Als het infuus weg is, voelt de patiënt de pijn. Door de uittocht van beleggersgeld krijgen de Zuidoost-Aziatische economieën hun externe tekorten niet meer gefinancierd. De akelige herinneringen aan de Aziatische muntcrisis van 1997 zijn helemaal terug.
Het aandelenfonds van de Gentse vermogensbeheerder Value Square is voor 56 procent belegd in Zuidoost-Azië. De regio is zwaar getroffen door de wereldwijde beleggersexodus uit de opkomende markten. Directeur Nicolas Van Broekhoven krijgt nogal wat telefoontjes van verontruste klanten. “Of ze niet moeten uitstappen, vragen ze mij”, zegt Van Broekhoven. “Natuurlijk niet, antwoord ik dan. Beleggen is een marathon, geen sprint.”
In Zuidoost-Azië loopt die marathon niet bepaald over een vlak parcours. In 1997 kwam de regio al eens in de greep van een zware financiële crisis, en vandaag lijkt het weer zover. Net zoals andere opkomende markten kon Zuidoost-Azië jarenlang veel beleggers aantrekken dankzij hoge rendementen. Maar sedert 22 mei is het gedaan met de beleggersliefde voor de opkomende markten. “Die dag alludeerde de Amerikaanse centrale bankier Ben Bernanke op een verstrakking van het monetaire beleid, via een vermindering van het opkopen van schuldpapier”, zegt Van Broekhoven. “Het gevolg was een opstoot van de Amerikaanse obligatierente, tot boven de inflatie. Voor het eerst in jaren kregen beleggers in Amerikaanse overheidsobligaties weer een reëel rendement. Dat trekt de beleggers weg uit de opkomende landen.”
Dat zorgt voor de nodige problemen. Veel opkomende landen hebben gapende tekorten op de lopende rekening. Zij zijn het afhankelijkst van buitenlands geld om het gat te dichten. In Zuidoost-Azië is Indonesië een goed voorbeeld. Door de groeivertraging in China viel de Indonesische export terug en steeg het lopend tekort tot 4,4 procent van het bbp in het eerste kwartaal. Daarmee zit het land weer rond de dieptepunten van 1996, net voor de Aziatische muntcrisis.
Toch maakt Value Square zich weinig zorgen, hoewel Indonesië een gewicht heeft van 16 procent in zijn aandelenfonds. “Wij kopen vandaag gewoon Indonesische aandelen bij”, zegt Van Broekhoven. “De fundamenten onder de economie zien er te goed uit. De gemiddelde leeftijd van de bevolking is amper 28 jaar, met een groeiende middenklasse die steeds meer uitgeeft. De banken zijn gezond, de overheidsschuld is een mooie 24 procent van het bbp, en de top 50 van de bedrijven heeft een nettoschuldgraad van niet meer dan 22 procent.”
Griekenland
Die lofzang kan blijkbaar niet alle beleggers overtuigen. Tussen de allusies van Bernanke op 22 mei en eind vorige week tuimelde de Indonesische roepie met 13 procent. Ook Thailand en Maleisië delen in de klappen. Krijgen we een heruitgave van de Aziatische muntcrisis van 1997? “Wij denken van niet”, antwoordt Van Broekhoven. “De munt van veel Zuidoost-Aziatische landen was toen vastgehaakt aan de dollar. Ze moesten hun munt toen verdedigen met een deviezenreserve, die in geen tijd was uitgeput. Nu zijn de reserves van die landen groter.”
Een ander argument zijn de gezonde balansen van de Zuidoost-Aziatische bedrijven. “Destijds hadden veel bedrijven schulden in dollar, maar inkomsten in lokale munt, waarvan de waarde ineenstuikte. Dat gaf gigantische problemen. Vandaag heeft Zuidoost-Azië beter ontwikkelde schuldmarkten. Dat maakt dat bedrijven er veel meer schulden hebben in lokale munt.”
De Aziatische muntcrisis van 1997 begon in Thailand. De Thaise baht verloor in zes maanden meer dan de helft van zijn waarde. Vandaag heeft het land opnieuw problemen, zoals tekorten op de lopende rekening, een krimpende economie en gezinsschulden die oplopen tot 80 procent van het bbp.
Het brengt Value Square niet van de wijs, net zomin als de problemen van Maleisië, dat kampt met een snel slinkend overschot op de lopende rekening en slechte overheidsfinanciën. Een groot deel van de Maleisische overheidsobligaties is in handen van buitenlandse beleggers, die bij onraad veel vlugger verkopen. Dat zou slecht nieuws zijn voor de Maleisische ringgit, die nu al onder druk staat.
Maar Value Square focust op de bedrijven in de regio. “Problemen in de lokale economie bieden net kansen voor groepen met diverse activiteiten zoals First Pacific en Jardine Group, waarin we belangrijke participaties hebben. De crisis zit lang niet zo diep als in 1997. Toen was Zuidoost-Azië het Griekenland van vandaag. Er mag nu wel een uitstroom zijn uit de Zuidoost-Aziatische markten, we geloven niet in een complete exodus.”
Stuurloos schip
Een twijfelgeval is India, na China en Japan de derde economie van Azië. In tegenstelling tot veel andere landen in Zuidoost-Azië kampt India al vele jaren met een tekort op de lopende rekening. Het land is berucht voor zijn bureaucratie, haperende liberalisering en beperkingen op buitenlandse investeringen. De Indiase roepie is al een hele tijd op de terugweg tegenover de dollar, en boekt in de huidige marktturbulentie het ene diepterecord na het andere. Haastige maatregelen in de voorbije weken om de geldvlucht te stelpen, zoals kapitaalcontroles en hogere taksen op goudinvoer, joegen de beleggers alleen maar meer schrik aan.
“India is een stuurloos schip, dat bedreigd wordt door stagflatie, een combinatie van inflatie en zwakke groei”, aldus Van Broekhoven. “De energie-, wegen- en spoorinfrastructuur is rampzalig. Buiten enkele grote namen is de industriële basis beperkt. Wat mij het meest stoort, is de liefde van Indiase bedrijven voor schulden. Gemiddeld bedragen die 70 tot 100 procent van het eigen vermogen. De banken, voor het merendeel in overheidshanden, stoppen vaak geld in probleembedrijven. Zo creëer je een zombie-economie. Deze crisis is exact wat India nodig heeft: een wake-upcall.”
JOZEF VANGELDER
“De banken in India, voor het merendeel in overheidshanden, stoppen vaak geld in probleembedrijven. Zo creëer je een zombie-economie.”
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier