Vooruit-voorzitter Conner Rousseau: ‘Steeds meer ondernemers voelen zich aangesproken door Vooruit’

Vooruit-voorzitter Conner Rousseau vindt het jammer dat intern gekrakeel het werk van de federale regering overschaduwt. Hij hoopt dat de coalitie in 2023, het laatste volle jaar voor de verkiezingen, nog iets gedaan krijgt. Zoals een pensioenhervorming, al staat zusterpartij PS op de rem. “Vooruit is vragende partij voor een pensioenhervorming, en die mag van ons ver gaan.”

Een oplopend budgettair tekort en geruzie over de juiste begrotingscijfers. Een Parti Socialiste (PS) die weinig zin heeft in nieuwe arbeidsmarkt- en pensioenhervormingen, in weerwil van de kritiek van de Europese Commissie. Partijvoorzitters, Georges-Louis Bouchez van de MR voorop, die elkaar aanvallen in de media. De voorbije maanden waren niet aangenaam voor de federale regeringspartijen en dat vertaalde zich ook in de peilingen. Alle coalitiepartners staan op min, behalve Vooruit.

De Vlaamse socialisten hebben de wind in de zeilen. Volgens voorzitter Conner Rousseau heeft dat te maken met de keuzes die de voorbije maanden zijn gemaakt. “Je moet een onderscheid maken tussen de inhoud en de vorm”, zegt hij. “Uit socialistisch oogpunt is de inhoud goed: we zorgen ervoor dat werkende mensen meer geld overhouden. Dit land heeft met de automatische loonindexering de beste koopkrachtbescherming ter wereld. We investeren een nooit gezien bedrag in de gezondheidszorg en doen er alles aan opdat de gezinnen, alleenstaanden en bedrijven hun energiefactuur kunnen blijven betalen. Dat wordt weleens overschaduwd door leden van de regering of kopstukken van meerder-heidspartijen die met hun uitspraken spanningen veroorzaken. Ik ben altijd kritisch voor onszelf, maar we helpen toch mensen de winter door, ondanks de energie- crisis en de oorlog in Oekraïne.”

Is de verlaging van de btw op gas en elektriciteit van 21 naar 6 procent voor u de belangrijkste maatregel?

CONNER ROUSSEAU. “Ik kijk naar het geheel. Het armoederisico is gedaald, wat ik in deze moeilijke situatie sterk vind. Een btw van 6 procent vind ik cruciaal. Behalve dat die btw-verlaging 800 euro kan schelen voor een gezin, is het ook een principiële kwestie. Een btw van 6 procent is logisch voor basisbehoeftes. 21 procent btw is voor luxeproducten.”

Wat zegt u aan economen als Gert Peersman en Koen Schoors, die stellen dat het verlaagde tarief vooral de energieleveranciers ten goede komt? En de steunmaatregelen gingen volgens hen ook te breed.

ROUSSEAU. “De professoren hebben nooit in een regering met zeven partijen gezeten. Als je de ideale maatregelen wilt nemen, waren we wellicht nog altijd aan het discussiëren. De schoonheidsprijs ga je er niet mee winnen, maar op een bepaald ogenblik moet je de mensen concreet helpen.”

U wees op het belang van de automatische loonindexering. Daarboven is in 2023-2024 geen klassieke reële loonstijging mogelijk, al kunnen bedrijven volgens het loonvoorstel van de regering een cheque van 500 tot 750 euro toekennen. Maar 80 procent van de bedrijven wil dat niet doen, leert een Voka- onderzoek.

ROUSSEAU. “Dat is zoals aan cafébazen vragen of alcohol verboden moet worden. 80 procent antwoordt uiteraard nee. Twee jaar geleden zou de coronacheque ook niet worden toegekend, en intussen hebben 1,8 miljoen werknemers die premie wel gekregen. In de loondiscussie was voor ons het behoud van de index essentieel, ja. In buurlanden stijgen de lonen met 6 à 8 procent mee met de kosten van het levensonderhoud, hier is het 12 procent. Dat is het verschil dat de socialisten in deze regering maken.”

De bedrijven klagen over de stijgende loonkosten.

ROUSSEAU. “Sommige hebben het moeilijk, andere doen het goed. De winstmarges zijn volgens de Nationale Bank oké. Het gaat hier inderdaad om gemiddelden. Welnu, bedrijven en sectoren die het lastig hebben, laten we met rust. Maar het is toch normaal dat iedereen kan meegenieten in sectoren die het goed doen? Ik vind dat een redelijk evenwicht.”

Komt er nog een nieuwe pensioenhervorming in 2023? Uw zusterpartij , de PS, remt met beide voeten.

ROUSSEAU. “Vooruit is vragende partij voor een hervorming, en die mag van ons ver gaan. Een aantal principes. Eén: wie werkt, moet meer beloond worden. De Belgische werknemers- en zelfstandigenpensioenen zijn niet zo hoog als in de rest van de Europese Unie. Het is belangrijk dat wettelijke pensioen te versterken. De minimumpensioenen zijn trouwens fors opgetrokken. Twee: je moet niet kijken naar hoe oud iemand is, maar naar hoeveel jaar die heeft bijgedragen. Zeggen dat je moet werken tot 67 jaar, is oneerlijk tegenover iemand die op zijn 18de is begonnen. Ik vind het veel logischer iemand met een loopbaan van 42 jaar recht te geven op een pensioen. Wie op zijn 18de begon te werken, kan op zijn 60ste stoppen.

“Als je een eerlijker systeem wilt, moeten de gunstregimes en uitzonderingsbepalingen op de schop. Militairen, NMBS-personeel om er een paar te noemen. Van militairen kan je toch verwachten dat ze nog iets doen na hun 50 jaar, en dat hoeft niet in het leger te zijn. Ik heb daarover met militairen gesproken en ze staan er open voor, als ze hun opgebouwde rechten kunnen meenemen. Of dat tegen maart 2023 kan worden beslist, weet ik niet. Maar als je de minimumpensioenen verhoogt, mag er ook geëist worden dat je voldoende jaren effectief hebt gewerkt vooraleer je stopt.”

Nogmaals: zal het niet het moeilijkste zijn om uw buren van de PS te overtuigen?

ROUSSEAU. “Die vraag wordt op de duur afgezaagd. U vraagt ons voorstel en dan begint men over een andere partij. Wij praten daar vaak over met de PS, hoor. Ik ben iemand die tegen heilige huisjes durft te trappen, maar dan overal. Ook fiscaal. Waarom is er in België nog altijd geen vermogenskadaster?”

Wat verwacht u van een mogelijke fiscale hervorming? Minister van Financiën Vincent Van Peteghem (cd&v) laat slechts mondjesmaat in zijn kaarten kijken.

ROUSSEAU. “Ik ben ook benieuwd en hoop het als eerste te lezen, en niet in de pers. Ik verwacht een antwoord op de vraag: wie en hoe belasten? Voor Vooruit moet er een duidelijke taxshift van arbeid naar vermogen komen. De mensen moeten meer nettoloon overhouden, het moet goedkoper zijn om die mensen aan te werven. Die 200.000 vacatures moeten ingevuld raken. Anderzijds blijft het onrechtvaardig dat vermogens op een heel andere manier en intern verschillend worden behandeld. Een dividend wordt tegen 30 procent belast en een aandeel dat je verkoopt niet. Je kunt dus miljardair worden door aandelen te verkopen. Het is niet eerlijk. Daarom ben ik voor een vermogenskadaster. We hebben alle informatie van een kassierster, maar niets van sommige grote vermogens. En minder koterij en achterkamers zal ook veel geld opleveren.”

Dus richting een dual income tax, inkomen uit arbeid progressief belasten en vermogensopbrengsten tegen één tarief?

ROUSSEAU. “Het zou ideaal zijn dat er één grote pot is met een grote belastingvrije som, en dat alles wat erbij komt, progressief wordt belast. Maar dat is een eindstation. Het belangrijkste is nu dat het nettoloon stijgt en dat we meer geld halen bij grote vermogens.”

Baart het oplopende begrotingstekort u geen zorgen?

ROUSSEAU. “Als jongste partijvoorzitter baart mij dat veel zorgen. De vraag is hoe je dat oplost. De persoon die zegt dat je het begrotingstekort met één besparing of één belasting kunt wegwerken, verkoopt onzin. Ik heb het moeilijk als iemand zegt dat de begroting op orde is. De Vlaamse begroting is zogezegd gezond, maar er is een groot probleem in de kinderopvang, er staan niet genoeg leerkrachten voor de klas, en het niveau van het onderwijs daalt ieder jaar. Voor een kenniseconomie als Vlaanderen is dat een drama.”

U hield zich de voorbije maanden op de vlakte tijdens het begrotingsdebat en de spanningen daarover in de regering en vooral bij coalitiepartner Open Vld. Doelbewust?

ROUSSEAU. “Mensen hebben er bij zulke spanningen geen boodschap aan dat alle politici nog eens hun grote gelijk gaan verkondigen op tv. Als de eerste minister in de miserie zit, ga ik niet nog eens olie op het vuur gooien. Het is goed dat Alexander De Croo nu duidelijkheid heeft verschaft over de communicatie van de begrotingscijfers. Wij, de socialisten, willen met Frank Vandenbroucke verder besturen. Dat betekent de gezondheidszorg kwalitatief en betaalbaar houden. Het Terug naar Werk-plan van Vandenbroucke is het enige concrete plan dat 80.000 genezen langdurig zieken aanspreekt. Ze komen weer op de radar voor een baan en zullen worden begeleid door een coach. Vooruit is voorstander om meer te doen en ons niet te mengen in al dat getetter.”

U bent de populairste politicus van Vlaanderen. Wat is uw verklaring daarvoor?

ROUSSEAU. “Je moet dat niet onderschatten, maar evenmin overschatten. Mensen hebben behoefte aan iets nieuws. Mijn parler vrai en authenticiteit doen het wel, denk ik, maar het blijft een moeilijke vraag, omdat ik daarmee mijzelf moet bestoefen. Het is wel leuk dat dit afstraalt op Vooruit.”

Waarom slaat Vooruit nu meer aan? Krijgt u meer leden? Meer mensen die zich vroeger nooit aangesproken voelden door de partij?

ROUSSEAU. “Vooral het laatste. Ik krijg elke dag wel een bericht op sociale media in de trant van ‘ik heb nooit op socialisten gestemd, maar ben nu wel aan het twijfelen’. Bij activiteiten trekken we veel niet-leden aan en ons ledenbestand verjongt. Los van peilingen, merk ik dat we ook een optie zijn voor mensen.”

Ook voor ondernemers? Bezoekt u trouwens regelmatig bedrijven?

ROUSSEAU. “Ik bezoek veel bedrijven. Ik kom uit een ondernemersfamilie. Mijn broer Steve is de CEO van het hr-bedrijf House of Talents. Mijn vader was actief in de horeca, een oom was ondernemer. Ik discussieer weleens hard met mijn broer, maar ik denk dat veel ondernemers ontgoocheld waren in Open Vld en naar de N-VA zijn overgestapt. De N-VA doet toch ook niet echt wat ze beloofd heeft. Mijn broer twijfelt nu tussen de N-VA en Vooruit. Voor een deel uit sympathie voor mij, maar ik hoor toch dat steeds meer bedrijfsleiders en ondernemers zich door Vooruit aangesproken voelen. Ik blijf een socialist en dus is herverdeling belangrijk voor mij, maar ik wil ook een gunstig ondernemingsklimaat voor bedrijven. En rechtszekerheid.”

In welke mate zijn de sociale media een belangrijk element in uw communicatie?

ROUSSEAU. “Dat is heel belangrijk. Er zijn weinig manieren om een-op-eencontact hebben met zoveel mensen. Facebook en vooral Instagram beheer ik volledig zelf en alleen. Daar kruipt veel tijd in, maar mensen die mij berichten sturen, krijgen altijd een antwoord. We hebben zo’n honderdduizend volgers op mijn kanalen. Het geeft mij een brede kijk op waarmee de mensen bezig zijn. Dat moet je als volksvertegenwoordiger gewoon weten.”

Is dat geen tweesnijdend zwaard? Partijen als het Vlaams Belang en de PVDA besteden massale bedragen aan campagnes op sociale media.

ROUSSEAU. “Van mij mogen van die promoties verboden worden. Ik heb nooit een pagelike gedaan op Instagram. Ik ben op dat platform populair, puur met organische content. Het toont aan dat het zonder grote sponsoringscampagnes kan. En ja, de N-VA en Vlaams Belang gebruiken bedragen waar we niet aan kunnen.”

U beschouwt Vlaams Belang als uw belangrijkste tegenstander. Waarom?

ROUSSEAU. “De uitdaging is de welvaartsstaat versterken, en er is geen enkel land erop vooruitgegaan als de extremen mee besturen. Ik hoor dan sommigen zeggen: ‘Laat ze een paar maanden meedoen en je zult snel zien dat ze zichzelf in de prak rijden.’ Hoe cynisch is dat niet? Je geeft toe dat die extremen niet kunnen besturen en toch laat je ze proberen. Heel vreemd. Je laat je toch niet opereren door iemand die er niet voor heeft gestudeerd?”

Het is gebeurd in het verleden. De regeringsdeelname in 1981 luidde het einde van de ooit machtige Franse communisten in. Hetzelfde met de extreemrechtse partijen in Oostenrijk.

ROUSSEAU. “Het toont aan dat ze het niet kunnen. In Oostenrijk moesten ze opstappen na fraude. Dat zijn geen bestuurspartijen. Ze zijn altijd en overal tegen iets. Als je wilt besturen, moet je vóór iets zijn en met oplossingen komen.”

Vlaams Belang heeft veel van uw kiezers afgenomen. Hoe kunt u die terugwinnen?

ROUSSEAU. “Dat lukt hier en daar al, in de zin dat die mensen opnieuw naar ons luisteren. Wat betekent dat je ook op een volkse manier moet kunnen praten. En een goed beleid voeren uiteraard.”

Heeft uw discours, bijvoorbeeld over integratie, daar iets mee te maken? Nieuwkomers moeten de taal leren en een baan zoeken. Dat hoorden we vroeger weinig aan de linkerkant.

ROUSSEAU. “Dat is een zaak van authenticiteit. Ik zeg dat niet om strategische redenen, maar omdat het mijn mening is. Ik vind dat als socialist belangrijk. Wie inzit met de samenleving, wil dat iedereen mee kan. Een van de basiselementen is de taal. Dat bepaalt ook je sociaaleconomische positie. Geen Nederlands spreken is starten met een achterstand. Sommige linkse partijen hebben het er nog altijd moeilijk mee, maar een echt socialistisch verhaal is er een van emancipatie. Het gaat om kansen krijgen en grijpen.”

U wordt weleens vergeleken met de Deense sociaaldemocraten. Eerste minister Mette Frederiksen scoort met mix van linkse en rechtse accenten.

ROUSSEAU. “Ik wou dat we even succesvol waren. We gaan daar binnenkort op bezoek. Denemarken heeft een sterk project rond de welvaartsstaat en werkt heel doelgericht. Als het over migratie gaat, vind ik dat ze wat doorslaat. Na corona heeft Denemarken de belastingen op aandelen verhoogd en met dat geld geïnvesteerd in klimaat, onderwijs en kinderopvang. Dat klinkt me als muziek in de oren.”

De indruk bestaat dat u voor 2024 al een deal heeft voor een Vlaamse coalitie met de N-VA. U bent opvallend vriendelijk voor die partij.

ROUSSEAU. “Euh, ik heb gezegd dat het een schande is dat het niveau van het onderwijs daalt. In het Vlaams Parlement zijn we helemaal niet vriendelijk voor die partij. Ze is al tien à vijftien jaar de grootste in het land en heeft niets veranderd. Politiek is ideologie en wiskunde. Je wilt iets realiseren, maar je hebt een meerderheid nodig. Het is dus op Vlaams niveau heel eenvoudig: óf de N-VA gaat samen met Vlaams Belang, óf met ons. Wij zijn de enige partij die groot genoeg is om nog een tegenwicht te bieden tegen een extreemrechtse meerderheid.

“De kans is groot dat het in 2024 op Vlaams niveau met de N-VA zal moeten gebeuren, omdat je geen vijfhonderd andere mogelijkheden hebt. Maar ik heb geen voorakkoord. Alleen een goede verstandhouding met Bart De Wever, omdat hij een van de weinige mensen is die tegenover mij zijn woord heeft gehouden en vice versa. Ik vind het vreemd dat ik mij altijd moet verantwoorden over goede contacten met collega’s, zoals dat ook geldt voor iemand als Gwendolyn Rutten of Hilde Crevits.”

Tot slot. Waarom koos u voor Caroline Genez als nieuwe staatssecretaris voor Ontwikkelingssamenwerking?

ROUSSEAU. “Caroline is een klasbak. Ze heeft tonnen ervaring en expertise op het hoogste niveau. Als verantwoordelijke voor de internationale contacten bij Vooruit was zij ook de best geplaatste persoon om dat kabinet te leiden.”