Jan Van Hove (KBC) over het Amerikaans-Chinese handelsconflict: ‘Trump kan deze oorlog niet winnen’

De temperatuur in het handelsconflict tussen de Verenigde Staten en China is deze week opnieuw opgelopen. Het einde is nog lang niet in zicht, volgens Jan Van Hove, hoofdeconoom van KBC. ‘China klimt snel de technologische waardeladder op. Achter dit handelsconflict zit een technologische oorlog.’

De Amerikaanse president, Donald Trump, dreigt met nieuwe tariefverhogingen voor Chinese invoerproducten. Het leek nochtans de goede richting uit te gaan in het handelsconflict.

JAN VAN HOVE. “Voor mij is dit geen verrassing. Het risico op escalatie bleef al die tijd hoog. Want met onderhandelen los je dit conflict niet op. Het gaat over veel meer dan het Amerikaanse handelstekort tegenover China. Het fundamentele probleem is de opkomst van China als rivaliserende economische macht.”

Als Trump doorzet met de tariefverhogingen, dreigt Europa dan overspoeld te worden met Chinese producten die te duur geworden zijn voor de Amerikanen?

VAN HOVE. “Dat zal op korte termijn wel meevallen. De VS hebben al een tariefverhoging van 10 procent ingevoerd, en dat heeft de Amerikaanse invoer vanuit China nauwelijks aangetast. De Amerikaanse economie draait goed, zodat ook de vraag naar importgoederen op peil blijft. Omgekeerd zorgt de afkoeling van de Chinese economie wel voor een daling van de Chinese invoer vanuit de VS. Door het Amerikaanse handelskort kan China bovendien minder hard terugslaan in het handelsconflict. Het importeert zo al weinig uit de VS, en dan nog goederen die het nodig heeft, zoals vliegtuigen. Je voelt de onwennigheid bij de Chinezen. Trump dreigt met tariefverhogingen die nauwelijks enkele dagen later al van kracht worden. Die tactiek zijn de Chinezen niet gewoon. Zij denken op lange termijn. Communicatie via tweets is niet hun stijl.”

Ook de Europese economie houdt al bij al goed stand, ondanks de onzekerheid door de handelsoorlogen. Hoe komt dat?

VAN HOVE. “De redenering dat de handelsoorlogen de Duitse economie aantasten, klopt voorlopig niet. De Duitse economie is blijven groeien, ondanks alle handelsconflicten, die ook spelen tussen de VS en de Europese Unie. De Duitse economie heeft meer last van binnenlandse factoren. De strengere Europese emissienormen wegen op de Duitse autosector en de voorbije droogteperiode heeft het vrachttransport op de Rijn gestremd. Maar uiteindelijk zullen ook de handelsconflicten beginnen te spelen, niet alleen voor Duitsland als belangrijkste exporteur naar China, maar voor de hele eurozone. Dat is pijnlijk. Het prille herstel in de eurozone dreigt zo in de kiem gesmoord te worden. De eurozone is het slachtoffer van haar eigen economische openheid. Hoe meer protectionisme, hoe erger, zeker voor België. Ons land behoort tot de meest open economieën, en als toeleverancier aan de industrie in de buurlanden is België des te gevoeliger voor handelsschokken. Je ziet onze exportgroei nu al afkalven.”

Hoe zal het conflict tussen de VS en China eindigen? De eisen van Trump komen neer op een volledige omschakeling van het Chinese economische model. Trump vraagt het onmogelijke.

VAN HOVE. “Daar ben ik het volledig mee eens. En het ergste moet nog komen. Want het Amerikaanse handelstekort tegenover China zal nog lang blijven bestaan. Alleen de oorzaak van het tekort zal veranderen. De Amerikanen zullen niet langer iPhones kopen of andere Amerikaanse producten die in China gemaakt zijn. Ze zullen smartphones kopen van Huawei en andere producten van Chinese bedrijven. China klimt snel de technologische waardeladder op. Achter dit handelsconflict zit een technologische oorlog.”

Hoe zal dat eindigen?

VAN HOVE. “Trump kan deze oorlog niet winnen. Want je kan de technologische opgang van China niet stoppen. En straks klimmen ook andere landen de technologische ladder op, zoals India en Brazilië. De handelsconflicten zijn de laatste stuiptrekkingen van het westerse economische model. We gaan naar een nieuw systeem, met een sterkere rol voor de opkomende landen. Er zal heel wat veranderen, zoals de behandeling van intellectuele eigendom, om maar één voorbeeld te noemen. Het Westen zal een groot compromis moeten sluiten met de nieuwe spelers. Met de cowboystijl van Trump zal dat niet lukken. Daar is een grote rol weggelegd voor Europa, op voorwaarde dat het eerst zijn interne conflicten oplost. Als Europa een belangrijke speler op het wereldtoneel wil blijven, moet het meer wilskracht en visie tonen.”