TikTok voor de helft van de Amerikaanse overheid: Trumps omstreden plan om ‘TikTok te redden’

Donald Trump heeft voorgesteld een joint venture op te richten rond de populaire video-app TikTok, waarbij de Amerikaanse overheid voor de helft eigenaar zou worden. Dat zei hij zondag tijdens zijn overwinningstoespraak, een dag voor zijn inauguratie. In een bericht op TikTok wordt de nieuwe president alvast bedankt voor zijn ingrijpen, hoewel het lot van de video-app onzeker blijft.  

TikTok werkt aan de heropstart van zijn diensten in de Verenigde Staten, nadat de populaire video-app bijna een dag niet beschikbaar was in het land. Het bedrijf stelt dat de toekomstige Amerikaanse president Donald Trump heeft beloofd een uitvoerend bevel uit te vaardigen om de app opnieuw operationeel te maken in de Verenigde Staten, meldde CBS News gisteren.

Tijdens een overwinningstoespraak de dag voor zijn inauguratie stelde Trump een plan voor waarbij de Amerikaanse overheid 50 procent van TikTok zou bezitten via een joint venture. Dat initiatief volgde op het kortstondige offline gaan van de populaire app vanwege een federale ban, die later gedeeltelijk werd teruggedraaid.

Juridische risico’s

TikTok ging afgelopen weekend ongeveer twaalf uur offline in de Verenigde Staten, nadat een verbod op de app officieel van kracht werd. Gebruikers kregen een melding dat de service tijdelijk niet beschikbaar was. Zondagmiddag begon de app echter weer te functioneren, vergezeld van een boodschap waarin Trump werd bedankt voor het “nodige leiderschap” om de dienst te herstellen.

Hoewel TikTok inmiddels weer toegankelijk is via het web en op mobiele apparaten, blijft de app niet beschikbaar in de App Store en Google Play. Grote technologiebedrijven zoals Apple en Google blijven terughoudend vanwege juridische risico’s die gepaard gaan met het faciliteren van TikTok, ondanks de door Trump beloofde vrijwaring van aansprakelijkheid.

‘Met mijn goedkeuring kan TikTok een biljoen dollar waard zijn’

Donald Trump

Trump benadrukte tijdens zijn toespraak dat de redding van TikTok essentieel is om banen te behouden en Amerikaanse belangen te beschermen. “TikTok is zonder mijn goedkeuring niets waard”, verklaarde hij. “Met mijn goedkeuring kan het een biljoen dollar waard zijn.” Trump zei ook dat de Amerikaanse overheid niet zou investeren in TikTok, waardoor de investering ook niet risicovol zou zijn.

Daarnaast wees Trump erop dat TikTok een belangrijke rol speelde in zijn verkiezingssucces, dankzij de inzet van jonge kiezers. Hij noemde de app “een cruciaal hulpmiddel” om stemmen van jongeren te winnen en prees de bijdrage van zijn jonge campagnemedewerker, “TikTok Jack”.

‘Geen juridische basis’

Trumps plan om de Amerikaanse overheid een aandeel van 50 procent in TikTok te geven, roept vragen op over mogelijke grondwettelijke implicaties. Als de overheid mede-eigenaar wordt van een platform waarop mensen massaal hun mening delen, kunnen beslissingen over wat wel en niet toegelaten wordt – een vorm van contentmoderatie – worden gezien als directe overheidsbemoeienis. Critici waarschuwen dat de Verenigde Staten daarmee mogelijk zelf het eerste amendement van de grondwet schenden.

Het plan van een joint venture met de overheid is omstreden, ook binnen de Republikeinse Partij. Republikeinse senatoren zoals Tom Cotton en Pete Ricketts hebben fel kritiek geleverd op de strategie. Volgens hen is er “geen juridische basis” om de deadline voor de verkoop van TikTok te verlengen. Technologiebedrijven die de app blijven ondersteunen, riskeren boetes die kunnen oplopen tot honderden miljarden dollars.

‘Laat TikTok in het beheer van ByteDance, maar laat een derde, neutrale partij het algoritme overzien’

Michael Freilich, kamerlid (N-VA)

Ook benadrukten zij dat het handhaven van de ban noodzakelijk is om nationale veiligheidsrisico’s te beperken, vanwege de connecties van TikTok met het Chinese moederbedrijf ByteDance.

Concurrentiekracht

Het blijft voor de VS een uitdaging om een geschikte oplossing te vinden voor TikTok. Enerzijds is er bezorgdheid over mogelijke inmenging vanuit de Chinese overheid. Anderzijds ontstaan er zorgen over mededinging als een overheidsdienst of een Amerikaans bedrijf de activiteiten van TikTok in de VS zou overnemen. TikTok wordt dagelijks door tientallen miljoenen Amerikanen gebruikt. Een techbedrijf of sociaal netwerk, zoals X van Elon Musk, dreigt met TikTok aan boord te machtig te worden.

Kamerlid Michael Freilich (N-VA) heeft in België meegewerkt aan een verbod op TikTok voor federale overheidsmedewerkers. Hij sprak zich eerder al bij Trends uit over een mogelijke oplossing die ook voor de Europese Unie kan werken. “Laat TikTok in het beheer van ByteDance, maar laat een derde, neutrale partij het algoritme overzien. Op die manier wordt TikTok en zijn economische potentieel ByteDance niet ontnomen, maar wordt er tegelijk toch een veiligheidsgarantie ingebouwd. Stel dat ByteDance niet met zo’n regeling wenst in te stemmen, dan zegt dat misschien ook iets over hun intenties met het algoritme van TikTok.” luidde zijn pleidooi.

Wat nu?

Ondanks de controverse zet TikTok alles op alles om te blijven opereren in de Verenigde Staten. Het bedrijf benadrukte in een verklaring dat het samenwerkt met Trump aan een “langetermijnoplossing” om de app in de Verenigde Staten te behouden. Bovendien blijven grote dienstverleners zoals Oracle en Akamai TikTok ondersteunen, hoewel de app nog niet volledig is hersteld in appstores.

De komende weken zullen cruciaal zijn voor het lot van TikTok. Terwijl Trump een verlenging van de verkoopdeadline overweegt, zal het nieuwe Congres moeten beslissen of de huidige aanpak van de voormalige president kan standhouden.