“Ik had in mijn departement maar een stuk of drie juristen die een KB konden lezen.” “Ironisch genoeg liep het met Alain Van der Biest en zijn alcoholmisbruik verkeerd toen hij als minister Waterbeheer onder zich kreeg.” Het zijn slechts een paar van de oneliners waar voormalig topambtenaar Michel Jadot een patent op had.
Michel Jadot, die een PS-etiket draagt, is sinds eind 2005 met pensioen maar deze commis d’état bij uitstek blijft blijkbaar nauw betrokken bij de Belgische machtscenakels. Hij treedt nu opnieuw op de voorgrond. Minister van Pensioenen Marie Arena (PS) heeft Jadot aangewezen als Monsieur Pension, de centrale expert van de taskforce van de Nationale Pensioenconferentie die vorige week van start ging en zich het komende jaar over ons pensioenstelsel moet buigen. Een bewijs dat de 68-jarige Luikenaar van Ardense afkomst nog altijd een zwaargewicht is in de PS.
Jadot heeft bijna heel zijn carrière in de socialistische beweging doorgebracht. Na een korte periode als advocaat-stagiair stapte hij in 1970 over naar de studiedienst van het ABVV. Hij werkte er onder andere samen met de latere ABVV-voorzitters Mia De Vits, François Janssens en Xavier Verboven. Jadot werd begin jaren tachtig adviseur van Guy Spitaels toen die vicepremier was. Daarna beklom hij de stoel van secretaris van de Nationale Arbeidsraad (NAR). Volgden een aantal passages als kabinetschef van PS-excellenties. Onder andere bij Alain Van der Biest (minister van Pensioenen, 1988) en Philippe Moureaux (Sociale Zaken, 1992). Jadot was in 1993 een van de architecten van Jean-Luc Dehaenes Globaal Plan. Een jaar later werd hij secretaris-generaal van het ministerie van Arbeid en Tewerkstelling, wat hij meer dan tien jaar zou blijven.
Pragmatisch
In die functie ging hij vaak in de clinch met de apparatsjiks van de PS. Mensen die met Jadot hebben samengewerkt, roemen hem om zijn pragmatisme. En dat voor iemand die jarenlang zeer dicht bij het onlangs overleden syndicale woelwater Georges Debunne stond. “Hij wist zeer goed dat onze arbeidsmarkt en ons systeem van sociaal overleg op hun grenzen botsten”, zegt een arbeidsmarktexpert. “Jadot heeft zeer vroeg een moedig pleidooi gehouden voor een vereenvoudiging van de banenplannen. Niet eenvoudig voor een socialist.”
Dat Jadot nu wordt opgetrommeld om een conferentie te begeleiden die zich over het Belgische pensioenstelsel buigt, is niet verwonderlijk. Over de betaalbaarheid van de pensioenen heeft hij in het verleden meer dan eens controversiële voorstellen gelanceerd.
Zo is hij al jaren een voorstander om de wettelijke pensioenleeftijd van 65 jaar naar 60 terug te brengen. Maar dan moet ook de feitelijke pensioenleeftijd worden gerespecteerd. Vandaag ligt die op 58. Daaraan gekoppeld pleit Jadot voor de berekening van het pensioen in 40sten in plaats van 45sten en wil hij gepensioneerden vanaf 60 jaar vrij de kans geven om te blijven werken.
Al die ideeën ventileerde hij vroeger in het rapport-Jadot dat tot 2001 jaarlijks verscheen. Daarin liet de topambtenaar zijn licht schijnen op de Belgische arbeidsmarkt. Vanaf 2001 werd het rapport-Jadot niet langer uitgebracht omdat volgens de toen net gelanceerde Copernicushervorming de publicatie van zo’n rapport niet in overeenstemming was met de rol van de nieuwe overheidsmanagers.
Dat was een van de redenen die Jadot ertoe hebben aangezet om de Copernicushervorming frontaal aan te vallen. De ex-topambtenaar heeft altijd verklaard dat hij geen tegenstander was van een modernisering van de administratie, maar het feit dat de burger voortaan als klant van de overheid werd gezien naar analogie met de privésector vond in zijn ogen geen genade. Ook het feit dat een beroep werd gedaan op allerlei gespecialiseerde kantoren om overheidsmanagers te evalueren en aan te werven was voor hem onaanvaardbaar. In plaats van topmanagers voor de overheid in de privésector te rekruteren, zag hij meer heil in de oprichting van een echte managementschool naar analogie met de Franse ENA. Jadot diende in 2001 een klacht in bij de Raad van State om de wervingsprocedure van nieuwe overheidmanagers te schorsen en kreeg zijn zin. De Copernicushervorming was dood en begraven.
Jadot bleef ook daarna een luis in de pels van de federale regering. Hij ergerde zich in 2002 aan de beslissing van minister van Begroting Johan Vande Lanotte om 80 procent van het budget van de administraties vrij te maken en 20 procent later door te storten. Het idee van Guy Verhofstadt om tussen 2003 en 2007 zowat 200.000 nieuwe jobs te creëren vond hij dan weer niet ambitieus genoeg. Jadot cultiveert het imago van provocateur, zelfs als het over zijn hobby’s gaat. Hij is een fan van de boeken van Simenon, maar benadrukt vooral dat hij graag golf speelt, want “het is een echte sport voor socialisten”.
Alain Mouton
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier