Saudi-Arabië boort videogame-industrie van 172 miljard aan: waarom Mario de nieuwe Cristiano Ronaldo is voor de kroonprins

Saudi-Arabië nam de voorbije jaren via zijn overheidsfonds Saudi Public Investment Fund (PIF) belangen in meerdere grote game-uitgevers. Zo zette het land 12 miljard euro opzij om een grote game-uitgever over te nemen. Verhuist Mario of Sonic straks naar Riyad?

Nadat Saudi-Arabië eerder de voetbalwereld op zijn kop had gezet door enkele van de grootste voetbalsterren aan te trekken, gaat het oliegeld nu steeds vaker naar videogames. Savvy Games is de naam van het Saudische gamingconglomeraat dat door het Saudi Public Investment Fund (PIF) is opgericht. Het land maakte vorig jaar 18 miljard dollar vrij om minderheidsbelangen te nemen in gamebedrijven zoals Nintendo, Take-Two, EA en Activision Blizzard.

Maar het blijft niet bij minderheidsbelangen alleen. Het land nam de ontwikkelaar van mobiele games Scopley voor 4,5 miljard euro over. Nog eens 1,4 miljard werd geïnvesteerd in de overname van de esportsbedrijven ESL en Faceit, die competitieve gamecompetities organiseren. Uit een persbericht dat Axios kon inkijken, blijkt dat daarnaast nog eens 12 miljard euro opzijstaat “voor de overname en de ontwikkeling van een leidende game-uitgever, met als doel een strategische ontwikkelingspartner te worden.”

Van topsport naar games

Van kroonprins Mohammed Bin Salman is bekend dat hij een gamefanaat is. Hij neemt actief het voortouw in deze strategische investeringen. Savvy Games kijkt ook niet alleen naar het buitenland, want Bin Salman wil ook de lokale videogamemarkt doen floreren in zijn koninkrijk. De sector moet op termijn goed zijn voor 39.000 banen en het land wil 250 gamebedrijven huisvesten.

Die plannen rijmen sterk met het beleid dat de Saudi’s rond topsport voeren. Het meest bekend zijn de investeringen in de voetbalwereld. Enerzijds investeert Saudi-Arabië in buitenlandse topclubs, zoals bijvoorbeeld Manchester City en Newcastle United, maar anderzijds trok het ook internationale vedetten naar zijn eigen competities. Naast Cristiano Ronaldo en Neymar zwichtten ook al andere toppers als Karim Benzema en Rode Duivel Yannick Carrasco voor oliedollars.

Saudische Sonic?

Is het straks mogelijk dat bekende gamepersonages als Mario, Sonic of Lara Croft straks van Savvy Games zijn? “Het is niet ondenkbaar dat een belangrijke franchise straks volledig in handen komt van de Saudi’s. Met Lara Croft, bekend van de Tomb Raider-games, was die kans al groot”, zegt David Verbruggen van de sectorfederatie Belgian Games.

“De Zweedse Embracer Group is een van de grootste holdings in de industrie. Ze bezit heel wat belangrijke rechten, van Lord of the Rings over Borderlands tot Tomb Raider. Enkele jaren geleden was er een investering van 2 miljard dollar in Embracer, afkomstig van een onbekende geldschieter. Toen uiteindelijk bekend raakte dat het om Saudi-Arabië ging, kwam er kritiek van gamers en is de deal niet doorgegaan. Ik weet niet of er een rechtstreeks verband is, maar niet veel later kwam er een grote herstructureringsronde bij Embracer op gang.”

De belangrijkste reden voor de negatieve reacties op Saudische investeringen heeft te maken met de systematische mensenrechtenschendingen in het land. Volgens Amnesty International variëren die inbreuken van het Saudische regime van wrede straffen en executies over ongelijkheid tussen mannen en vrouwen en oorlogsmisdrijven.

Cultuur in de verf zetten

Dat maakt het op zijn minst opvallend dat de oliestaat telkens investeert in sectoren die juist heel zichtbaar zijn op wereldschaal. Het land richt zich specifiek op de populairste voetbalclubs, topspelers en dus ook videogames. Victor De Decker, geo-econoom bij het Egmont Insitute, weet dat de oliestaat heel bewust kiest voor die strategie.

