De Chinese overwinning op corona: niet al goud wat blinkt

Terwijl de Europese en de Amerikaanse economie blijven sukkelen, heeft de Chinese economie de coronamiserie achter zich gelaten. Maar het Chinese herstel is deels schijn, waarschuwt William De Vijlder, hoofdeconoom van BNP Paribas. “Het is alsof China in de winter de kachel aansteekt met de vensters open.”

De export boomt, de beurs piekt, en het binnenlandse toerisme komt weer op gang: in China lijkt de corona-epidemie nog slechts een verre herinnering. Intussen incasseert de Europese economie de klappen van de tweede golf, en is de Amerikaanse economie nog altijd aan het rechtkrabbelen. Is China de winnaar van de grote coronatest? “Niet te vlug”, nuanceert William De Vijlder, hoofdeconoom van de Franse grootbank BNP Paribas. “China werd als eerste met de epidemie geconfronteerd. Het is normaal dat het land vlugger uit het dal komt. Al vanaf midden februari kon de Chinese regering beginnen met de heropening van de economie. Uiteraard speelt ook het striktere lockdownbeleid een rol. Na de eerste golf kende China praktisch geen heropflakkering van het virus meer.”

Maandag komt er echter een test. Dan publiceert het Chinese Nationaal Bureau voor de Statistiek de groeicijfers voor het derde kwartaal, en weten we of de Chinese economie onder stoom gebleven is (zie kader bovenaan). De Vijlder steekt er zijn hand niet voor in het vuur. Want het Chinese herstel is voor een deel kunstmatig. “China krikt de groei op via investeringen in infrastructuur en vastgoed. Zo’n beleid brengt groei voort op mechanistische manier. Dat verklaart ook waarom China het enige land is dat een echt V-vormig herstel gekend heeft. Dat is goed, maar ik had liever de gezinsconsumptie als motor gezien. De consumptie zit echter lang nog niet op haar normale peil. Vele Chinezen maken zich zorgen om hun job. De officiële cijfers onderschatten ruimschoots de echte werkloosheid. In de groep van 20- tot 24-jarigen zou de echte werkloosheid 20 procent bedragen.”

Thuiswerk

De arbeidsmarkt blijft onder druk omdat veel Chinese bedrijven met problemen kampen, vooral in de industrie. Ondanks het herstel in de eerste jaarhelft zat de winst van de industriële bedrijven 8 procent onder het niveau van de eerste helft van 2019. De bedrijven blijven voorzichtig met aanwervingen, zodat het Chinese herstelbeleid zijn doel mist, aldus De Vijlder. “Aan de ene kant stimuleert China de economie via infrastructuurinvesteringen, maar het laat aan de andere kant bedrijven in moeilijkheden personeel afdanken. Het is alsof China in de winter de kachel aansteekt met de vensters open.”

De groei van de Chinese export is een lichtpunt, maar dat blijft allicht niet duren, aldus een paper van de Federal Reserve Bank van New York. De exportgroei is vooral te danken aan het westerse stimuleringsbeleid dat, in tegenstelling tot het Chinese beleid, gericht is op inkomenssteun voor de gezinnen. Dat extra geld gebruiken de gezinnen om Chinese elektronica te kopen, zoals laptops en tablets. Niet toevallig zijn dat producten die goed van pas komen voor thuiswerk en thuisleren tijdens de pandemie. Ook de Chinese export van medische apparatuur en beschermingsmateriaal ging de hoogte in. De Chinese export van mondmaskers bijvoorbeeld steeg in mei met liefst 3400 procent, aldus de paper. Als de pandemie gaat liggen, zal wellicht ook de opstoot van de Chinese export wegebben.

Slotsom: is onze bewondering voor China misplaatst? “Ik wil nu ook niet moeilijk doen. Liever een Chinees herstel dan geen herstel”, zegt De Vijlder. “Had China te weinig gedaan om de groei te stimuleren, dan hadden we ons nog meer zorgen gemaakt. Het land heeft een snel en krachtig herstel voor mekaar gekregen. De Chinese economie zit al weer op het niveau van voor de pandemie. Mijn hoed af daarvoor. Maar daarmee zijn niet alle zorgen van de baan.”