‘Onze loopgravenoorlog tegen het coronavirus winnen we niet’

‘Maak zo snel mogelijk werk van een teststrategie, waarbij zowel wordt getest of mensen besmet zijn, als wordt getest of mensen al immuniteit hebben opgebouwd’, zegt Trends-hoofdredacteur Daan Killemaes.

We moeten dringend onze strategie herzien als we de oorlog tegen covid-19 op een aanvaardbare manier willen winnen. De huidige strategie van een ‘lockdown light’ maakt de economie kapot zonder het virus te verslaan. Zodra de maatregelen worden versoepeld en dus meer mensen uit hun ‘kot’ komen, dan dreigt een nieuwe uitbraak van het virus. De economie moet dan voor een tweede of een derde keer worden platgelegd. Zo’n start-stopbeleid kan de economie niet aan. De schade loopt al schrikwekkend hoog op. De overheden en de centrale banken halen alles uit de kast om een herstel mogelijk te maken, maar dat is een zelfmoordmissie zolang het virus onder ons blijft.

Uiteraard is het ook geen optie de oorlog te winnen door snel groepsimmuniteit op te bouwen. Laat het virus zijn gang gaan, en na enkele maanden is een voldoende groot deel van de bevolking immuun en kan het coronavirus worden geklasseerd als een seizoensgriep. De economie kan dan een snelle doorstart maken. Maar die strategie is te morbide. De gezondheidszorg kan de grote piek van mensen die intensieve zorgen nodig hebben niet aan, met een forse stijging van het sterftecijfer als resultaat. De besmettingscurve moet naar beneden worden geduwd, of we kunnen morgen nog meer in de spiegel kijken.

Gezondheid gaat boven economie, maar de keuze is vals. Ze zijn kanten van dezelfde medaille. Zonder gezondheid is er geen economie mogelijk, maar zonder economie is ook een gezonde samenleving ten dode opgeschreven. “Als de crisis te lang aansleept, krimpt de economie met 20 tot 30 procent. Er zal geen herstel zijn. Er zal sociale onrust zijn. Er zal geweld zijn. Er zal een torenhoge werkloosheid zijn. Het lijden van de burgers zal groot zijn: sommigen zullen sterven, andere zullen zich verschrikkelijk voelen. We riskeren een verloren generatie”, zei de Zweedse industrieel Jacob Wallenberg gisteren in de Financial Times.

Er is een betere strategie mogelijk om de gezondheid te beschermen zonder de economie te liquideren. Het goede nieuws is dat een aantal landen die strategie al met succes toepassen. Het slechte nieuws is dat onze westerse samenleving weinig bereidheid toont om die strategie consequent uit te voeren. De kern van de strategie is testen, testen en nog eens testen. De enige manier om het virus in te dijken is om snel besmette mensen en hun naaste omgeving te detecteren en in quarantaine te plaatsen. Dit ‘track and trace‘-model ligt in een vrije samenleving zeer gevoelig. Zijn we bereid ons te laten behandelen als een postpakketje? Willen we op onze telefoon een app installeren zodat de overheid ons doen en laten kan traceren, ook al is dat maar tijdelijk? Veel keuze hebben we niet. China kijkt met grote ogen naar de softe westerse aanpak van het virus. “China heeft de blitzkrieg gewonnen. Europa maakt er een loopgravenoorlog van”, zei de Franse dokter Philippe Klein in de Volkskrant. De man weet waarover hij spreekt, want hij werkt in het Chinese Wuhan, ground zero van de pandemie. Het virus is er onder controle en de economie herleeft, maar dat vroeg een strenge lockdown en een uitgebreid testprogramma.

Veel Europese landen hopen op een staakt-het-vuren van het virus, maar dat komt er niet zolang er geen vaccin is. Heel wat landen, waaronder België, zullen daarom snel moeten schakelen om de strijd tegen het virus efficiënter aan te pakken. Dat dit land totaal niet voorbereid was op een onvoorziene pandemie, kan nog door de vingers worden gezien. De trage reactie, waarbij mensen die terugkeerden uit risicogebieden vrij het virus konden verspreiden en waarbij amper werk werd gemaakt van een teststrategie, is onvergeeflijk. De ‘blijf in uw kot’-aanpak bleef over als enige maar zwakke strategie. Maak dus zo snel mogelijk werk van een teststrategie, waarbij zowel wordt getest of mensen besmet zijn, als wordt getest of mensen al immuniteit hebben opgebouwd. Er is een kans dat al een relatief groot deel van de bevolking immuun is. We kunnen het ons niet veroorloven die mensen werkloos thuis te houden. Waals Parlementsvoorzitter Jean-Claude Marcourt (PS) wees als eerste op de noodzaak van een hogere testcapaciteit om de economie beter te beschermen. Het zijn rare tijden als de PS met de beste economische voorstellen komt.