“In de Vision 2030 die Mohammed Bin Salman heeft aangekondigd, spreekt het land de doelstelling uit om te diversifiëren weg van de export van fossiele brandstoffen. Daar zijn een aantal beweegredenen voor. Economische motieven bijvoorbeeld. Het land zit op een berg geld die moet renderen. Het wil ook investeren in de lokale economie en het wil economisch minder afhankelijk worden van de Verenigde Staten. Maar belangrijk in deze discussie zijn ook de culturele motieven. Het land wil de Saudische cultuur een boost geven en relevant worden op het wereldtoneel. Dat verklaart waarom het kiest voor de heel zichtbare investeringen zoals topsport en videogames, maar ook de ontwikkeling van artificiële intelligentie, chips en elektrische voertuigen. Het land wil duidelijk zichzelf op de kaart zetten: politiek, economisch, technologisch én cultureel.”

Creatieve inmenging

David Verbruggen merkt op dat ook Chinese bedrijven gretig investeren in de videogamesector, maar dan op een meer discrete manier. “Chinese bedrijven blijven bewust aan de zijlijn staan. De grootste Belgische gamestudio Larian heeft bijvoorbeeld Chinese investeerders. Zij zijn goed voor een belang van 30 procent. Maar ik ben ervan overtuigd dat die zich op geen enkele manier mengen in het gehele beleid. De vraag is of dat ook zal gelden voor de Saudi’s. Dat land gaat niet alleen voor minderheidsbelangen, maar ook voor volledige overnames en investeringen in hun lokale game-industrie. De vrees luidt dat zij zich wel zullen mengen in het creatieve proces, de manier van werken in gamestudio’s en de releases van games.”

Saudi-Arabië wil met Savvy Games naar eigen zeggen 250 gamebedrijven aantrekken en 39.000 banen creëren in eigen land. Toch zal Saudi-Arabië volgens Verbruggen constateren dat een populaire gamefranchise niet zo makkelijk te importeren valt. “Het is niet gewoon een kwestie van een franchise kopen, de business naar Saudi-Arabië halen en vervolgens een veteraan uit de gamingwereld de leiding geven van het project. Voor de ontwikkeling van games is erg specifieke kennis en talent vereist, en die is moeilijk te vinden. Natuurlijk is het wel mogelijk om mensen op te leiden in Saudi-Arabië, maar ik verwacht niet dat het zo makkelijk zal gaan.”

Kapitaaltekort

Toch lukt het oliestaten wel steeds beter om door te breken bij westerse bedrijven, weet De Decker. En dat ondanks de ethische bezwaren die bij de oliedollars worden gemaakt. “In het huidige economische klimaat is het steeds moeilijker geworden om het nodige kapitaal op te halen voor investeringen. Dat is sinds de pandemie het geval. En wat de gamesector betreft, lopen de kosten om een grote game te ontwikkelen ook altijd hoger op.”

‘Je kunt het puur vanuit een ethisch perspectief bekijken, maar zo kun je ook een lijn trekken voor investeringen uit heel wat andere landen, waaronder China’

David Verbruggen, CEO Belgian Games

Verbruggen van Belgian Games kan ook begrijpen dat gamestudio’s geen nee zeggen tegen Saudisch kapitaal. “Je kunt het natuurlijk puur vanuit een ethisch perspectief bekijken, maar zo kun je ook een lijn trekken voor investeringen uit heel wat andere landen, waaronder China. Ik denk dat het voor ieder persoon en elk bedrijf is om hier zelf over te beslissen of de financiële argumenten de bovenhand nemen, dan wel de morele.”

Belgische gamebedrijven

Tot slot heeft het hoofd van de Belgische gamefederatie heeft naar eigen zeggen nog geen weet van een Belgische ontwikkelaar die rechtstreeks ondersteund wordt door de Saudische staat. Er is wel Appeal Studios uit Charleroi, dat eigendom is van THQ Nordic, dat op zijn beurt een onderdeel is van Embracer Group. Saudi-Arabië heeft ondanks de mislukte investering van 2 miljard dollar nog wel een belang van 8 procent in die holding.

Maar als de Saudi’s dan toch hun pijlen zouden richten op Belgische studio’s, zou de federatie ook niet tussenkomen. “Wij komen niet tussenbeide bij commerciële deals en bedrijfsvoering. De Europese concurrentiewetgeving verbiedt ons bovendien zulke gesprekken te voeren met gamebedrijven. We zouden wel een soort code of conduct kunnen schrijven, waarin we zulke investeringen ontmoedigen, maar we stellen vast dat dat in andere landen, met een veel grote game-industrie, ook niet gebeurt.”

Lees ook: