Wilders’ plannen: ‘Kiezer heeft economische paragraaf in PVV-programma overgeslagen’

De PVV, de rechts-nationalistische partij van Geert Wilders, heeft een monsterzege behaald in de Nederlandse verkiezingen. Wat betekent dat voor de economie van onze noorderburen? We vroegen het aan Hella Hueck, aankomend hoofdredacteur van het opinieweekblad EW.

De PVV zou economisch eerder linkse klemtonen hanteren, met veel aandacht voor de gezondheidszorg.

HELLA HUECK. “De PVV heeft met Fleur Agema, die zich al heel lang bekommert om de gezondheidszorg, een erg sterk Kamerlid. De ‘zorg’ is daarom altijd een belangrijke issue geweest voor de PVV. De partij wil het eigen risico (het deel van de kosten voor de zorgverzekering dat Nederlanders zelf moeten betalen, nvdr.), afschaffen en schrappen in de marktwerking. De partij wil ‘de tandarts’ opnieuw in het basispakket van de zorg. Links zijn ook de plannen om het minimumloon te verhogen en de sociale huren te verlagen.

“Immigratie, zijn corebusiness, is een heel erg groot thema in Nederland, zeker na het conflict in Gaza en de wijdverbreide pro-Palestina-protesten. Hij ageert al sinds het prille begin van zijn partij tegen de ‘islamisering’ van de samenleving. Steen des aanstoots is daarnaast de ‘klimaatgekte’, die dicteert dat we overal windmolens moeten bouwen, die tientallen miljoenen kosten. Dat slaat aan bij de kiezer die zich afvraagt of we niet gewoon een paar kerncentrales kunnen neerzetten. De PVV wil het hele klimaatfonds – we hebben een paar miljard voor het klimaat gereserveerd – schrappen en dat voorziene geld in de gezondheidszorg pompen. Wilders heeft daarnaast goed campagne gevoerd over het woningtekort, de inflatie en de koopkracht van mensen.

“Dat hij de nestor is in de Tweede Kamer (het parlement van Nederland, nvdr.) verklaart misschien ook ten dele zijn succes. Hij weet van wanten in retorisch en politiek-strategisch opzicht.”

Waar zitten de grootste weerhaakjes in zijn voorstellen?

HUECK. “Voor de economie op zich, als hij echt alles zou verwezenlijken wat hij zegt, is het heel slecht nieuws. Over het verdienvermogen van Nederland, of hoe we ons verhouden tot geopolitieke grootmachten en handelspartners als de Verenigde Staten en China, onze positie in Europa… Daar heeft Wilders geen gefundeerde visie op.

“Maar ik denk dat de kiezer de economische paragraaf van het PVV-partijprogramma niet echt goed heeft gelezen. Hij pleit bijvoorbeeld voor een Nexit (vertrek van Nederland uit de Europese Unie, nvdr.), maar dat leeft helemaal niet in Nederland.”

Normaal gezien laten Nederlandse politieke partijen hun partijprogramma doorrekenen door het Centraal Planbureau, dat aangeeft hoe economisch haalbaar het allemaal is.

HUECK. “Veel partijen hebben besloten dat nu niet te doen. De partij van Pieter Omtzigt, Nieuw Sociaal Contract (NSC), heeft het niet gedaan, de SP (Socialistische Partij, nvdr.) niet, de BBB (BoerBurgerBeweging, nvdr.) van Caroline van der Plas niet, en Wilders dus ook niet. We zien dat de PVV heel veel voorstellen doet waarvan je je afvraagt hoe ze dat wil bekostigen, waar een ‘gratis-bier-gevoel’ aan hangt.

“In België gebeurt het überhaupt niet, maar voor de Nederlanders is dat nieuw terrein. Aan de andere kant mag een partijprogramma natuurlijk ook een visie zijn op de maatschappij en gaat het over de ideeën die je hebt.”

‘Ik kan me haast niet voorstellen dat hij zal doorzetten met een Nexit.’

Hella Hueck over de plannen van Geert Wilders

Nu volgen onderhandelingen voor een coalitie op rechts?

HUECK. “Het is ontzettend moeilijk te zeggen. Het zullen pittige formatieonderhandelingen worden. De PVV is aan zet. Pieter Omtzigt heeft gisteravond laten weten dat het niet onbespreekbaar is voor hem om met de PVV in zee te gaan. De VVD – bij monde van kopvrouw Dylan Yesilgöz – had gezegd niet te willen dienen onder de PVV. Bedoelt zij dan: ik als persoon of haar gehele partij? Gaat zij bijvoorbeeld als fractievoorzitter de Kamer in, maar laat ze de VVD meeregeren? Of bedoelt ze de VVD in zijn geheel niet? Dat zal de komende dagen duidelijk moeten worden. BBB is een belangrijke partij, want die heeft bij de Statenverkiezingen een hele dominante positie in de Eerste Kamer verworven. Als PVV, NSC en de VVD een meerderheid kunnen behalen, dan kom je nog wel BBB tegen in de Eerste Kamer. Dus het is puzzelen voor gevorderden.

“De echte vraag is natuurlijk welke compromissen Wilders gaat sluiten. Ik kan me haast niet voorstellen dat hij zal doorzetten met een Nexit, wat helemaal geen thema is nu. Het gaat ook over snijden in de media: de PVV pleit voor het afschaffen van de publieke omroepen. Hij wil snijden in cultuur, in het klimaatprogramma. Als dat allemaal bewaarheid wordt, zou dat dramatisch zijn.

“Hij heeft flink gewonnen. 37, misschien 38 zetels. Maar uiteindelijk moet je er toch 76 hebben om een wet door ons parlement te krijgen. Hij zal dus moeten samenwerken.”

Kanaal Z-reportage:

Eerder: