Franse economie is stuurloos schip

De Franse president François Hollande en zijn eerste minister Manuel Valls zetten een aantal ministers aan de deur die kritisch zijn voor het economisch regeringsbeleid. Ondertussen zakt de Franse economie steeds verder weg.

Dat de Franse minister van Economie Arnaud Montebourg vroeg of laat het veld moest ruimen, stond in de sterren geschreven. De man schuwt de harde taal niet en behoort tot de linkerzijde van de socialistische regering van Manuel Valls. Het is bekend dat hij kritisch staat tegenover de ‘sociaaldemocratische bocht’ die president François Hollande en zijn premier een aantal maanden geleden gemaakt hebben. Volgens Montebourg kan de precaire toestand van de Franse economie niet worden opgelost via besparingen en lastenverlagingen voor de bedrijven om de concurrentiekracht van de bedrijven te herstellen. Hij ziet eerder heil in oude socialistische recepten als de verhoging van de uitgaven om de economie te stimuleren en pleit regelmatig voor protectionistische maatregelen. Een oproep in die richting tijdens het lokale socialistische partijfeest van Montebourg was de druppel die de emmer deed overlopen.

Premier Manuel Valls besloot het ontslag van zijn regering aan te bieden en kreeg van Hollande meteen de opdracht een nieuwe ploeg te vormen, deze keer zonder het ongeleide projectiel Montebourg. Of die ingreep de populariteit van de president en zijn minister opnieuw zal opkrikken, is zeer de vraag.

De Fransen achten Hollande en Valls verantwoordelijk voor de precaire economische toestand van het land. De jongste cijfers zijn verontrustend en tonen aan dat de Franse economie een stuurloos schip is. De groei van het land steunt eigenlijk al jarenlang op één pijler: de interne vraag, die gestimuleerd werd door hoge overheidsuitgaven. Met 56 procent van het bruto binnenlands product zijn die laatste de hoogste in Europa. Dat Franse recept werkt nu niet meer. Sinds de financiële crisis van 2008 is de binnenlandse vraag in tal van geïndustrialiseerde landen sterk gedaald. De VS en Groot-Brittannië hebben ondertussen de trend kunnen keren, Frankrijk niet. De private vraag was begin 2014 nog altijd lager dan in 2008. De consumenten houden de hand op de knip. Daarnaast hebben de Franse bedrijven hun marges zien verminderen, wat leidt tot een loonmatiging en dus tot een lagere consumptie.

Het gevolg is dat de Franse economie nu 3,6 miljoen werklozen telt en dat er maandelijks tussen 15.000 en 30.000 bij komen. De handelsbalans vertoont een tekort van 3 procent van het bbp, terwijl de handelsbalans van de eurozone een overschot van 3 procent heeft. Het structurele overheidstekort bedraagt 4 procent van het bbp en de staatsschuld zal in 2016 boven 100 procent van het bbp stijgen.

Ondanks een minder sterke groei in Duitsland, blijft de kloof tussen Frankrijk en zijn oosterbuur toenemen. Frankrijk telt een werkloosheidsgraad van 10,4 procent, tegenover 5,2 procent in Duitsland. De jongerenwerkloosheid piekt op 23,2 procent, tegenover 7,9 procent in Duitsland. En vooral: de Duitse export is goed voor 52 procent van het bbp, tegenover 23 procent in Frankrijk.

De oplossing voor het Franse probleem is duidelijk: Frankrijk moeten zich omvormen tot een exportgerichte economie. Economen pleiten daarom voor verregaande lastenverlagingen voor bedrijven, gekoppeld aan een beperking van de overheidsuitgaven. Voorts is dringend een flexibilisering van de arbeidsmarkt nodig en moet Frankrijk definitief afscheid nemen van de 35-urige werkweek. Het lijkt de enige manier voor François Hollande om te vermijden dat hij de slechtste president uit de Franse geschiedenis wordt.