Paul Buysse: ‘Een tweede referendum kan scherpe hoeken afvijlen’

Graaf Paul Buysse leidt op vraag van minister van Werk Kris Peeters (CD&V) het crisisteam dat ons land voorbereidt op de brexit. Hij denkt al aan een tweede referendum.

Had u deze uitslag verwacht?

Paul Buysse: “Neen. Echt niet. Dit is volgens mij een stem tegen het establishment. De antipolitieke houding van het electoraat zien we ook in landen als Frankrijk en Nederland, maar ook bij ons. Maar uit de Europese Unie is voor de Britten ook een manier om hun cultuur en traditionele waarden te benadrukken. Britannia rules the waves, als het ware. Dat nationalisme uitte zich in de campagne in de vorm van leugens en demagogie. Maar het werkte wel. We mogen ook niet vergeten dat er al een signaal is geweest. Dat het Verenigd Koninkrijk de euro niet gebruikt, zei al genoeg over de manier waarop de Britten tegen Europa aankijken.”

Wat moet de Europese Unie nu doen?

Paul Buysse: “Zeker niet lijdzaam toezien. Om te beginnen moeten we keihard onderhandelen met de Britten om aan te tonen dat we de Europese Unie serieus nemen. We moeten deze stemming gebruiken om de Europese Unie te verdiepen. Jarenlang bleef Europa ter plaatse trappelen omdat de Britten veel blokkeerden. Europa zal nu misschien een beetje kleiner zijn als grootmacht, maar het blijft economisch een belangrijke speler. Commissievoorzitter Jean-Claude Juncker en Raadsvoorzitter Donald Tusk moeten de brexit aangrijpen om van Europa weer een aantrekkelijk politiek project te maken. Het kan vooruit gaan. Paradoxaal genoeg kan de brexit dan leiden tot meer in plaats van minder Europa.”

Zal Schotland zich afscheiden van het Verenigd Koninkrijk?

Paul Buysse: “Het ziet ernaar uit dat Schotland en Wales zich afscheuren. Onder Tony Blair kregen beide landsdelen een parlement, en dat zal zich roeren. Een volledige onafhankelijkheid is een reële optie. Ook dat hebben de Britse EU-tegenstanders nooit echt ingezien. Zeer paradoxaal hoe een nationalistische stem de natie zal opdelen.”

Hoe moet het verder met de onderhandelingen?

Paul Buysse: “Volgens het Verdrag van Lissabon moet de volgende twee jaar onderhandeld worden met de Europese Unie. Het is de vraag of iemand als Boris Johnson, de gewezen conservatieve burgemeester van Londen, voluit zal kunnen gaan en het Verenigd Koninkrijk volledig autonoom zal worden van de rest van Europa. Misschien vraagt het land een apart statuut binnen de Unie. Eventueel kan een tweede referendum de scherpe hoeken afvijlen. De volgende dagen zal uit de reactie van de politici blijken hoe het verder kan.”

Welke gevolgen zijn er voor ons land?

Paul Buysse: “De komende maanden zullen we met een groep mensen sector per sector de economische gevolgen inschatten en bepalen welke maatregelen we kunnen nemen. Ook wat dat betreft is pessimisme niet op zijn plaats.”