De vakantiemaanden zijn voor velen de ideale periode om zich sportief uit te leven. Maar sport beoefenen kan natuurlijk het hele jaar door, en heel wat ondernemingen steken hun werknemers daarbij een handje toe. Sport is immers niet alleen gezond, maar scherpt ook de contacten, zowel met de collega’s als met de buitenwereld.
De wielerploeg van Meubelfabrieken Karel Mintjes staat op zondagochtend vertrekkensklaar voor een stevige rit. Personeelschef Jef Van Gestel spreekt de troepen nog wat moed in. De startplaats is het uitgestrekte sportcomplex van het bedrijf. Een indoorsporthal, twee voetbalterreinen, een atletiekpiste en drie tennisvelden staan uitsluitend ter beschikking van de 350 personeelsleden. Karel Mintjes is een sportbedrijf waar ook nog eiken meubels worden gemaakt, zoveel is duidelijk. De familie Mintjes is nu eenmaal bijzonder sportief aangelegd. Zo reed bestuurder Frans Mintjes als ploegmaat van Eddy Merckx vijfmaal de Ronde van Frankrijk uit. Een dergelijke sportcultuur sijpelt ook door naar het personeel : 25 à 30 % komt met de fiets naar het werk. Een gezonde gewoonte, maar sport is ook een communicatiemedium. Jef Van Gestel : “Het complex is hier altijd piekfijn in orde. Het straalt kwaliteit uit. Dat verhoogt de aandacht voor algemene kwaliteitszorg, ook naar de meubelen toe. Daarnaast bereiken we via de sport ons personeel en onze klanten. Een voetbalwedstrijd tegen een klant maakt het contact duurzamer.”
Sociale dimensie primeert
Een relatief klein bedrijf als Karel Mintjes moet zeker niet onderdoen voor de multinationals in het Antwerpse havengebied die de sportfaciliteiten mee hebben ingevoerd. De productievestiging van Bayer in de Antwerpse Haven is daarvan een voorbeeld. De vzw Vriendenkring Bayer-Personeel ( VBP) overkoepelt een rijk clubleven. De kring ontstond in 1968 in navolging van het zeer levendige clubleven in de Duitse thuisbasis in Leverkusen. Sinds 1977 stelt de onderneming aan de vzw een gehuurd clubhuis ter beschikking met een voetbalterrein, twee tennisvelden, één petanqueterrein, bowlingbanen in de kelder plus een kinderspeeltuin. De nadruk van de veertien Bayer-sportclubs ligt op het familiale karakter en op de talrijke clubactiviteiten, zowel op competitief als op recreatief vlak. Dat merkt men duidelijk aan het ledenaantal : de Bayer-sportclubs tellen zo’n 3000 leden, hoewel er in het bedrijf slechts 2000 personeelsleden werken.
Voorzitter Floris Degreef van de VBP legt de werking uit : “Het initiatief om een club op te starten, moet van de personeelsleden komen. Eenmaal de club heeft bewezen dat ze voldoende gestructureerd is, kan ze rekenen op subsidies van het bedrijf. Bayer trekt daarvoor een budget van 5 à 6 miljoen frank per jaar uit. Slechts een minderheid van die kosten is fiscaal aftrekbaar als sociale uitgaven. Kosten voor de infrastructuur worden verworpen. Maar de clubs steunen voor hun werking grotendeels op vrijwilligers. Vaak komt in de organisatie van de clubs een omgekeerde hiërarchie voor : de arbeider als leidinggevend figuur. Zo leert men in zijn vrije tijd de collega’s ook kennen op menselijk vlak. Bedrijfsmatig kan dat nuttig zijn.”
Van Bayer naar het zusterbedrijf Agfa-Gevaert is maar een kleine stap. In Edegem zijn, tegen een kleine vergoeding, twaalf tennisterreinen beschikbaar voor het personeel, hun familieleden en sympathisanten. Daarnaast telt Agfa nog 35 bedrijfsclubs, gaande van de traditionele sporten over motorrijden of zeilen naar hoe kan het anders fotograferen. De tendens hier is dat de gemiddelde leeftijd stijgt en er een verschuiving naar gepensioneerde deelnemers merkbaar is. De ploegsporten daarentegen verschrompelen.
Die trend
wordt bevestigd bij Janssen Pharmaceutica. Het bedrijf bezit geen eigen sportinfrastructuur, maar huurt terreinen als het personeel daarom vraagt. De initiatiefnemers moeten maar een belletje geven bij de personeelsdienst om financiële steun los te weken. Vooral fietsen, joggen, paardensport en squash zitten in de lift. Fons Breydenbach : “De sportactiviteiten vinden vooral plaats tijdens de weekends en na de werkuren. Dan spelen familiale elementen een hoofdrol. De personeelsleden die op hun eentje naar de ploegsporten komen, raken in de minderheid.” Dat verklaart ook het succes van de bedrijfseigen activiteiten die Janssen Pharmaceutica organiseert. Voorbeelden hiervan zijn de Janssen Cup (joggen) of de deelname met een eigen bedrijfsdelegatie aan de 20 kilometer van Brussel. Ook hier primeert de sociale dimensie van de sport.
De benadering van Janssen Pharmaceutica wijkt in elk geval af van de filosofie die vooral bij Amerikaanse bedrijven is terug te vinden : de werk-je-fit-benadering. De nadruk ligt hier op stressbestrijding en het opvijzelen van de conditie van de werknemer, in de hoop dat daaruit betere arbeidsprestaties voortspruiten. In de VS bezit 80 % van de bedrijven een eigen fitnesscentrum. Health works heet het daar. Ook Coca-Cola in Anderlecht bezit zo’n centrum. Onder begeleiding van een kinesist kunnen werknemers er zich in het zweet werken.
Het verdeelcentrum van sportkledijgigant Nike in het Limburgse Laakdal is een apart verhaal. Woordvoerder Stefan Coenjaerts : “Onze sportinfrastructuur maakt deel uit van de bedrijfscultuur. We trekken mensen aan die in sport geïnteresseerd zijn. Met een gemiddelde leeftijd van 28 jaar hebben we ook een jong en sportief personeelsbestand van 1062 eenheden. Georganiseerde toestanden zijn er evenwel niet, we laten het personeel volkomen vrij.” Een voetbalveld, een looppiste, twee tennisterreinen, een fitnessruimte, een sporthal…, noem maar op, in Laakdal hebben ze het. “Gezond leven” is een van de leuzen van het bedrijf, waar trouwens een absoluut rookverbod geldt. Nike wil het complex nu ook geleidelijk openstellen voor de plaatselijke jeugd.
Banken op het hoogste schavotje
Ook financiële instellingen, tot de Nationale Bank toe, kunnen niet achterblijven op dit sportief geweld. Dat zijn ze aan hun standing verplicht. De instelling die qua infrastructuur iedereen het nakijken geeft, is zonder twijfel het Gemeentekrediet. In Kraainem kunnen de 7000 personeelsleden en agenten zich uitleven in een multifunctioneel complex, gebouwd in 1971. Ook klanten of derden kunnen er terecht, op voorwaarde dat ze een uitnodiging van een personeelslid versieren. De koninklijke sport en cultuurkring verzorgt de werking en telt 33 afdelingen. De onderhoudskosten (enkele miljoenen per jaar) worden door de bank en de leden elke werknemer is automatisch lid en betaalt daarvoor 300 frank per jaar gefinancierd. Vooral interbank-competities krijgen hun beslag. Maar ook hier komt de ploegsport in de verdrukking. Secretaris-generaal van de kring Julien Dubois : “Het voetbal buiten beschouwing gelaten, wordt het moeilijker om de groepssporters elke week bij elkaar te krijgen. Dagorganisaties met een familiaal karakter kennen daarentegen steeds meer succes. Het leggen van contacten tussen werknemers of met klanten of andere banken is dan ook de voornaamste functie van onze kring.”
Het is bekend dat François Narmon, de voorzitter van het directiecomité, zijn liefde voor de (voetbal)sport niet onder stoelen of banken steekt. Het Gemeentekrediet is ook een van de elf hoofdsponsors van de Belgische Voetbalbond. In Kraainem ontvangen ze ook geregeld de Rode Duivels. Omdat de nationale ploeg zelf geen oefenterrein bezit, komen de spelers bij de voorbereiding van een interland vaak naar Kraainem. Julien Dubois : “De spelers beschouwen het terrein hier als hun tweede thuis. Ze kunnen zich in alle rust voorbereiden, ze kunnen hier eten, kaarten of biljarten, kortom alles doen wat een voetballer nodig heeft.”
Niet alleen particuliere,
maar ook overheidsinstellingen bieden de ambtenaren na hun dagtaak ontspanning aan. Zo kan bijvoorbeeld het personeel van het ministerie van Financiën voor een partijtje tennis of voetbal terecht in de eigen club internos in Strombeek. Om dan met een fris hoofd uw belastingbrief te verwerken.
DAAN KILLEMAES
PERSONEELSCHEF JEF VAN GESTEL ALS SPORTDIRECTEUR VAN DE WIELERPLOEG VAN KAREL MINTJES De meubelfabrikant is één van de sportiefste bedrijven van het land.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier