De cijfers van de administratie en het Planbureau over de begrotingssanering maken al een tijdje jojobewegingen. Nu blijkt dat de regering-Michel op zoek moet naar 4,2 miljard in plaats van 2,4 miljard euro.
De oorzaak zijn extra uitgaven in de sociale zekerheid en tegenvallende fiscale inkomsten. Ook de opbrengst van de hogere accijnzen zou lager uitvallen dan gedacht. Zo wordt de indruk gewekt dat de Belgische begrotingssanering vooral een gevolg is van tegenvallende belastinginkomsten. Je kunt er gif op innemen dat de CD&V-ministers opnieuw zullen spreken over hogere of nieuwe taksen, zoals een meerwaardebelasting of een hogere roerende voorheffing.
België behoort in de Europese Unie nog altijd tot de top drie van landen met de hoogste belastingdruk. Eigenlijk is de deur naar een hogere fiscale druk dicht. Het probleem is de Belgische verslaving aan deficit spending. Diemaakt dat hogere of nieuwe belastingen jarenlang het meest gebruikte medicijn waren. Het wordt tijd dat een andere remedie op de eerste plaats komt: besparen op de uitgaven.
Tussen 2003 en 2015 stegen de overheidsuitgaven elk jaar sneller dan het bbp kon groeien. De regering-Michel heeft die trend gekeerd door onder meer te besparen op de reële groeinorm in de sociale zekerheid, maar dat is niet voldoende.
De overheidsuitgaven slokken 54 procent van het bbp op. België heeft zich zeker nog niet kapot bespaard. Er kunnen maatregelen worden genomen die direct geld opbrengen zonder ons sociale systeem onderuit te halen. Neem de aanpassing van de uitkeringen aan de welvaartsvastheid. De uitkeringen volgen dan de stijgende levensduurte en de reële loonstijgingen. De regering-Michel heeft die enveloppe voor 100 procent gebruikt. Ze kan beslissen die voor slechts 50 of 60 procent aan te wenden. Dat is goed voor een besparing van 300 tot 400 miljoen euro.
Zulke besparingen kunnen samengaan met structurele hervormingen die mee helpen de overheidsfinanciën duurzaam te saneren. Zo zorgt een verstrenging van het brugpensioen al enkele jaren voor de daling van de uitgaven in het stelsel. Maar het budget bedraagt nog 1,4 miljard euro. Een verdere verstrenging van het brugpensioen of SWT kan die kosten nog doen dalen.
Het argument dat snijden in de uitgaven nu niet kan omdat de economie te broos is klopt niet. De Belgische economie groeide de voorbije twee jaar met gemiddeld bijna 1,5 procent op jaarbasis. Dat is niet indrukwekkend, maar het zal de komende jaren niet veel meer zijn. Het is dus niet echt zinvol nog op betere economische omstandigheden te wachten om verder te besparen.
ALAIN MOUTON
Besparen op de uitgaven moet op de eerste plaats komen.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier