Met de oorlog in Oekraïne komt ook de Bank voor Internationale Betalingen (BIB) weer in de actualiteit. Deze ‘bank der banken’ verricht de transacties tussen de centrale banken van de lidstaten. In feite is de BIB een erfenis van de jaren dertig van de vorige eeuw, in het kader van de Duitse herstelbetalingen, zegt Herman Matthijs, hoogleraar openbare financiën aan de UGent en de VUB.
De BIB heeft 63 leden, namelijk 61 centrale banken, plus de Europese Centrale Bank en Hong Kong Monetary Authority. Ook de centrale bank van de Russische federatie is een van de leden. Een aantal centrale banken (ECB, Fed, Bank of England,… ) kunnen dan wel beslissen om geen financiële transacties meer te doen met hun Russische evenknie, maar de BIB moet dat blijven doen. Een aantal leden, met China op kop, doen sowieso niet mee aan de sancties.
De BIB is gevestigd in Bazel. Het heeft een akkoord met het Zwitserse Eedgenootschap over onder andere de immuniteit van de locaties en het personeel, of de onmogelijkheid om beslag te leggen op de bezittingen en de activa van deze bank. Bovendien werkt de bank met de SDR, de mondiale reservemunt van het IMF, en bezit ze zowat 100 ton goud. Om historische redenen heeft deze bank een merkwaardig beheer met zes vaste zetels ( Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk, Duitsland, de Verenigde Staten , Italië en België) . Deze zes leden mogen onderling ook een zevende lid in de raad van bestuur aanwijzen. Die is als jaren in hand van de Federal Reserve Bank of New York, wat wijst op de macht van de Fed. Al de andere leden mogen de elf resterende zetels onderling verdelen (momenteel: Brazilië, Canada, China, India, ECB, Japan, Mexico, Nederland, Zuid-Korea, Zweden en Zwitserland ). Zodoende zit de volledige G7 erin en de toonaangevende landen uit Azië. De Russische centrale bank heeft nog nooit in het BIB-bestuur gezeten. Ze beheert wel een kas van vreemde deviezen van ruim 600 miljard dollar en bijna 2.300 ton goud. De delen hiervan die bij de BIB geplaatst zijn, blijven buiten schot van de sancties.
Rusland kan nog altijd rekenen op de BIB.
Alternatieve bank
De taken van de BIB staan neergeschreven in de statuten, zoals: de aan- en verkoop van goud door centrale banken, het bewaren van goud va leden (o.a. België ), de transacties tussen de centrale banken, het aanhouden van de depositorekeningen voor de centrale banken enzovoort. Het zijn met andere woorden unieke bevoegdheden in het bankenlandschap. Ook de locatie in het neutrale Zwitserland is meer dan een voordeel voor deze bank
Er is nog een andere reden dat men Rusland niet uit de BIB zal zetten. Er is nogal wat kritiek van de niet West-Europese landen op de oververtegenwoordiging van het oude continent in het BIB-bestuur, en op de locatie in Bazel. Vandaar dat Mexico sinds 2017 de CEO levert van deze bank der banken, Frankrijk heeft het voorzitterschap, en dat er ook bijkantoren zijn gecreëerd in Hongkong en Mexico. Maar een ban van Rusland kan ertoe leiden dat een aantal oostelijke Aziatische landen met een eigen bank beginnen. De Shanghai Cooperation Organization is een economisch-politiek samenwerkingsverband tussen acht landen, waaronder China, Rusland, India , Pakistan . Het gaat om 50 procent van de wereldbevolking en 25 procent van het mondiale bbp. De meeste leden van deze groep doen niet mee aan de sancties tegen de Russische federatie. Het is dan ook meer dan waarschijnlijk dat Rusland gewoon lid blijft van de BIB.
De Russische invasie van Oekraïne: wat u moet weten
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier