Zo ziet de grootste bail-out uit de Amerikaanse geschiedenis eruit

Het Amerikaanse Congres heeft woensdagochtend een akkoord bereikt over de grootste bail-out uit de Amerikaanse geschiedenis. Deze keer hoeven geen specifieke banken of grote bedrijven gered te worden, de hele Amerikaanse economie heeft een levenslijn nodig. Het coronavirus heeft een nieuwe dimensie gegeven aan too big to fail.

Het bruto binnenlands product (bbp) van de Verenigde Staten zal in het kwartaal een klap van 10 tot 20 procent krijgen. Het reddingsplan moet zo veel mogelijk bedrijven en banen redden, zodat een krachtig herstel mogelijk blijft, wanneer het virus onder controle geraakt. “Dit is een investering in onze economie alsof we in oorlog zijn”, zei Mitch McConnell, de Republikeinse fractievoorzitter in de Senaat. Volgens Larry Kudlow, de hoofdeconoom van het Witte Huis, positioneert dit plan de economie voor een herstel later dit jaar. “We gaan door een lastige periode. Maar dit is een kwestie van weken of maanden, niet van jaren.”

Concreet geeft het Congres aan de regering-Trump de toestemming 2000 miljard dollar uit te geven in de strijd tegen het virus. Dat komt overeen met ongeveer 10 procent van het Amerikaanse bbp. Het gaat dus om gigantische bedragen. Nergens ter wereld wordt meer geld tegen de crisis gegooid dan in de VS.

Noodleningen

Aan de details van het plan wordt nog gewerkt, maar de grote lijnen liggen vast. De regering zal het merendeel van het geld rechtstreeks overmaken aan de Amerikaanse burgers. Ze versterkt ook de werkloosheidsverzekering. De werkloosheidsuitkering stijgt met 600 dollar, en wordt met vier maanden verlengd. Ook freelancers en werknemers uit de ‘gigsector’ of klusjeseconomie komen in aanmerking. Er gaat ook extra geld naar de gezondheidszorg en tot slot krijgen grote en kleinere bedrijven noodleningen toegestopt.

Voor die noodleningen wordt een fonds van 500 miljard dollar opgezet, waarvan 50 miljard gereserveerd wordt voor de zwaar getroffen luchtvaartsector. De Democraten en de Republikeinen bikkelen nog over de organisatie van het toezicht op dat fonds en dus over de vraag welke bedrijven steun krijgen. “Ik zal dat toezicht doen”, liet een voortvarende president Trump weten.

Bedrijven die banden hebben met Trump of andere Amerikaanse politici kunnen geen steun krijgen. Daarnaast mogen bedrijven die gered worden, geen bonussen uitkeren aan het management en geen eigen aandelen meer inkopen. De voorbije jaren hebben heel wat bedrijven hun solvabiliteit verzwakt door geld te lenen om eigen aandelen in te kopen.

Helikoptergeld

De kern van het stimulusplan is rechtstreeks cash over te maken aan de Amerikaanse gezinnen. Daarvoor is 1200 miljard dollar vrijgemaakt. De steun loopt op tot meer dan 1000 dollar per volwassen en 500 dollar per kind. Deze steun is er wel enkel voor gezinnen waarvan het inkomen onder een bepaalde grens valt. De overheid wil geen cheques uitschrijven aan miljonairs.

Aanvankelijk haalden de Republikeinen hun neus op voor dit ‘helikoptergeld’, maar nood breekt intussen wet. Door de beperkte sociale zekerheid in de VS maakt die cashinjectie voor veel Amerikanen het verschil tussen wel en niet in hun basisbehoeften te kunnen voorzien. Helikoptergeld krijgt de voorkeur boven een verlaging van de loonlasten, omdat een belastingverlaging in deze omstandigheden, waarbij de economie tegen de muur knalt, veel minder doeltreffend is.

Het meest prangende probleem is de sociale verzekering. “De overheid moet de werkloosheidsverzekering uitbreiden en voedselprogramma’s voor de armsten versterken. Het moet cash regenen voor de mensen”, zei Harvard-professor Jason Furman in Financial Times.

Onbeperkte stimulus

Over de financiering van het reddingsplan hoeft de Amerikaanse regering zich voorlopig geen zorgen te maken. De Amerikaanse centrale bank kondigde dit weekend al aan dat ze onbeperkt staatspapier zal opkopen, om de rentevoeten zeer laag te houden. Het komt erop neer dat de Fed de Amerikaanse overheid bijna rechtstreeks financiert.

De financiële markten reageren uitbundig op het aangekondigde Amerikaanse stimulusplan. Het is echter afwachten hoelang die euforie standhoudt. Het is nog niet duidelijk hoe ernstig de epidemie wordt in de VS, en hoe hoog de economische schade zal oplopen. Het is wel een opsteker dat de beleidsmakers snel en doortastend optreden om een basis voor herstel te beschermen.