Cryptocrimineel Sam Bankman-Fried veroordeeld tot 25 jaar cel: ‘Geen mededogen voor liegen, bedriegen en moedwillig stelen’

Sam Bankman-Fried, de spilfiguur achter de gekapseisde cryptobeurs FTX, werd donderdag door een rechtbank in Manhattan veroordeeld tot een gevangenisstraf van 25 jaar.

Na Bankman-Frieds veroordeling voor fraude en samenzwering werd aanvankelijk gesproken over een straf die kon oplopen tot 100 jaar, hoewel zijn advocaten hoopten dat vijf tot 6,5 jaar zou volstaan. Het Amerikaanse ministerie van Justitie zat daar tussenin met een voorstel van 40 tot 50 jaar. Het werd uiteindelijk 25 jaar, wat in lijn ligt met een gevangenisstraf van 20 tot 25 jaar waar experts op gerekend hadden.

Filantropisch wiskundewonder

Van de excentrieke keizer van de cryptowereld naar een berooide keizer zonder kleren: dat schetst de val van de 31-jarige Amerikaan, in het wereldje bekend als SBF.

Als wiskundewonder en afgestudeerde aan de gerenommeerde technische universiteit MIT lanceerde hij in 2019 op 27-jarige leeftijd FTX. In enkele jaren transformeerde hij dat tot een van de leidende crypto-exchanges wereldwijd, met op zijn hoogtepunt dagelijks 5 miljoen handelaren die voor zo’n 13 miljard dollar aan transacties verrichtten.

SBF gold als een vreemde snuiter in de financiële wereld, mede door zijn ongepolijste verschijning. Zo heeft hij een warrige bos krullen, en werd hij vaak gespot in shorts en sneakers, wat hem de bijnaam ‘cryptokoning zonder broek’ opleverde.

Hij sprak zich uit voor een vorm van liefdadigheid die hij als ‘effectief altruïsme’ betitelde, en die zich richt op het maximaliseren van de impact door middel van wetenschappelijke methoden. Hij beloofde zelfs om 99 procent van zijn rijkdom, die op het hoogtepunt van FTX geschat werd op ongeveer 26,5 miljard dollar, te doneren aan goede doelen. Ook zijn veganistische levensstijl en steun aan dierenrechten benadrukten zijn buitenbeentjesstatus. Zijn pleidooi voor strengere regulering van de cryptosector en zijn donaties aan de presidentiële campagne van de Democraat Joe Biden hielpen hem goodwill te winnen onder beleidsmakers.

‘Zijn zorgvuldig gecultiveerde imago als goeierik overtuigde de jury niet’

Zeven ernstige financiële misdrijven

De nieuwssite CoinDesk onthulde in 2022 echter twijfelachtige financiële praktijken binnen FTX en zijn zusterbedrijf Alameda Research. Zo wist Bankman-Fried met een kleine groep insiders – onder wie zijn ex-lief – maar liefst acht miljard dollar van FTX-klanten door te sluizen naar Alameda voor riskante investeringen. SBF’s extravagante levenswijze op de Bahama’s, inclusief een luxueus appartementencomplex en plannen om de nationale schuld van het eiland te betalen, werden gefinancierd door FTX-klantengelden. Dat terwijl het bedrijf te kampen had met ernstige tekortkomingen in privacy, veiligheid en boekhouding.

In november 2022 startte de ondergang van het rijk van SBF. Het werd duidelijk dat de financiële stabiliteit van Alameda in aanzienlijke mate afhankelijk was van de door FTX zelf gecreëerde cryptomunt FTT. Toen Binance, het grootste crypto-handelsplatform wereldwijd, zijn investeringen in FTT verkocht, stortte de prijs van die munt in. Bankman-Fried stapte op als CEO, nadat het tekort aan liquide middelen aan het licht was gekomen en investeerders in drie dagen tijd zes miljard dollar hadden teruggetrokken.

De val van Bankman-Fried kwam niet alleen in de cryptowereld hard aan, ook het vertrouwen in de media kreeg een knauw. Sinds de lancering van FTX had hij in de Amerikaanse zakenmedia de rol van het mainstream uithangbord van crypto en werd hij tegelijk opgevoerd als de succesvolste twintiger in de zakenwereld. Zo heeft hij onder meer op de covers van Forbes en Fortune gestaan, en is hij vaak verschenen op de zender CNBC.

Onvermurwbaar

SBF’s advocaten beweerden tijdens het proces de voorbije maanden, dat hij met goede intenties had gehandeld. “Er zijn fouten gemaakt, maar dat constitueert geen misdrijf”, wierp zijn advocaat Mark Cohen op. Die zette SBF neer als een welbedoelende geek die door het plotselinge succes overweldigd werd en de grip op zijn snelgroeiende onderneming verloor.

De leden van de New Yorkse jury waren echter onvermurwbaar; zijn zorgvuldig gecultiveerde imago als goeierik kon hen niet overtuigen. Ze bevonden hem schuldig aan zeven ernstige financiële misdrijven, waaronder fraude, het witwassen van geld en schendingen van de wet op campagnefinanciering.

“Sam Bankman-Fried heeft een van de grootste financiële misdaden in de geschiedenis van de Verenigde Staten gepleegd – een miljardenschema met als doel hem tot cryptokoning te kronen”, verklaarde de openbare aanklager. “De kern van deze zaak betreft bedrog, leugens en opzettelijk diefstal, en daarvoor tonen we geen mededogen.”

Volgens SBF was FTX solvabel bij het faillissement en zullen zijn klanten hun geld terug krijgen. Ondanks een herstel in de cryptomarkt, wat FTX’s bezittingen ten goede komt, leek een lange gevangenisstraf waarschijnlijk. “Dat je toevallig succes hebt met fraude, maakt het nog steeds fraude”, stelt Timothy Howard, voormalig federaal aanklager in New York, tegenover Bloomberg.

Lees ook: