Op visite in de verticale stad

Rotterdam staat bekend als de architectuurhoofdstad van Nederland. Sinds kort heeft ze er een trekpleister van formaat bij: De Rotterdam, ontworpen door sterarchitect en Rotterdammer Rem Koolhaas.

Je kunt er niet naast kijken, maar echt opvallen doet De Rotterdam niet. Het immense gebouw, 150 meter hoog, moet immers concurreren met andere torenhoge blikvangers op de Wilhelminapier, zoals het World Port Centre van Norman Foster, het KPN-gebouw van Renzo Piano en de Montevideotoren van Mecanoo.

De Rotterdam, vernoemd naar een van de cruiseschepen van de Holland America Line die vanaf de Wilhelminapier vertrok, heeft een lange voorgeschiedenis. De eerste plannen voor het project dateren van 1997. Pas in 2009, in volle crisistijd, gingen de bouwwerken van start. De lange aanlooptijd was een gevolg van de omvang van het ambitieuze complex. Met een totale vloeroppervlakte van 160.000 vierkante meter was het de voorbije jaren het grootste gebouw dat in Europa in constructie was.

Dicht bebouwd

Eind vorig jaar was het gebouw klaar, en sinds enkele maanden is het gedeeltelijk in gebruik. Hoewel het een aantal openbare functies heeft, zoals de centrale inkomhal Rotterdam Square en de horecafaciliteiten, is het gros van De Rotterdam niet voor publiek toegankelijk.

Het initiatief De Rotterdam Tours brengt daar verandering in en organiseert rondleidingen in het gebouw. Na de ontvangst in de centrale hal starten die verrassend in de ondergrondse parkeergarage. De gids legt uit waarom: het is binnen de enige plek waar je de volledige breedte van het gebouw kunt aanschouwen. En die is eigenlijk verrassend beperkt: 120 meter. De diepte bedraagt 60 meter, zodat de vloeroppervlakte min of meer overeenkomt met dat van een voetbalveld.

Op die krappe ruimte realiseerde het architectenbureau OMA van Rem Koolhaas een indrukwekkend programma: 60.000 vierkante meter kantoorruimte, 240 appartementen, 1500 vierkante meter voor horeca, een hotel met 280 kamers en uitgebreide congresruimten en een parking met 670 parkeerplaatsen. Op drukke dagen verblijven er gemiddeld vijfduizend mensen in het gebouw. Het zou daarmee niet alleen het dichtst bebouwde stuk grond, maar ook het dichtstbevolkte stukje Nederland zijn.

OMA typeert het gebouw dan ook als een verticale stad. Voorlopig lijkt het die ambitie niet helemaal in te lossen. De functies in het gebouw zijn behoorlijk strak gescheiden, waardoor de verbindingen tussen de delen beperkt blijven. Al zal dat wellicht verbeteren als de belangrijkste kantoorgebruiker, de stad Rotterdam, binnenkort zijn intrek neemt in Toren Midden. De gemeenteambtenaren worden alvast begeleid om hun eventuele hoogtevrees of liftclaustrofobie te overwinnen.

Maximaal uitzicht

Het viersterrenhotel in Toren Oost is wel al volop in gebruik. Na Berlijn en Milaan is Rotterdam de derde stad met een nhow lifestylehotel (een onderdeel van NH Hotels). Elk hotel is geconcipieerd rondom een thema. In Berlijn is dat muziek, Milaan kreeg mode en design, en in Rotterdam ligt de focus op architectuur en kunst. Dat het hotelinterieur ook de stempel van OMA draagt, is een grote troef. In de strakke kamers zijn de betonnen kolommen zichtbaar gelaten. De inrichting is minimaal, om maximaal te kunnen genieten van het uitzicht.

De appartementen in Toren West voelen minder OMA aan, maar de grote glaspartijen — de hele De Rotterdam heeft ramen van vloer tot plafond — zetten ook maximaal in op het fenomenale uitzicht. We bezochten een hoekappartement met een prijskaartje van ongeveer 650.000 euro en waren vooral onder de indruk van het panorama op de Maas en het stadscentrum.

Onze rondleiding eindigde in Toren Oost, waar de snelste lift van Nederland ons naar de 42ste verdieping brengt. De nog lege kantoorvloer biedt er een uitzicht van bijna 360 graden over het Manhattan aan de Maas.

Meer info: www.derotterdamtours.nl

LAURENZ VERLEDENS

Op drukke dagen verblijven er vijfduizend mensen in De Rotterdam.