Waar wacht de Wetstraat op? IMF, OESO en Nationale Bank weten wat moet gebeuren

De hervormingen van de vorige regering moeten worden voortgezet, de sanering van de begroting moet aan de uitgavenkant gebeuren, de productiviteit moet omhoog door onder andere minder regelgeving. De voorstellen die het IMF, de OESO en de Nationale Bank de voorbije twee weken formuleerden waren bijna identiek. De Wetstraat, waar revanchisme overheerst, luistert er amper naar.

“Pierre Wunsch? Dat is toch de ex-kabinetschef van Didier Reynders?” Dat was de reactie van enkele PS’ers en hun sympathisanten op sociale media toen de gouverneur van de Nationale Bank vorige zondag zijn opwachting maakte op de Franstalige commerciële zender RTL. Wunsch had het er over de aanhoudende economische achterstand van Wallonië ten opzichte van Vlaanderen. Die achterstand kan worden verkleind of op zijn minst stabiel blijven als meer Walen aan de slag gaan. Met een werkzaamheidsgraad van 64 procent hinkt Wallonië ver achter op Vlaanderen (75%).

Wunsch gaf ook mee dat enkele hervormingen van de regering-Michel een positief effect hebben gehad op de Belgische economie, zoals de lastenverlagingen door de taxshift. En dat ze het best niet worden teruggedraaid. De koopkracht is het sterkst gestegen in tien jaar en “mijn buikgevoel zegt me dat de sterke jobcreatie voor een belangrijk deel te danken is aan de tasxshift”.

Dat leidde tot tandengeknars bij de PS, die in het recente verleden bij monde van Elio Di Rupo nog zonder enige gêne verklaarde dat “de cijfers van de Nationale Bank gewoon niet kloppen”. Ook de OESO en het IMF hebben in hun recente rapporten over België gewezen op de positieve impact van enkele recente beleidsmaatregelen, zoals het strenger maken van het brugpensioen (nu SWT), het vervroegd pensioen en de plannen om de wettelijke pensioenleeftijd tegen 2030 op te trekken naar 67 jaar.

Dat deed pijn aan de oren van de PS-top. In een Wetstraat, waar de spanningen vorige week opnieuw hoog opliepen, zijn de Franstalige socialisten doordrongen van revanchisme. Want voor Paul Magnette en co moeten de Vlaamse partijen, en meer bepaald Open Vld en CD&V die hij in een Vivaldi-coalitie wil, nog onder het Caudijnse juk doorgaan en zich plechtig verontschuldigen voor het in de ogen van de PS desastreuze beleid van de regering-Michel.

Minstens 0,5 procent van het bbp per jaar besparen

Dat zullen ze natuurlijk nooit doen. De rapporten die de Nationale Bank, de OESO en het Internationaal Monetair Fonds (IMF) recent over België uitbrachten, zijn bijna identieke kopieën van elkaar en een catalogus van beleidsaanbevelingen. De boodschap voor een volgende regering is steevast dezelfde. Het pensioenstelsel moet worden hervormd om de vergrijzing betaalbaar te houden. Langer werken kan daarbij helpen. Voor de OESO en het IMF dringt een hervorming van het systeem van de werkloosheidsuitkeringen zich op “om mensen ertoe aan te zetten een baan te zoeken”. Zonder het expliciet voor te stellen denken de instellingen aan een snellere degressiviteit of een beperking in de tijd van de werkloosheidsuitkeringen.

Een andere doelstelling is het opnieuw optrekken van de productiviteit. Dat kan door de regelgeving te versoepelen voor wie een bedrijf wil opstarten. Ook moeten de hinderpalen op tal van producten- en dienstenmarkten worden weggewerkt.

Wie de rapporten van Nationale Bank, de OESO en het IMF naast elkaar legt, merkt hoogstens nuanceverschillen. De sanering van de begroting moet aan de uitgavenkant gebeuren, want de fiscale druk is al zeer hoog. Het IMF pleit voor een jaarlijkse begrotingssanering van 0,5 procent van het bruto binnenlands product (bbp). Wanneer de Europese Commissie volgende week woensdag met haar aanbevelingen voor België komt, zal ze wellicht wijzen op de noodzaak van een jaarlijkse sanering van 0,6 procent van het bbp.

Tactiek van de verschroeide aarde

De voorstellen die het IMF en co aanreiken, zijn gebaseerd op gezond verstand en kunnen dienen als de basis voor een regeerakkoord. Maar zo heeft de PS het niet begrepen. Terwijl het paleis de politieke ruziemakers via de aanstelling van de voorzitter van de Kamer en de Senaat, Patrick Dewael (Open Vld) en Sabine Laruelle (MR), als onderhandelaars enige respijt biedt, lijken de Franstalige socialisten te kiezen voor de tactiek van de verschroeide aarde. Uit wat de voorbije weken en maanden naar buiten is gesijpeld over de formatiegesprekken kan men opmaken dat de PS voor een uitgaventsunami blijft pleiten. De eigen achterban moet bediend worden, en daarna zien we wel.

Dat gaat blijkbaar zeer ver. Een Brusselse PS’er gaf in een vertrouwelijk gesprek toe dat zijn partij al aan een post-België-scenario denkt. De toekomst van Brussel daarin was duidelijk: een internationale, maar vooral Franstalige stad en de Vlamingen moeten met hun instellingen maar naar Antwerpen verhuizen. Of dat ook geldt voor de bedrijven die de meer dan 100.000 Vlaamse pendelaars tewerkstellen is onduidelijk.

Al even onduidelijk is hoe een gewest met een fiscale capaciteit dat 25 procent lager ligt dan in Vlaanderen kan overleven. Het primaire inkomen per Vlaming (27.914 euro) ligt 18 procent hoger dan dat van de Brusselaar (23.138 euro). En dan hebben we het nog niet over de Vlaamse miljarden die naar Brussel vloeien. Wat als de Vlamingen die in kas houden? Centen zijn voor de Brusselse socialisten blijkbaar het minste van hun zorgen, als ze maar blijven toestromen. Benieuwd hoe ze reageren wanneer het manna plots uitblijft.