Het wordt een beslissend jaar voor de Franse president Macron

De Franse president moet bewijzen dat zijn hervormingen werken. Alleen zo kan hij de ‘gele hesjes’ bedaren.

Het wordt een beslissend jaar voor president Emmanuel Macron, nu de kiezers proberen uit te maken of ze een zelfzuchtige ‘monarchistische’ leider hebben gekozen of een vastberaden hervormer die hun land weer in beweging kan krijgen. Tegen het einde van het jaar is Macron halverwege zijn ambtstermijn. De Fransen zullen resultaten willen zien van zijn hervormingen, zoals groei en banen.

De protesten van de ‘gele hesjes’ strooien roet in de plannen van Macron. Op 1 januari wil hij met een systeem beginnen waarbij het inkomen bij de bron wordt belast. Dat maakt een einde aan de oude methode om de inkomstenbelasting een jaar achteraf te innen. Er staat Macron ook onbegrip te wachten voor zijn poging de werkloosheidsuitkeringen te hervormen en het pensioenstelsel te reorganiseren. Het doel is het wisselen van baan aan te moedigen en de Franse welvaartsstaat voor te bereiden op een steeds instabielere arbeidsmarkt. Maar het is zeer de vraag of hij dat allemaal kan doen als de gele hesjes keer op keer Parijs op stelten zetten.

Wat Macron meeheeft, is een stevige parlementaire meerderheid en een van de weinige stabiele eenpartijregeringen van Europa.

Toonaangevende stem

Maar als de protesten aanhouden, kan het snel gaan. Degene die er het meeste van profiteert, is de ultrarechtse Marine Le Pen die haar omgedoopte partij Rassemblement National profileert als de behoeder van de beroofde klasse. Ondanks haar desastreuze optreden in de tweede ronde van de presidentsverkiezingen van 2017 kan Le Pen progressief Europa weer doen huiveren. Het zal Macron moeite kosten de prestatie van La République en Marche op Europees niveau te herhalen. In 2017 zette zijn jonge beweging de politiek nog op haar kop. Zijn pogingen om de steun van de Europese centrumrechtse partijen te verwerven zullen de relatie met de Duitse kanselier Merkel onder druk zetten.

Toch zal Macron optreden als de toonaangevende stem in Europa die een alternatief biedt voor protectionisme en populisme en zichzelf opwerpen als de kampioen van de progressieve liberale orde tegenover de duistere machten van het nationalisme. Niet afgeschrikt door de Duitse terughoudendheid en de eurosceptici in eigen land zal hij aandringen op een verder geïntegreerd Europa en Duitsland proberen aan te zetten tot een hervorming van de eurozone.

De grootste uitdaging voor de gewezen investeringsbankier is onmiskenbaar dat hij de Fransen ervan moet overtuigen dat zijn binnenlandse hervormingen niet bedoeld zijn om alleen de welgestelden te bevoordelen. Het is al te gemakkelijk zo’n karikatuur van zijn beleid te maken. Macron moet aantonen dat hij wordt geleid door een filosofie gebaseerd op maximalisering van de individuele mogelijkheden en ’emancipatie’ uit achterstandssituaties, en dat hij werkelijk iedereen meer kansen in het leven wil geven. Hij moet dat doen op een manier die geen hautaine minachting voor gewone mensen uitstraalt.