De balans: pre-electorale koorts heeft pensioen- en asieldebat in haar greep

Onder druk van de Europese Commissie probeert de regering-De Croo nog een soort van pensioenhervorming door te voeren. Maar de voorstellen van de partijen lijken weggelopen uit een verkiezingspamflet. Met de aanpak van de asielcrisis is het niet anders. Verstijfd door de opgang van de radicale partijen in de peilingen hebben de beleidsmakers het dossier laten verzieken.

Het belooft vandaag geen aangenaam kernkabinet te worden. De topministers moeten zich buigen over de nieuwe pensioenvoorstellen van bevoegd minister Karine Lalieux (PS). De ergernis is groot. Ten eerste omdat de minister haar plannen voor een pensioenhervorming maandag eerst via de pers wereldkundig maakte. Ten tweede omdat de voorstellen weggelopen lijken uit een verkiezingspamflet. Akkoord, de intentie om de toegangsvoorwaarden voor het minimumpensioen van ambtenaren te verstrengen is een geste van de Franstalige socialisten richting andere partijen. Maar wat te denken van het voorstel van Lalieux om bedrijven te beboeten omdat ze onvoldoende zestigplussers in dienst hebben? Dat spoor werd direct afgeschoten. Daarnaast komt de PS-minister met de voorspelbare ideetjes op de proppen, zoals nog maar eens een verhoging van de taks op aanvullende pensioenen.

Ondertussen start de PS een petitie. Met ‘Touche pas à ma pen­sion’ roept voorzitter Paul Magnette op om zich te verzetten tegen de plannen van de liberalen om de vierde schijf van de verhoging van het minimumpensioen niet door te voeren. Die is voorzien voor 2024. De demarche van Magnette is nooit gezien voor de voorzitter van de grootste federale regeringspartij. Het heeft veel weg van een verkiezingsstunt.

De pre-electorale koorts heeft het pensioendebat in haar greep. Op de PS-voorstellen volgde een donkerblauwe repliek van MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez. Hij wil de toegang tot de minimumpensioen verstrengen en ook hervormingen in de ambtenarenpensioen doorvoeren. Dat zou een besparing van 1,2 procent van het bruto binnenlands product (bbp) betekenen, of 6 miljard euro.  Een provocatie voor de PS. De Franstalige socialisten plegen electorale harakiri als ze vijftien maanden voor de verkiezingen ook maar één besparingsmaatregel goedkeuren. De neocommunisten van de PTB/PVDA zijn volgens de recentste peilingen met 20 procent het nummer twee in Wallonie. Het doet bij Paul Magnette het angstzweet uitbreken.

Het is omdat de Europese Commissie druk zet en België anders miljoenen euro’s aan relancegeld dreigt mis te lopen, dat de regering-De Croo zich nu nog over de pensioenen buigt. Een hervorming die de kosten op langere termijn onder controle houdt, valt niet te verwachten. Het zal voor de volgende regering zijn, wanneer België met het mes op de keel de juiste ingrepen zal moeten doen: wellicht opnieuw een pensioenmalus (per jaar vroeger stoppen met werken wordt financieel bestraft) en het koppelen van de pensioenleeftijd aan de levensverwachting.

Geen cadeaus in de opvangcrisis

Met de mismeesterde asielcrisis is het niet anders dan met het pensioendossier. De verziekte toestand met de verplichte ontruiming van het kraakpand in de Schaarbeekse Paleizenstraat en het verkassen van asielzoekers en illegale vluchtelingen naar een hotel in de Vlaamse Rand is deels het gevolg van partijpolitieke spelletjes. De burgemeester van Schaarbeek, Cécile Jodogne, heeft nooit haast gemaakt om de problemen in de Paleizenstraat op te lossen. Het zou een ‘cadeau’ zijn aan de federale regering die bevoegd is voor het asielbeleid. In de federale ploeg willen verschillende partijen bevoegd staatssecretaris Nicole de Moor doen zweten, nu de opvangcrisis maar niet opgelost raakt en haar partij, cd&v, klappen krijgt in de peilingen.

Opvallend is de stilte van de Vlaamse socialisten van Vooruit in dit debat. Of toch niet. Voorzitter Conner Rousseau hoopt volgend jaar kiezers die zijn partij de voorbije decennia aan het Vlaams Blok/Belang is verloren, terug te winnen. Eén van de manieren daartoe is zich in het asieldebat wat op de vlakte te houden. Kwestie van het thema, dat pure winst is voor Tom Van Grieken en co, het politieke debat niet te veel te laten domineren. Door de sterke score van het Belang in de peilingen zit de schrik bij de andere partijen er dik in. Niemand maakt duidelijke beleidskeuzes en dus blijft de opvangcrisis aanhouden.