Rendabele architectuur in de Antwerpse haven

Goede architectuur en rendabele projectontwikkeling hoeven elkaar niet uit te sluiten, vindt men bij Huisproject. De Antwerpse projectontwikkelaar haalt de gerenommeerde Duitse architect Hans Kollhoff naar de Scheldestad voor een elegante oplossing voor de Koninklijke Stapelhuizen.

De Antwerpse tragikomedie rond de Koninklijke Stapelhuizen krijgt dan toch een happy end. Eind jaren tachtig ontstond een hevige discussie in de metropool over het al dan niet afbreken van deze leegstaande maar waardevol geachte opslagplaatsen. De voorstanders van afbraak wonnen het pleit, mede dankzij de belofte dat de befaamde Amerikaanse architect Richard Meier de site zou omvormen tot een prestigieus commercieel en administratief centrum. Het masterplan van Meier werd echter slechts gedeeltelijk (en op een zeer omstreden manier) gerealiseerd. Een groot deel van het terrein bleef onbebouwd.

Daar komt nu dus verandering in. De NV Huisproject start begin april met de bouw van Het Koninklijke Entrepot. Het betreft een zeer ambitieus project: een tachtigtal luxeappartementen (oppervlakte tussen 100 en 400 vierkante meter), 5000 vierkante meter kantoorruimte, een totale kostprijs van 1,5 miljard frank. Prijzen voor de appartementen: tussen 8 miljoen en 60 miljoen.

Marketingaanpak

Huisproject startte begin jaren negentig met de renovatie van oude herenhuizen. In 1995 leverde de realisatie van het nieuwbouwcomplex Koraalberg een pak publiciteit op. Huisproject durfde het aan om 25 luxeappartementen op te trekken aan de rand van de Antwerpse rosse buurt. Bovendien werd er een beroep gedaan op Antwerpens bekendste architect, bOb van Reeth. In 1998 bouwde Huisproject met Chris Poulissen, een ex-medewerker van Van Reeth, een appartementsgebouw aan de Antwerpse kaaien.

Daarna werd het even stil rond Huisproject. Stilte voor de storm blijkt nu, want met Het Koninklijke Entrepot waagt Huisproject zich aan een project dat groter is dan alle vorige samen.

Misschien nog opmerkelijker dan de omvang van het project is dat Huisproject de Duitse toparchitect Hans Kohllhoff, onder meer bekend van het Mercedes-Benz-torengebouw op de Potsdammer Platz in Berlijn, naar Antwerpen haalt. Een stunt? Een tweede operatie-Meier? “Nee,” zegt Alon Amar, bestuurder van Huisproject. “Met Poulissen en Van Reeth hebben we al bewezen dat we echt bekommerd zijn om goede architectuur. Wij benaderen vastgoedprojecten op een andere manier dan gebruikelijk is. Dat heeft te maken met onze achtergrond. We komen niet uit de bouw- of immowereld. Ik heb zelf jaren bij Young & Rubicam gewerkt en ik kijk dan ook naar vastgoed met de ogen van een marketeer. Locatie is voor ons heel belangrijk, en natuurlijk ook het product, het gebouw. Het verbaast me nog steeds dat in een sector waar alles toch draait rond gebouwen er zo weinig plaats voor architectuur is.” Amar toont zich voorstander van een “bescheiden” architectuur. Een nieuw project moet zich voegen naar de bestaande omgeving.

Tegenover de marketingaanpak van Huisproject staat volgens Alon Amar de financiële benadering van de meeste concurrenten. Die gaan in de eerste plaats na hoe een project zo rendabel mogelijk kan zijn. Goede architectuur is bij zo’n benadering veelal een zuivere kost. “Dat wil niet zeggen dat wij mecenassen zijn,” zegt Amar. “Onze projecten moeten ook rendabel zijn en we werken dus binnen een financiële en budgettaire context. Maar voor ons is dat financiële aspect de context, niet het uitgangspunt.”

Amar is ervan overtuigd dat de keuze voor goede architectuur op lange termijn de juiste is. Maar ook op korte termijn kan het baten opleveren, zegt hij. “Bij een groot nieuwbouwproject krijg je gegarandeerd tegenkantingen van de buurtbewoners. Dat was ook zo bij ons project Koraalberg. Het terrein waar we op gingen bouwen, was een stukje groen in het stadscentrum. Hoewel het niet goed onderhouden werd, waren de buurtbewoners er toch aan gehecht. Door de mensen erop te wijzen dat we een eerlijk project wilden realiseren, dat rekening hield met de bestaande omgeving, dat we een publieke tuin gingen aanleggen en dat het uiteindelijk een meerwaarde zou betekenen voor de buurt, hebben we die tegenstand makkelijk overwonnen.”

Laurenz Verledens