Realco maakt schoonmaakproducten op basis van enzymen

Een fabrieksbrand en de covid-pandemie konden de groei van het beursgenoteerde familiebedrijf Realco niet stoppen. De schoonmaakproducten op basis van enzymen blijken zelfs een hefboom om de voedselverspilling in te dijken.

Drie jaar geleden nam Georges Blackman bij Realco de fakkel over van zijn vader Gordon. Die zit nog altijd in de raad van bestuur en blijft betrokken bij het reilen en zeilen van de Waals-Brabantse kmo. Ook de leiding van het Amerikaanse dochterbedrijf Realzyme is in handen van familie, meer bepaald van Georges’ oom Dominique Blackman. Bovendien is zijn zus Victoria sinds een goede maand de nieuwe CFO. Ze maakte de overstap na een verblijf van vijf jaar bij Univercells, de specialist in goedkope vaccins waarin onder meer Bill Gates investeerde.

Lachend wuift de 41-jarige CEO het idee weg om de kmo naar de eigenaars te vernoemen. “Voor een bedrijf gespecialiseerd in schoonmaakproducten is Black Man geen goed idee. Bovendien heeft het merk Realco veel weerklank in de markt, zeker in België. We zijn al meer dan twintig jaar hofleverancier. Dat geef je niet zomaar op.”

Bacteriën en enzymen

De geschiedenis van de Blackmans bij Realco begon in 1991. Toen kocht Gordon Blackman het kleine bedrijf in Gembloux, dat al sinds 1968 hygiëneproducten produceerde. Die waren bedoeld voor particulieren en enkel te koop in Wallonië. Eind jaren negentig verhuisde hij de firma naar Louvain-la-neuve en richtte hij de focus op onderzoek. Realco bekeek de mogelijkheden van bacteriën en enzymen voor hygiënische toepassingen en waterzuivering. En het begon zich ook op de bedrijfsmarkt te richten.

Nog altijd biedt het bedrijf bacteriële schoonmaakproducten aan, maar de kern van het gamma draait intussen om enzymen, en meer bepaald hun rol in de afbraak van de biofilm. Dat is een beschermlaag die bacteriën opbouwen en die de klassieke schoonmaakproducten van chemische oorsprong minder goed aanpakken. “Onze enzymen werken als een katalysator bij het schoonmaken”, zegt Blackman. “Ze maken een betere reiniging mogelijk. Bovendien hebben ze voor op chemische oplossingen dat ze volledig afbreekbaar zijn.”

Onderzoeksgedreven

De hygiënische praktijk telt meestal twee fases: eerst de schoonmaak, dan de ontsmetting. Desinfecteren doe je op een schone oppervlakte. Realco zet in op de eerste fase, om de tweede zo efficiënt mogelijk te maken. Voor Realco is de wetenschappelijke onderbouw van de schoonmaakproducten belangrijk. Eind jaren negentig ging dat voornamelijk over het potentieel van enzymen in schoonmaaktoepassingen. De nadruk lag daarbij onder meer op het feit dat enzymen een neutrale zuurtegraad hebben. Ze zijn, anders dan heel wat reinigingsproducten, minder schadelijk voor de gebruikers en het milieu.

In 2008 en 2009 volgde een project met de UCL en het Franse Institut National de la Recherche Agronomique (INRA) om aan te tonen dat bepaalde enzymen de bacteriële biofilm afbreken. “Wij hebben aangetoond dat heel wat traditionele ontsmettingsoplossingen niet werken als de biofilm niet goed wordt afgebroken. De biofilm wordt dan almaar resistenter, waardoor steeds hogere dosissen biocides worden gebruikt, zonder veel succes. Terwijl wij gepatenteerde enzymen hebben die de biofilm wel afbreken en de bacteriën blootstellen aan de ontsmettingsmiddelen die daarna kunnen worden ingezet.”

Met die studie kon Realco steeds meer klanten uit de voedingsindustrie en de landbouwsector overtuigen. “Dat ging niet vanzelf, omdat veel kwaliteitsmanagers de problemen met de biofilm in hun installaties onderschatten. We moesten dus eerst een manier bedenken om de biofilm bij onze klanten op te sporen. Maar we hebben er wel langetermijnrelaties mee opgebouwd in heel Europa, de Verenigde Staten en Azië.”

