Met een open brief roept een groep van jongerenvertegenwoordigers de regeringen van het land op tot betere begrotingen, die meer rekening houden met de toekomstige generaties. De jongeren vragen een breed politiek zomerakkoord met daarin een generatiepact: hervormingen in de arbeidsmarkt, pensioenen en fiscaliteit die ook op lange termijn betaalbaar blijven. “De huidige begrotingsmalaise baart ons grote zorgen”, schrijven ze: “Het zijn wij, de jongeren, die later het gelag zullen betalen voor de collectieve nalatigheid van de politiek.” Trends sprak met de initiatiefnemers en vroeg staatssecretaris voor Begroting, Bertrand om een reactie.
De voorbije jaren kwamen jongeren al op straat voor het klimaat, riepen ze op tot betere studentenvoorzieningen en het belang van mentaal welzijn. Nu roeren ze zich ook over de zorgwekkende budgettaire toestand van het land. De open brief is een initiatief van Julien De Wit (voorzitter Vlaamse Vereniging van Studenten) en Jef Druyts (Oud-voorzitter European Youth Parliament, Jong VLD Leuven). Alle ondertekenaars tekenen in eigen naam en niet als vertegenwoordiger van een politieke organisatie.
Julien De Wit (VVS): “deze oproep is inderdaad gericht aan alle politici, los van de niveaus waarop ze actief zijn. Eerst en vooral willen we een sense of urgency creëren. Die is totaal afwezig. Daarnaast zien we dat er op partijcongressen en in interviews steeds meer ballonnetjes worden opgelaten, maar die kosten heel veel geld. Over de becijfering van die voorstellen denkt men veelal niet na.”
‘Nood aan meer staatsmanschap’
België stevent volgens het planbureau af op een begrotingstekort van 27,4 miljard euro. Wat de overheidsschuld betreft bevindt ons land zich bij de slechtste leerlingen van de Europese klas: “Wat we hekelen is het gebrek aan toekomstvisie en het rondstrooien met overheidsmiddelen alsof het niet de volgende generatie is die betaalt.”
De jongeren missen politici die het verschil maken en grote hervormingen durven doorvoeren. Julien De Wit: “We hebben geen nood aan meer experten, noch aan meer politici. We hebben nood aan meer staatsmanschap. Beleidsmakers die moeilijke beslissingen kunnen nemen.” Uit recente peilingen blijkt dat het vertrouwen in politici en het politiek systeem op een dieptepunt zit.
Solidariteit tussen generaties
Een zuiniger begrotingsbeleid kan ook betekenen dat er vandaag minder uitgegeven wordt. En dat zal onvermijdelijk ten nadele zijn van de ene of andere doelgroep. Jef Druyts: “Of we het nu willen of niet, er zal bespaard moeten worden volgens de Europese Commissie en het Internationaal Monetair Fonds. Die besparingen zullen gevoeld worden door de burger. Maar als ze niet nu worden doorgevoerd, dan zal het enkel de toekomstige generatie zijn die de besparingen gaat voelen. Jongeren zullen het al moeilijk genoeg hebben in de toekomst, met stijgende woningprijzen en andere uitdagingen. Laten we het hen niet nog moeilijker maken door de hele rekening door te schuiven naar hen.”
‘Zo wordt er al jaren gesproken over een hervorming van de pensioenen (…). Zo’n hervorming laat nog steeds op zich wachten en het is mijn generatie die de prijs van dat wachten gaat moeten betalen.’
Jef Druyts, oud-voorzitter European Youth Parliament, Jong VLD Leuven
“De generatie van morgen heeft niet gekozen voor het budgettair beleid van gisteren. Er hen alleen voor laten opdraaien is dan ook asociaal. We moeten samen met alle generaties die budgettaire inspanning doen, zowel jong als oud. Dat lijkt mij niet meer dan solidair.”
Generatiepact
“Arbeidsmarkt, pensioenen, fiscaliteit: alle dossiers liggen een dik pak stof te vergaren. De politiek geeft niet thuis”, schrijven de jongeren. Ze vragen de regeringen van het land om deze legislatuur alsnog het tij te keren: “sluit in de schoot van de regering een zomerakkoord die naam waardig. Zet de partijverschillen opzij, het is tijd voor een generatiepact. Een akkoord dat ons land terug op rails krijgt.”
Jef Druyts: “Het doel van een generatiepact is dat er rekening wordt gehouden met de belangen van alle generaties. Politici moeten de reflex ontwikkelen te beseffen hoe hun beleidsvoorstellen – of het uitblijven daarvan – de generaties na hen beïnvloedt. Zo wordt er al jaren gesproken over een hervorming van de pensioenen om ze betaalbaar te houden voor de komende decennia. Zo’n hervorming laat nog steeds op zich wachten en het is mijn generatie die de prijs van dat wachten gaat moeten betalen. Overigens moeten er meer mensen aan de slag om de welvaartsstaat die we hebben opgebouwd te kunnen financieren, maar er is nauwelijks uitzicht op een arbeidsmarkthervorming.”
“Met een generatiepact vragen we politici om eindelijk werk te maken van deze hervormingen en om bij toekomstig beleid rekening te houden met de impact op de generaties die na hen komen.”
‘Nood aan hervormingen op lang termijn’
Staatssecretaris voor Begroting en Consumentenzaken, Alexia Bertrand (Open VLD), deelt de bezorgdheid van de jongeren. “De tekorten van vandaag zijn de belastingen van morgen, dus dat kan zeker niet de bedoeling zijn.” Volgens haar hebben we de rode cijfers te danken aan de energie- en covidcrisis maar ook aan de vergrijzingkosten.
Al gelooft Betrand wel dat de regering een toekomstvisie heeft. “Om de begroting echt op orde te krijgen, dan kan U dat pas doen met hervormingen op lang termijn in de pensioenen, fiscaliteit, arbeidsmarkt, … en daar zijn we mee bezig.”
