Putsch bij Bekaert valt slecht

Een unfaire verrassingsaanval. Dat blijft twee weken na de putsch de mening van kaderleden en externe waarnemers over de degradatie van Raf Decaluwé bij Bekaert. Waarom werd hij door voorzitter Paul Buysse opzijgeschoven?

Stereotyperen is vereenvoudigen en verwringen, maar stereotypen brengen ook helderheid. West-Vlaanderen staat voor handen, Antwerpen voor wangen: vierkant tegen elegant. De wonden bij staaldraadproducent Bekaert zijn geslagen en hun heling zal een tijd duren. Raf Decaluwé, West-Vlaming en gedelegeerd bestuurder, is door Paul Buysse, Antwerpenaar en voorzitter, opzijgeschoven. Hard en hoekig – zo is althans Decaluwés imago – verloor van zacht en elegant – zo is althans Buysses imago.

Al bij de start van baron Buysse bij Bekaert was het duidelijk dat de beide heren elkaar niet lustten. Dat werd, zoals het hoort, toegedekt door af en toe een gezamenlijk gesprek van voorzitter en gedelegeerd bestuurder met persmensen en veel getuttuttut bij vragen over hoelang de koude oorlog verborgen zou kunnen blijven. Er was meer. Voorzitter Buysse kwam uit een Britse traditie van rapportering en stoorde zich aan de ruwe financiële verslaggeving. Daarvan werd financieel directeur Leo Steenbergen een slachtoffer.

De vervanging van Raf Decaluwé door het duo Bert De Graeve ( VRT) en Julien De Wilde ( Alcatel) heeft de kenmerken van de verrassende intrede in 1983 van Karel Vinck. Hij klom in twaalf jaar op van een directietaak naar de top van het familiebedrijf Groep Eternit en stapte abrupt over naar Bekaert met het oog op de hoogste functie. Waarom? Insiders en familiale aandeelhouders vertelden dat de talentenpot van Bekaert vol zat met knappe ingenieurs, die echter de verfijndheid misten om Bekaert verder te internationaliseren: “Karel Vinck kan praten met de president van Venezuela over opera, kunst, het goede leven, en daar is geen van onze huidige interne kandidaten toe bekwaam. Vinck heeft een nationale en internationale uitstraling,” klonk het. Emotionele en relationele intelligentie won het van vakmanschap in het draadtrekken en het besturen van een industriële grootonderneming.

Niet met de helm geboren

Herhaalt de geschiedenis zich? Raf Decaluwé is niet met de helm geboren. Vader Decaluwé was vlasverwerker in Ingelmunster en ging met pensioen net voor de crisis in de sector. Raf Decaluwé haalde door wilskracht en intelligentie het diploma van handelsingenieur en een MBA in Chicago. “Publieke zichtbaarheid is voor mij totaal onbelangrijk,” is een van zijn geloofspunten. Hij zette zich jaren af tegen een eventuele verkiezing als Manager van het Jaar. Decaluwé mist de behoefte aan het polemiseren op de tribunes of om grote uitspraken te doen over het economisch-politieke leven. Een bevriende headhunter: “Raf is het sterkst in een informele omgeving met zijn dream team.” De verwijderde gedelegeerd bestuurder zweert bij een ploeg. “Een ploeg neemt betere beslissingen dan een bevlogen individu,” zegt hij.

Decaluwé moet opstappen precies op een ogenblik dat de businessmen-philosophers aan de kant worden geschoven voor personages met de voeten op de werkvloer. Decaluwé hield het bij een bescheiden goeroe die nooit uitpakt met boeken die behoren tot de internationale bestsellers. Grijpensklaar bij de directeuren van Bekaert ligt de dada van de baas: Strategy, Pure & Simple van de Canadese consulent Michel Robert. Op de 240 bladzijden staan recepten om een bedrijfseigen strategie op poten te zetten en geput wordt uit de ervaring van 3M (een favoriet van Decaluwé), Wal-Mart, Pizza Hut, Caterpillar, Johnson & Johnson en Merck. De kretologie van Tom Peters en zijn na-apers ontbreekt. De Canadees en de Vlaming leerden elkaar kennen bij de sanering van de divisie staalkoord; dé reden waarom Decaluwé de opvolger van Karel Vinck werd. De manier waarop en de snelheid van de gezondmaking dwongen respect af. Het middenkader voelde zich thuis bij de no-nonsense-filosofie van Decaluwé en is hem erkentelijk om de lancering van nieuwe producten in de materiaalkunde en om overnames die toekomstgericht zijn.

Zal Bert De Graeve het gebroken vertrouwen herstellen? Wat is trouwens de rol van Julien De Wilde? Moet hij De Graeve coachen naar de hoogste functie bij Bekaert en bereidt Paul Buysse na de putsch zijn afscheid voor? In het roddelcircuit is sprake van een informele finder’s fee die hem zou toevallen naar aanleiding van de operatie De Graeve-De Wilde.

Te hoge eigendunk

Een hoge bron bij Bekaert: “Raf Decaluwé is minder moedig en strijdvaardig dan de onderneming vandaag behoeft en heeft, in tegenstelling met zijn bescheiden uitstraling, een te hoge eigendunk.” Deze uitspraak staat tegen een achtergrond van strijd tussen twee stromingen bij de familiale aandeelhouders van Bekaert. Bij internationale beleggers lag de Mr. Inside van Bekaert goed. Spanningen bestaan tussen de Brussels-West-Vlaamse groep ( Verhaeghe de Naeyer) en de Antwerpse groep ( Velghe). Zij opereren via de Stichting Administratiekantoor Bekaert in Nederland (19,25%), Zwitserse structuren (10,03%) en entiteiten op de Maagdeneilanden als Beauval Enterprises (4,96%) en in Panama (4,8%).

De hoofdopdrachten van Paul Buysse zijn: het moderniseren van Bekaert – de voortzetting van de derde poging om meer sexy activiteiten te zoeken dan de draadproducten -, het optrekken van de beurskoers en het versterken van het publieke imago van de onderneming. De families zijn ongelukkig over de waarde van hun Bekaert-vermogen. Analisten van zakenbanken brengen vandaag in herinnering dat van Paul Buysse vermoed werd bij zijn start bij Bekaert dat hij het concern overnamerijper moest maken. Als zelfstandige onderneming blijft de zaak op wereldschaal te groot voor servet en te klein voor laken.

Raf Decaluwé was zich hiervan bewust en hield er al van voor de komst van Buysse rekening mee dat dit tot een breuk kon leiden. Decaluwé is wel verrast dat Bert De Graeve bij Bekaert belandde. Een uitstap bij de VRT was al een ruime tijd een mogelijkheid, eerder werd gedacht aan Belgacom als landingsplaats. De Graeve heeft een trendbreuk gebracht bij de publieke zender en wat hem te wachten stond was business as usual. Hij kon beter vertrekken op het hoogtepunt van de golf.

Frans Crols, Alain Mouton [{ssquf}]

“Raf Decaluwé is minder moedig en strijdvaardig dan de onderneming vandaag behoeft.”