Langer te gebruiken

Realco noteert op de Vrije Markt van de Brusselse beurs. 20 procent van de aandelen zit bij beleggers. Het bedrijf groeit gestaag en telt 55 werknemers. In 2019 was de omzet naar 12 miljoen euro gestegen. De groeiambitie voor 2020 staat onder druk. Uiteraard door covid-19, maar ook door een fabrieksbrand die begin dit jaar de productiehal en de voorraden vernietigde. “Daarom ben ik trots dat we ook dit jaar onze omzet hebben vergroot”, zegt Blackman. “Het jaar is nog niet helemaal voorbij, maar we komen wellicht uit in de buurt van 13 miljoen euro. Nochtans konden we ons gamma voor consumenten pas sinds deze zomer weer aanbieden.”

Op de schoonmaakmarkt blijft Realco een nichespeler die zijn producten met wetenschappelijke studies koppelt aan duurzaamheid. In een notendop komt het erop neer dat de schoonmaakproducten van Realco het gebruik van chemische ontsmettingsproducten verminderen. In een recente studie, gefinancierd door het Waals Gewest, bevestigt de universiteit van Luik dat het effect van de enzymen nog verder gaat. De conclusies zijn gepubliceerd in het Zwitserse wetenschappelijke magazine Frontiers. “We hebben twee jaar lang de impact van verschillende schoonmaakprotocollen in de voedingsindustrie geanalyseerd”, zegt Blackman. “Daaruit is gebleken dat regelmatig schoonmaken van productie-installaties met onze enzymen invloed heeft op de kwaliteit van de voedingsproducten zelf. Door een betere bacteriologische omgeving blijven die langer goed. Kant-en-klaarmaaltijden en bewerkte voedingswaren worden daardoor langer houdbaar.”

De Food and Agriculture Organisation (FAO) van de Verenigde Naties gaat ervan uit dat een derde van de geproduceerde voedingsmiddelen verspild wordt of verloren gaat. Alleen in Europa zou het al gaan om een verspilling van 143 miljard euro. “Dat is niet alleen economische verspilling”, zegt Blackman. “Ook vanuit klimaatoogpunt is dat een probleem. Vergelijk je de opgetelde CO2-uitstoot voor het verspilde voedsel met de voetafdruk van landen, dan zijn alleen China en de Verenigde Staten grotere vervuilers.”

Ook externe groei

In zijn niche is Realco naar eigen zeggen wereldleider. Maar de schoonmaakmarkt wordt gedomineerd door een aantal multinationals die de regels van het spel niet graag zien wijzigen. “Het klopt dat onze naamsbekendheid nog mag groeien”, zegt Blackman. “Juist daarom investeren we in wetenschappelijke publicaties. We hopen op die manier via niches de industrie verduurzamen. We willen de traditionele chemicaliën niet bannen. Voor de desinfectie zijn die nodig, maar we willen wel de schoonmaak minder schadelijk voor de planeet maken.”

Realco richt zich zowel tot de bedrijfs- als de consumentenmarkt. “De afgelopen jaren zien we dat beide segmenten elkaar aanvullen”, zegt Blackman. “Als de ene wat minder gaat, is de andere juist aan het groeien. Voor ons is een hybride model de garantie voor meer veerkracht. Dat is ook gebleken na de brand begin dit jaar. Onze productiecapaciteit was in de as gelegd en heel onze stock was opgebrand. Maar aan het einde van het jaar zijn we er nog altijd en hebben we geen klanten verloren.”

Het onderzoek naar enzymen leidde tot OneLife, een spin-out die de technologie gebruikt voor de reiniging van chirurgisch materiaal. Staan ook overnames op de agenda om te groeien? “Zodra de nieuwe fabriek op kruissnelheid is, hebben we een belangrijke troef voor organische groei. Maar dat sluit niet uit dat we ook overnames bekijken”, zegt Blackman.