeuk van Kasteel Starrenhof om tot een complex met vijf appartementen met een oppervlakte tussen 200 en 425 vierkante meter. De instapprijs bedraagt hier 550.000 euro. Het domein rond Kasteel Starrenhof is twintig hectare groot, en toch is het dorpscentrum van Kapellen vlakbij. De bussen van De Lijn stoppen zelfs vlak voor de (beveiligde) toegangspoort van het kasteel. “We mikken op de eerste plaats op mensen die al in deze regio wonen,” zegt Hilda Bruynickx, commercieel afgevaardigde bij Van Wellen. “Een publiek dus dat een groene woonomgeving gewoon is. Die mensen hebben het vaak moeilijk om naar de stad te verhuizen.”

De appartementen in Kasteel Starrenhof krijgen allemaal een ruim terras, maar een eigen stukje tuin behoort niet tot de mogelijkheden. “Dat willen onze kopers ook niet meer,” weet Hilda Bruynickx. “Een van de redenen waarom ze voor een appartement kiezen, is juist om van het onderhoud van die tuin af te zijn.”

5000 kastelen in België

Misschien is het herontwikkelen van kastelen tot appartementen ook een welgekomen trend voor de kasteeleigenaars. Want is wonen in een kasteel voor velen een droom, dan blijkt het voor veel eigenaars vooral een nachtmerrie te zijn (zie blz. 70). Een schrijnend voorbeeld is het lot van het Kasteel van Heers. Dat beschermde kasteel uit de dertiende eeuw verkeert in een erbarmelijke staat. De eigenaars, de graven Ricardo en Michel Desmaisières, hebben de middelen niet om de nodige herstellingswerken uit te voeren. Nadat een deel van het dak van de stallingen was ingestort, werden ze eind 2004 veroordeeld door de correctionele rechtbank van Tongeren. Intussen is het nog altijd wachten op een oplossing.

Heers is een extreem voorbeeld, maar het is geen alleenstaand geval. “Ik schat dat ongeveer de helft van de kastelen in ons land zich in een minder goede of slechte staat bevindt,” zegt Pablo Janssen, zaakvoerder van Eurimobel. Dat vastgoedkantoor is marktleider in ons land in de verkoop van historische panden. Volgens Pablo Janssen telt België, afhankelijk van de definitie van een kasteel, 3000 tot 5000 kastelen. “Dat is behoorlijk veel, gezien de bescheiden oppervlakte van ons land,” stelt Janssen. Veelal gaat het om zogenaamde maisonsdeplaisances, een kleine minderheid had in een ver verleden een verdedigingsfunctie. De meeste kastelen liggen in de buurt van de Maas en de Schelde en aan de rand van de steden.

Maar het gaat dus niet zo goed met ons rijke kasteelpatrimonium. Door de hoge kosten ervaren veel eigenaars hun kasteel als een last. Een verkoop van het historische pand is soms de enige uitweg. Per jaar bemiddelt Eurimobel bij de verkoop van een tiental kastelen. Jaarlijks zouden er in ons land ongeveer dertig kastelen van eigenaar verwisselen. “We stellen vast dat meer en meer adellijke families hun kasteel verkopen,” zegt Pablo Janssen. “Vooral de druk van de hoge successierechten zorgt ervoor dat veel eigenaars bijna niet anders kunnen dan tot een verkoop over te gaan.”

Koopjes op de kastelenmarkt?

Het relatief grote aanbod maakt overigens dat kastelen in ons land vrij goedkoop zijn. Al heeft dat deels ook te maken met de slechte staat van het aanbod. En met de hoge transactiekosten in ons land. Ook het lakse ruimtelijk beleid uit het verleden – vooral dan in Vlaanderen – heeft de waarde van onze kastelen geen goed gedaan. “Sommige sites zijn volledig verknoeid,” zegt Janssen. “Er zijn enkele voorbeelden van prachtige kastelen, die helemaal omringd zijn door appartementsgebouwen. Die raak je aan de straatstenen niet kwijt.”

Wat is ‘vrij goedkoop’? Op de website van Eurimobel vinden we kasteeltjes vanaf ongeveer 750.000 euro. De duurste klepper is een gigantisch kasteel met aanhorigheden op een terrein van 628 hectare in La Roche-en-Ardenne. Vraagprijs: 9.800.000 euro.

Laurenz Verledens

Op de website van Eurimobel vinden we kasteeltjes vanaf ongeveer 750.000 euro.

De duurste klepper op de website van Eurimobel is een gigantisch kasteel met aanhorigheden op een terrein van 628 hectare in La Roche-en-Ardenne. Vraagprijs: 9.800.000 euro.