‘Grexit, de gok die Europa zich niet kan veroorloven’

Zoals verwacht hebben de 19 ministers van Financiën van de eurozone in Riga geen akkoord bereikt over de redding van Griekenland. De volgende vergadering van de Eurogroep is voorzien voor 11 mei. Maar allicht zal de aap pas uit de mouw komen tegen eind juni, wanneer het hulpprogramma voor Griekenland afloopt.

De Griekse regering kan niet beschuldigd worden van overdreven ijver bij het zoeken naar constructieve oplossingen. Al maanden lijkt premier Alexis Tsipras een spelletje te spelen met zijn geldschieters, zwaaiend met beloftes, en ondertussen harde hervormingen voor zich uit schuivend, om de electorale thuisbasis tevreden te houden.

De regering-Tsipras beroept zich graag op de democratische wil van het Griekse volk, dat zich in de verkiezingen duidelijk uitgesproken heeft tegen het harde besparingsbeleid, opgelegd door de buitengaatse en wereldvreemde geldschieters. Helaas voor de Grieken kan een democratie geen schulden wegtoveren. Als Griekenland opgescheept zit met een zwaar noodprogramma, is dat ook een gevolg van het wanbeleid van de voormalige Griekse bewindvoerders, die net zo goed door de democratische wil verkozen waren.

Wie niet leren wil, moet dan maar voelen? Optimisten hopen dat een exit van Griekenland uit de muntunie, als het zover komt, zal uitdraaien op een non-event. Er is de afgelopen maanden zoveel gedebatteerd en gestudeerd, dat de financiële effecten van een grexit in kaart zijn gebracht en controleerbaar zijn, is de redenering. Als er nog risico’s overblijven, dan hebben de markten die intussen ingecalculeerd.

Blijkbaar hebben we niets geleerd uit de vorige financiële crisis. In de jaren voorafgaand aan de ondergang van de zakenbanken Bear Stearns en Lehman Brothers in 2008, heerste een gelijkaardig zelfvertrouwen: risico’s behoorden omzeggens tot het verleden, dankzij de ‘innovaties in het financiële systeem’. Intussen weten we beter. Laten we Griekenland rustig bankroet gaan, opnieuw vertrouwend op ons financieel vernuft?

De Griekse kwestie is een monstertje dat de Europese politici zelf hebben verwekt. Bij de toetreding van Griekenland tot de eurozone in 2001 waarschuwden economen dat de cijfers van de Grieken niet klopten. Maar de Europese Unie koos ervoor de ogen te sluiten, en politieke belangen te laten voorgaan op economisch gezond verstand. Vandaag krijgen we de rekening van die kortzichtigheid gepresenteerd , en spelt de EU Griekenland de economische les. Van ironie gesproken.

De Grieken buitengooien zal niks oplossen. Als het stof is gaan liggen, zullen de financiële markten azen op het volgende accident, en is de euro zijn geloofwaardigheid voorgoed kwijt. Het is een splijtzwam waarvan we de gevolgen niet kennen.

Als de eurozone echt wil overleven, zal het moeten leren om haar zelf gecreëerde problemen op te lossen. Er is nog steeds geen volwaardige politieke en financiële unie, de logische pendant van een muntunie. Het is te gemakkelijk om het volle gewicht van de huidige impasse in de schoenen van de Griekse balorigheid te schuiven. Met een echte Europese Unie was het wellicht nooit zo ver gekomen.